Αυξάνονται τα εγκεφαλικά σε άτομα κάτω των 55 ετών - Ξέρετε τι να προσέξετε;

Σε όλον τον κόσμο, τα ποσοστά εγκεφαλικών επεισοδίων σε άτομα κάτω των 55 ετών αυξάνονται, επηρεάζοντας άτομα στο απόγειο της εργασιακής και οικογενειακής τους ζωής.

Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν διακόπτεται η ροή του αίματος σε ένα μέρος του εγκεφάλου:

• είτε από μια φραγμένη αρτηρία (ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο)
• είτε από ένα σπασμένο αιμοφόρο αγγείο (αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο)

Και στις δύο περιπτώσεις, η έλλειψη οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών προκαλεί τον θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων μέσα σε λίγα λεπτά.

Αυτό το άρθρο εξηγεί πώς να αναγνωρίζετε τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια ενός εγκεφαλικού επεισοδίου, γιατί η γρήγορη δράση είναι κρίσιμη και γιατί οι νεότεροι ενήλικες δεν πρέπει πλέον να θεωρούν το εγκεφαλικό επεισόδιο ως μακρινή ανησυχία.

Γιατί περισσότεροι νέοι ενήλικες βιώνουν εγκεφαλικά επεισόδια;

Ενώ οι παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου, όπως η υπέρταση, το κάπνισμα και ο διαβήτης, παραμένουν σημαντικοί, ο αυξανόμενος αριθμός εγκεφαλικών επεισοδίων σε νεότερους ενήλικες συνδέεται με τον τρόπο ζωής και τις μεταβολικές τάσεις.

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και η αδιάγνωστη υπέρταση είναι ολοένα και πιο συχνές σε άτομα κάτω των 55 ετών. Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό:

1. Μη ελεγχόμενη υπέρταση: μια κύρια αιτία τόσο ισχαιμικών όσο και αιμορραγικών εγκεφαλικών επεισοδίων.
2. Διαβήτης και αντίσταση στην ινσουλίνη: βλάβη των αιμοφόρων αγγείων και αύξηση του κινδύνου θρόμβωσης.
3. Υψηλή χοληστερόλη και κακή διατροφή: οδηγούν σε συσσώρευση αρτηριακής πλάκας.
4. Κάπνισμα και άτμισμα: επιταχύνουν την αγγειακή βλάβη.
5. Στρες και χρόνια στέρηση ύπνου: επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση και την καρδιαγγειακή υγεία.
6. Ορισμένα ορμονικά αντισυλληπτικά σε συνδυασμό με το κάπνισμα: αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβωσης στις γυναίκες.

Επιπλέον, η αύξηση της χρήσης ψυχαγωγικών ναρκωτικών, όπως η κοκαΐνη και οι αμφεταμίνες, συνδέεται με το εγκεφαλικό επεισόδιο μεταξύ νεαρών ενηλίκων λόγω της άμεσης επίδρασής της στη συστολή των αιμοφόρων αγγείων και στις απότομες αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης.

Πώς να εντοπίσετε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο: Το τεστ ΠΟΧΩ

Η έγκαιρη αναγνώριση των σημαδιών εγκεφαλικού επεισοδίου μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ανάρρωσης και δια βίου αναπηρίας. Το ακρωνύμιο ΠΟΧΩ χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό των πιο συνηθισμένων συμπτωμάτων και την υπενθύμιση στους ανθρώπους να αναζητήσουν βοήθεια αμέσως.

Ακόμα κι αν τα συμπτώματα εξαφανιστούν μέσα σε λίγα λεπτά, η ιατρική αξιολόγηση εξακολουθεί να είναι κρίσιμη, καθώς αυτό μπορεί να σηματοδοτεί παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, ένα «μίνι εγκεφαλικό» που συχνά προηγείται ενός μείζονος.

Άλλα προειδοποιητικά σημάδια που δεν πρέπει ποτέ να αγνοήσετε

Ενώ το ΠΟΧΩ καλύπτει τα πιο αναγνωρίσιμα συμπτώματα, ορισμένα εγκεφαλικά επεισόδια (ιδιαίτερα σε νεότερους ενήλικες) μπορεί να εμφανιστούν άτυπα. Τα προειδοποιητικά σημάδια μπορεί να περιλαμβάνουν:

1. Ξαφνική, έντονη κεφαλαλγία χωρίς γνωστή αιτία.
2. Θολή ή διπλή όραση (διπλωπία) στο ένα ή και στα δύο μάτια.
3. Απώλεια συντονισμού, ισορροπίας ή ζάλη.
4. Ξαφνικό μούδιασμα στην μία πλευρά του σώματος, στο πρόσωπο ή στο πόδι.
5. Σύγχυση ή δυσκολία στην κατανόηση της ομιλίας.
6. Δυσκολία στην κατάποση.
7. Πτώση του ενός βλεφάρου.

Στους νέους, τα συμπτώματα μπορεί να φαίνονται ανεπαίσθητα ή να εκλαμβάνονται ως κόπωση, ημικρανία ή άγχος. Αυτό συχνά καθυστερεί την επείγουσα περίθαλψη: ένα κρίσιμο σφάλμα, καθώς η αποτελεσματικότητα της θεραπείας μειώνεται απότομα μετά τις πρώτες ώρες.

Γιατί η γρήγορη δράση μπορεί να σώσει τον εγκέφαλο

Ο χρόνος είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας στη θεραπεία του εγκεφαλικού επεισοδίου. Όσο πιο γρήγορα λαμβάνεται ιατρική φροντίδα, τόσο περισσότερος εγκεφαλικός ιστός μπορεί να σωθεί.

