Προδιαβήτης: Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από καρδιαγγειακά

Νέα μελέτη του Πανεπιστημίου του Buffalo διερεύνησε τον ρόλο των κοινωνικών παραγόντων κινδύνου στην εξέλιξη των καρδιαγγειακών επιπλοκών σε ηλικιωμένους με προδιαβήτη.

«Πέρα από τον αυξημένο κίνδυνο εξέλιξης σε διαβήτη τύπου 2 που παρατηρείται στους ηλικιωμένους με προδιαβήτη, υπάρχει επίσης μια ισχυρή συσχέτιση με καρδιαγγειακές επιπλοκές», σημειώνει ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης και επίκουρος καθηγητής Ιατρικής στην Σχολή Ιατρικής Jacobs του Πανεπιστημίου Buffalo, Obinna Ekwunife.

«Οι ηλικιωμένοι συχνά αντιμετωπίζουν πολλές και αλληλεπικαλυπτόμενες κοινωνικές και υγειονομικές προκλήσεις που μπορεί να επιταχύνουν την εμφάνιση καρδιαγγειακών προβλημάτων. Είναι λοιπόν κρίσιμο να κατανοήσουμε πώς συμβάλλουν αυτοί οι κοινωνικοί παράγοντες», σημειώνει.

Κοινωνικοί κίνδυνοι και καρδιομεταβολικά προβλήματα

Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από την Μελέτη για την Υγεία και τη Συνταξιοδότηση (Health and Retirement Study) του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, που αφορούσαν 5.086 ενήλικες ηλικίας 50 ετών και άνω με προδιαβήτη. Οι πέντε κοινωνικοί παράγοντες κινδύνου που μελετήθηκαν ήταν:

• Οικονομική σταθερότητα
• Περιβάλλον διαβίωσης
• Εκπαίδευση
• Πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη
• Κοινωνικό πλαίσιο και υποστήριξη

Οι καρδιαγγειακοί δείκτες κινδύνου περιελάμβαναν τον γλυκαιμικό έλεγχο (μέσω της HbA1c, του μέσου όρου σακχάρου 90 ημερών), τη συστολική αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα χοληστερόλης.

Οι ερευνητές εξέτασαν τις σχέσεις μεταξύ κοινωνικών παραγόντων και αυτών των δεικτών, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία, το φύλο, τη φυλή και την οικογενειακή κατάσταση.

Η εκπαίδευση ως ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας

Η μελέτη έδειξε ότι το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης -δηλαδή η μη ολοκλήρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης- προέβλεπε σταθερά χειρότερα αποτελέσματα και στους τρεις βασικούς καρδιομεταβολικούς δείκτες: γλυκαιμικό έλεγχο, αρτηριακή πίεση και χοληστερόλη.

«Αυτό καθιστά την εκπαίδευση έναν εξαιρετικά ισχυρό κοινωνικό παράγοντα κινδύνου, ακόμη και όταν λαμβάνονται υπόψη άλλοι παράγοντες, όπως η οικονομική δυσχέρεια ή η έλλειψη ασφάλισης», σημειώνει ο Ekwunife.

Η οικονομική αστάθεια αναδείχθηκε επίσης ως σημαντικός παράγοντας που σχετίζεται με χειρότερη καρδιαγγειακή υγεία.

Πώς επηρεάζει την υγεία η εκπαίδευση

Η εκπαίδευση επηρεάζει την υγεία μέσω πολλών, αλληλένδετων μηχανισμών:

• Περιορίζει τις οικονομικές ευκαιρίες και την πρόσβαση σε ποιοτικές θέσεις εργασίας.
• Αυξάνει την έκθεση σε στρεσογόνα ή ανθυγιεινά περιβάλλοντα.
• Μειώνει τη νοσηλευτική και υγειονομική παιδεία.

Αυτός ο συνδυασμός καθιστά πιο δύσκολη την κατανόηση και εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης ή θεραπείας, την πρόσβαση σε υγιεινές διατροφικές επιλογές και την αξιοποίηση πόρων, επιδεινώνοντας την καρδιαγγειακή υγεία.

Στρατηγικές μετριασμού και παρεμβάσεις

Η αντιμετώπιση αυτών των παραγόντων στους ηλικιωμένους δεν σημαίνει φυσικά επιστροφή στα θρανία, αλλά την παροχή σαφούς, κατανοητής και προσβάσιμης πληροφόρησης και φροντίδας.

Στις προτεινόμενες στρατηγικές περιλαμβάνονται:

• Απλουστευμένη, πολιτισμικά προσαρμοσμένη εκπαίδευση υγείας.
• Προγράμματα υποστήριξης που ενισχύουν τις υγιεινές συμπεριφορές.
• Τεχνολογικά εργαλεία και σύμβουλοι υγείας για γεφύρωση των γνωστικών κενών.
• Πολιτικές παρεμβάσεις, όπως η ένταξη του προδιαβήτη σε προγράμματα υγείας που προσφέρουν υποστηρικτικές υπηρεσίες.

Τι πρέπει να κάνουν οι γιατροί και οι ασθενείς

«Οι κλινικοί ιατροί θα πρέπει να αναγνωρίζουν ότι οι κοινωνικοί κίνδυνοι -και ιδίως το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο- δεν είναι απλώς κοινωνικοδημογραφικοί δείκτες, αλλά ενεργοί οδηγοί δυσμενών εκβάσεων στον προδιαβήτη», τονίζει ο Ekwunife.

Ο συστηματικός έλεγχος κοινωνικών αναγκών, η προσαρμογή της επικοινωνίας και η σύνδεση των ασθενών με διαθέσιμους πόρους μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο.

Το βασικό μήνυμα για τους ηλικιωμένους ασθενείς είναι ότι η αντιμετώπιση του προδιαβήτη υπερβαίνει τα φάρμακα και την αλλαγή τρόπου ζωής. Η αναζήτηση υποστήριξης, διευκρινίσεων και πόρων είναι εξίσου κρίσιμη με την ίδια την ιατρική φροντίδα

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Aging.