Υπάρχουν πάνω από 200 είδη πονοκεφάλου: Ποιον έχετε εσείς;
Οι πονοκέφαλοι είναι από τις πιο συχνές νευρολογικές ενοχλήσεις παγκοσμίως, επηρεάζοντας τους πάντες σε κάποια στιγμή.
Ενώ υπάρχουν περισσότεροι από 200 ταξινομημένοι τύποι πονοκεφάλων, οι περισσότεροι βιώνουν μόνο μια χούφτα κοινών μοτίβων/τύπων. Η γνώση του τρόπου διάκρισης μεταξύ τους είναι ζωτικής σημασίας, καθώς κάθε τύπος έχει διαφορετικές αιτίες, μηχανισμούς και στρατηγικές θεραπείας.
Αυτό το άρθρο εξηγεί τους πιο συνηθισμένους τύπους πονοκεφάλου και τι τους διαφοροποιεί.
Πονοκέφαλος τάσης: Ο πιο διαδεδομένος τύπος
Οι πονοκέφαλοι τάσης είναι οι πιο συνηθισμένοι και συνήθως μοιάζουν με μια συνεχή, αμβλεία πίεση και στις δύο πλευρές του κεφαλιού.
Πιστεύεται ότι προέρχονται από μυϊκή ένταση στο τριχωτό της κεφαλής, τον αυχένα και τους ώμους, που συχνά προκαλείται από άγχος, κόπωση ή κακή στάση σώματος. Σε αντίθεση με τις ημικρανίες, συνήθως δεν εμφανίζουν ναυτία, οπτικές διαταραχές ή ευαισθησία στο φως.
Ημικρανία: Κάτι περισσότερο από ένας απλός πονοκέφαλος
Οι ημικρανίες είναι μια νευρολογική πάθηση, που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες κρίσεις παλλόμενου πόνου, συχνά στην μία πλευρά του κεφαλιού.
Μπορούν να διαρκέσουν από ώρες έως αρκετές ημέρες και συνήθως συνοδεύονται από ναυτία, έμετο και υπερευαισθησία στο φως, τον ήχο και τις μυρωδιές. Μερικοί ασθενείς βιώνουν μια «αύρα» με οπτικές διαταραχές ή μυρμήγκιασμα πριν ξεκινήσει ο πόνος. Οι ημικρανίες συνδέονται με μη φυσιολογική εγκεφαλική δραστηριότητα, που επηρεάζει τα νεύρα και τα αιμοφόρα αγγεία, συχνά επηρεασμένη από γενετικούς παράγοντες, ορμόνες και εναύσματα όπως ορισμένα τρόφιμα ή το στρες.
Αθροιστικός πονοκέφαλος: Έντονος αλλά λιγότερο συχνός
Οι αθροιστικοί πονοκέφαλοι είναι σπάνιοι αλλά εξαιρετικά σοβαροί: συχνά περιγράφονται ως καυστικός ή διαπεραστικός πόνος γύρω από το ένα μάτι.
Εμφανίζονται σε κυκλικά μοτίβα («συστάδες») που διαρκούν εβδομάδες έως μήνες, ακολουθούμενα από περιόδους ύφεσης. Οι κρίσεις είναι σύντομες (15 λεπτά έως 3 ώρες) αλλά μπορούν να εμφανιστούν πολλές φορές την ημέρα, συνήθως ταυτόχρονα. Συχνά συνοδεύονται από κόκκινα, υγρά μάτια, ρινική συμφόρηση και ανησυχία. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο αθροιστικός πονοκέφαλος συνδέεται με δυσλειτουργία στον υποθάλαμο: το βιολογικό «κέντρο ρολογιού» του εγκεφάλου.
Πονοκέφαλος από τα ιγμόρεια: Πίεση από φλεγμονή
Οι πονοκέφαλοι αυτοί προκαλούνται από φλεγμονή και συμφόρηση των ρινικών κόλπων, συνήθως λόγω λοίμωξης ή αλλεργιών.
Ο πόνος συχνά γίνεται αισθητός ως βαθιά πίεση στο μέτωπο, τα μάγουλα και την μύτη και επιδεινώνεται όταν σκύβετε προς τα εμπρός. Σε αντίθεση με τις ημικρανίες, οι πονοκέφαλοι από ιγμόρεια συνήθως συνοδεύονται από ρινικά συμπτώματα όπως πυκνές εκκρίσεις, πρήξιμο στο πρόσωπο και πυρετό. Η διάκριση των πονοκεφάλων από ιγμόρεια από τις ημικρανίες είναι σημαντική, καθώς πολλοί ασθενείς συγχέουν λανθασμένα τα συμπτώματά τους.
