ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γιατί έχετε υπνηλία μετά το φαγητό: Ποιες τροφές την προκαλούν

Μιχάλης Θερμόπουλος

Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει διάφορους παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν στην επιθυμία ύπνου μετά το φαγητό.

Γιατί έχετε υπνηλία μετά το φαγητό: Ποιες τροφές την προκαλούν
Bigstock

Αυτή η υπνηλία μετά το φαγητό είναι γνωστή και ως μεταγευματική υπνηλία. Είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο που οι περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν κατά καιρούς. Ωστόσο, εάν παρεμβαίνει στην καθημερινή ζωή και τις ευθύνες σας, μιλήστε με τον γιατρό σας, καθώς θα μπορούσε να είναι σημάδι μιας υποκείμενης ιατρικής πάθησης.

Τι προκαλεί την υπνηλία μετά το φαγητό

Τι τρώτε: Τα γεύματα που είναι πλούσια σε υδατάνθρακες ή λίπος είναι πιο πιθανό να σας φέρουν υπνηλία συγκριτικά με τα γεύματα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη.

  • Πόσο τρώτε: Η κατανάλωση πολλών θερμίδων σε ένα και μόνο γεύμα συνδέεται επίσης με την μεταγευματική υπνηλία.
  • Πότε τρώτε: Το τι ώρα τρώτε μέσα στην ημέρα επηρεάζει τα επίπεδα ενέργειας.
  • Συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά: Έρευνες δείχνουν ότι η τρυπτοφάνη, η μελατονίνη και άλλα φυτοθρεπτικά συστατικά προάγουν την υπνηλία μετά το φαγητό.

Ποιες τροφές προκαλούν υπνηλία μετά το φαγητό

Τα θρεπτικά συστατικά σε ορισμένα τρόφιμα παίζουν ρόλο σε αυτό. Η κατανάλωσή τους πριν τον ύπνο μπορεί να σας βοηθήσει να έχετε έναν καλό ύπνο. Ωστόσο, αν τα έχετε για μεσημεριανό γεύμα, μπορεί να σας κάνει να θέλετε να κοιμηθείτε... πάνω στο γραφείο σας.

Τα θρεπτικά συστατικά που προκαλούν κόπωση και σε ποιες τροφές βρίσκονται:

Μελατονίνη

Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που παράγει ο εγκέφαλος ως απόκριση στο σκοτάδι. Προτρέπει τον εγκέφαλο και το σώμα να αρχίσουν να χαλαρώνουν και αυτό προκαλεί υπνηλία. Η μελατονίνη βρίσκεται επίσης σε πολλά τρόφιμα και μπορεί να συμβάλει στην πτώση της ενέργειας μετά το γεύμα.

Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε μελατονίνη:

  • Κριθάρι
  • Καλαμπόκι
  • Cranberries
  • Αγγούρι
  • Αυγό
  • Μανιτάρια
  • Βρώμη
  • Φιστίκια Αιγίνης
  • Ρύζι
  • Σολομός
  • Φράουλες
  • Κεράσια
  • Σιτάρι

Τρυπτοφάνη

Η τρυπτοφάνη είναι ένα αμινοξύ που μπορεί να σας κάνει να νιώθετε υπνηλία. Το σώμα μετατρέπει την τρυπτοφάνη σε σεροτονίνη και στη συνέχεια σε μελατονίνη, η οποία, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, μπορεί να σας κουράσει.

Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε τρυπτοφάνη:

  • Κοτόπουλο
  • Ασπράδι αυγού
  • Ψάρια
  • Γάλα
  • Ηλιόσποροι
  • Φιστίκια
  • Σπόροι κολοκύθας
  • Σουσάμι
  • Φασόλια σόγιας
  • Γαλοπούλα

Υδατάνθρακες

Έρευνες δείχνουν ότι τα πλούσια σε υδατάνθρακες γεύματα προκαλούν υπνηλία μετά το φαγητό. Ειδικότερα, τα τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη (ένα μέτρο του τρόπου με τον οποίο συγκεκριμένοι υδατάνθρακες αυξάνουν το σάκχαρο στο αίμα) είναι πιο πιθανό να σας το προκαλέσουν αυτό.