• Για τα ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια, οι γιατροί μπορούν να διαλύσουν ή να αφαιρέσουν τον θρόμβο χρησιμοποιώντας φάρμακα (θρομβολυτικά). Αυτές οι θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές εντός 4-5 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων.
• Για τα αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια, η έγκαιρη χειρουργική επέμβαση ή η φαρμακευτική αγωγή μπορούν να μειώσουν την αιμορραγία και την πίεση στον εγκέφαλο.

Οι καθυστερήσεις στη θεραπεία αυξάνουν τον κίνδυνο μόνιμης παράλυσης, απώλειας ομιλίας ή θανάτου. Κάθε λεπτό χωρίς οξυγονωμένο αίμα οδηγεί σε απώλεια περίπου 1,9 εκατομμυρίων νευρώνων, υπογραμμίζοντας γιατί η άμεση αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης είναι ζωτικής σημασίας.

Πώς να μειώσετε τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου

Η πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου σε νεότερους ενήλικες είναι εφικτή μέσω διαχειρίσιμων παρεμβάσεων στον τρόπο ζωής και την υγεία. Οι βασικές στρατηγικές περιλαμβάνουν:

1. Παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης σε τακτική βάση: ακόμη και η ήπια υπέρταση μπορεί να είναι επιβλαβής εάν δεν εντοπιστεί.
2. Υγιεινής διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως, μειώνοντας παράλληλα το αλάτι και τα κορεσμένα λιπαρά.
3. Άσκηση μέτριας δραστηριότητας (π.χ. γρήγορο περπάτημα) τουλάχιστον 150 λεπτών την εβδομάδα.
4. Αποφυγή καπνίσματος και περιορισμός του αλκοόλ.
5. Διαχείριση του στρες μέσω ενσυνειδητότητας, επαρκούς ύπνου και ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
6. Έλεγχος του διαβήτη και της χοληστερόλης μέσω τακτικών εξετάσεων και, εάν είναι απαραίτητο, συνταγογραφούμενων φαρμάκων.

Ακόμα και μικρές, συνεπείς προσαρμογές στον τρόπο ζωής μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο, ιδιαίτερα για νεότερα άτομα με οικογενειακό ιστορικό ή γενετική προδιάθεση.

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορεί να συμβεί εγκεφαλικό επεισόδιο σε κάποιον ηλικίας 20 ή 30 ετών;

Ναι. Αν και λιγότερο συχνά, τα εγκεφαλικά επεισόδια σε νεαρούς ενήλικες αυξάνονται. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την υπέρταση, τις διαταραχές πήξης, το κάπνισμα, την παχυσαρκία και τη χρήση ορισμένων φαρμάκων ή από του στόματος αντισυλληπτικών.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ενός ισχαιμικού και ενός πλήρους εγκεφαλικού επεισοδίου;

Ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο συμβαίνει όταν η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο μπλοκάρεται για λίγο, προκαλώντας βραχυπρόθεσμα συμπτώματα. Σε αντίθεση με ένα πλήρες εγκεφαλικό επεισόδιο, η βλάβη δεν είναι μόνιμη, αλλά είναι ένα σοβαρό προειδοποιητικό σημάδι ότι μπορεί να ακολουθήσει ένα σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Πώς μπορώ να καταλάβω εάν ένας πονοκέφαλος είναι σημάδι εγκεφαλικού επεισοδίου;

Εάν ένας πονοκέφαλος είναι ξαφνικός, σοβαρός και δεν μοιάζει με τίποτα που έχετε βιώσει στο παρελθόν, ειδικά εάν συνοδεύεται από ναυτία, απώλεια όρασης ή σύγχυση, καλέστε αμέσως τις Πρώτες Βοήθειες.

Μπορεί το άγχος από μόνο του να προκαλέσει εγκεφαλικό επεισόδιο;

Το άγχος δεν προκαλεί άμεσα εγκεφαλικό επεισόδιο, αλλά μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αυξάνοντας την αρτηριακή πίεση, προάγοντας τη φλεγμονή και συμβάλλοντας σε ανθυγιεινές συμπεριφορές αντιμετώπισης όπως το κάπνισμα και η κακή διατροφή.

Πόσο σύντομα πρέπει κάποιος να πάει στο νοσοκομείο μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων εγκεφαλικού επεισοδίου;

Αμέσως. Μην περιμένετε να δείτε αν τα συμπτώματα βελτιώνονται. Οι πρώτες ώρες είναι κρίσιμες. Η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να σημαίνει πλήρη ανάρρωση αντί για μόνιμη αναπηρία.

Συμπέρασμα

Το εγκεφαλικό επεισόδιο δεν είναι πλέον μια ασθένεια που περιορίζεται στην τρίτη ηλικία. Με τα κρούσματα να αυξάνονται μεταξύ ενηλίκων κάτω των 55 ετών, η επίγνωση των πρώιμων συμπτωμάτων και η σημασία της ταχείας δράσης δεν ήταν ποτέ πιο κρίσιμη.

Θυμηθείτε τον κανόνα ΠΟΧΩ (Πρόσωπο, Χέρια, Ομιλία, Ώρα) και αντιμετωπίστε οποιοδήποτε σημάδι ως ιατρική κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η γρήγορη αναγνώριση και η άμεση αντίδραση μπορούν να σώσουν ζωές και να αποτρέψουν τη δια βίου αναπηρία.

Τελικά, η πρόληψη ξεκινά με την επαγρύπνηση: παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης, διατήρηση υγιεινών συνηθειών και αποφασιστική δράση όταν εμφανιστούν τα σημάδια.

Πηγές:
theconversation.com
mayoclinic.org
cdc.gov
nhs.uk
clevelandclinic.org