Rebound πονοκέφαλος (από υπερβολική χρήση φαρμάκων): Μια κρυφή αιτία
Οι rebound πονοκέφαλοι εμφανίζονται όταν η συχνή χρήση φαρμάκων για την ανακούφιση του πόνου (αναλγητικά) οδηγεί παραδόξως σε περισσότερους πονοκεφάλους.
Αναπτύσσονται σε άτομα που λαμβάνουν πολύ συχνά (συνταγογραφούμενα και μη) φάρμακα για τον πονοκέφαλο. Ο μηχανισμός περιλαμβάνει αλλαγές στις οδούς πόνου στον εγκέφαλο και εξάρτηση από τη φαρμακευτική αγωγή. Ο πόνος είναι συχνά σχεδόν καθημερινός και βελτιώνεται μόλις μειωθεί σταδιακά η δόση του υπερβολικά χρησιμοποιούμενου φαρμάκου.
Συνοπτική σύγκριση των πιο συνηθισμένων τύπων πονοκεφάλου
| Τύπος | Σε ποιο σημείο εντοπίζεται | Ποιότητα πόνου | Διάρκεια | Συνήθεις παράγοντες/χαρακτηριστικά |
| Τάσης | Και στις δύο πλευρές του κεφαλιού, μέτωπο, πίσω μέρος του λαιμού | Θαμπός, σφίξιμο, σαν πίεση | 30 λεπτά έως αρκετές ώρες | Στρες, στάση σώματος, κόπωση |
| Ημικρανία | Συνήθως στην μία πλευρά | Παλλόμενος | 4–72 ώρες | Ορμόνες, στρες, ορισμένες τροφές, αισθητηριακοί παράγοντες |
| Αθροιστικός | Γύρω από το ένα μάτι | Αιχμηρός, διαπεραστικός, καυστικός | 15 λεπτά–3 ώρες, επαναλαμβανόμενος σε συστοιχίες | Αλκοόλ, κιρκαδικοί ρυθμοί, υποθαλαμικές αλλαγές |
| Ιγμορείων | Μέτωπο, μάγουλα, μύτη | Πίεση, πληρότητα | Μέχρι να υποχωρήσει η λοίμωξη/φλεγμονή | Λοίμωξη κόλπων, αλλεργίες |
| Rebound | Ποικίλλει | Διάχυτος, επίμονος | Σχεδόν καθημερινός | Υπερβολική χρήση παυσιπόνων |
Συχνές Ερωτήσεις
Ποιος τύπος πονοκεφάλου είναι ο πιο συχνός;
Οι πονοκέφαλοι τάσης είναι μακράν οι πιο συνηθισμένοι, επηρεάζοντας έως και το 80% των ενηλίκων σε κάποια στιγμή της ζωής τους.
Πότε πρέπει να δω έναν γιατρό για τους πονοκεφάλους μου;
Ζητήστε ιατρική βοήθεια εάν οι πονοκέφαλοι είναι ξαφνικοί, σοβαροί ή σχετίζονται με νευρολογικά συμπτώματα όπως αδυναμία, σύγχυση ή απώλεια όρασης, καθώς αυτά μπορεί να υποδηλώνουν πιο σοβαρές παθήσεις.
Βοηθούν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής στην πρόληψη των πονοκεφάλων;
Ναι. Η διαχείριση του στρες, οι καλές πρακτικές ύπνου, η ενυδάτωση, η ισορροπημένη διατροφή και η αποφυγή των ερεθισμάτων μπορούν να μειώσουν τη συχνότητα και την ένταση στους περισσότερους τύπους πονοκεφάλων.
Συμπέρασμα
Υπάρχουν πάνω από 200 είδη πονοκεφάλων, αλλά μόνο μερικοί είναι οι πιο συχνοί. Οι πονοκέφαλοι τάσης, οι ημικρανίες, οι αθροιστικοί πονοκέφαλοι, οι πονοκέφαλοι ιγμορείων και οι πονοκέφαλοι rebound έχουν ο καθένας ξεχωριστά χαρακτηριστικά και υποκείμενους μηχανισμούς. Η αναγνώριση αυτών των διαφορών μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να διαχειριστούν τα συμπτώματά τους πιο αποτελεσματικά και να αναζητήσουν τη σωστή θεραπεία όταν χρειάζεται.
Πηγές:
mayoclinic.org
healthline.com
mayoclinic.org
clevelandclinic.org