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι γι' αυτό ευθύνονται τα κυμαινόμενα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Το σώμα σας μετατρέπει τους υδατάνθρακες σε σάκχαρα. Οι τροφές υψηλού γλυκαιμικού δείκτη μπορούν να προκαλέσουν γρήγορη αύξηση του σακχάρου στο αίμα, η οποία ακολουθείται από αντίστοιχα απότομη πτώση. Αυτό είναι που προκαλεί υπνηλία μετά το φαγητό.

Τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη:

  • Αρτοσκευάσματα, όπως λευκό ή σταρένιο ψωμί
  • Δημητριακά, όπως κορν φλέικς και πλιγούρι βρώμης
  • Πατάτες
  • Ζάχαρη (σακχαρόζη)
  • Καρπούζι
  • Λευκό ρύζι
fournos-sfoliates-ydatanthrakes

Λιπαρά

Η υψηλή κατανάλωση λίπους συνδέεται με αυξημένη κούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο, μελέτες δείχνουν ότι ο τύπος του λίπους παίζει ρόλο σε αυτήν την περίπτωση. Συγκεκριμένα, τα κορεσμένα και τα τρανς λιπαρά έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν την κούραση μετά το γεύμα.

Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ανθυγιεινά λιπαρά:

  • Ψημένα προϊόντα (π.χ. σφολιάτες, ψωμί κ.α.)
  • Βοδινό κρέας
  • Βούτυρο
  • Τυρί
  • Κρέμα
  • Πουλερικά με σκούρο κρέας (ειδικά με την πέτσα)
  • Τηγανισμένα φαγητά
  • Παγωτό
  • Αρνί
  • Φοινικέλαιο
  • Χοιρινό
  • Γαλακτοκομικά προϊόντα με πλήρη λιπαρά

Ρυθμοί σώματος

Η υπνηλία μετά το μεσημεριανό γεύμα συχνά σχετίζεται περισσότερο με το φυσικό χρονοδιάγραμμα μιας αυξημένης τάσης για ύπνο παρά με το καθαυτό φαγητό που καταναλώνετε. Σε αυτό συμβάλλουν δύο φαινόμενα:

  • Τάση για ύπνο: Οφείλεται στη σταδιακή συσσώρευση μιας χημικής ουσίας στον εγκέφαλο που ονομάζεται αδενοσίνη. Αυτή η χημική ουσία φτάνει στο αποκορύφωμά της ακριβώς πριν τον ύπνο, αλλά είναι επίσης υψηλότερη το απόγευμα σε σύγκριση με το πρωί. Έτσι, όσο περισσότερο μένει κάποιος ξύπνιος, τόσο περισσότερη αδενοσίνη συσσωρεύεται, αυξάνοντας την επιθυμία για ύπνο.
  • Κιρκάδιος ρυθμός: Λειτουργεί σαν ένα ρολόι που ελέγχει τις περιόδους εγρήγορσης και ύπνου. Αυξάνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας για να σας κρατήσει ξύπνιους και να εξουδετερώσει τα αυξανόμενα επίπεδα αδενοσίνης.

Υπάρχει μια κάθετη πτώση σε αυτό το μοτίβο νωρίς το απόγευμα. Αυτή η ηρεμία εμφανίζεται συνήθως 7-9 ώρες μετά το πρωινό ξύπνημα, οπότε και νιώθετε μια φυσική υπνηλία. Στους περισσότερους αυτό συμβαίνει μεταξύ 13:00 και 15:00 το μεσημέρι.

Υπνηλία μετά το φαγητό: Άλλες αιτίες

  • Υποκείμενες καταστάσεις υγείας
  • Διαβήτης
  • Υπογλυκαιμία
  • Αναιμία
  • Προβλήματα θυρεοειδούς
  • Χαμηλή αρτηριακή πίεση (μεταγευματική υπόταση)
  • Φάρμακα
  • Ήπια αφυδάτωση

Πηγή: verywellhealth.com