ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Οι 16 παθήσεις από τις οποίες προστατεύει το κεφίρ

Μιχάλης Θερμόπουλος

Το κεφίρ είναι μια από τις πιο μελετημένες, πλούσιες σε προβιοτικά τροφές, για τον πιθανό αντίκτυπό του στην υγεία.

Οι 16 παθήσεις από τις οποίες προστατεύει το κεφίρ
Bigstock

Φτιάχνεται από τη ζύμωση γάλακτος με κόκκους κεφίρ -μια συμβιωτική καλλιέργεια βακτηρίων και ζυμομυκήτων- και παρέχει δισεκατομμύρια ζωντανούς μικροοργανισμούς, καθώς και πρωτεΐνες, βιταμίνες και βιοδραστικές ενώσεις.

Διαβάστε επίσης: Κεφίρ: Πώς φτιάχνεται – Παρενέργειες

Αλλά το κεφίρ είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό ρόφημα φιλικό προς το έντερο. Τα οφέλη υγείας του εκτείνονται σε πολλαπλά συστήματα του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του πεπτικού, του ανοσοποιητικού, της μεταβολικής λειτουργίας, ακόμη και της νευρολογικής υγείας.

Αυτό το άρθρο εξετάζει πιο προσεκτικά με ποιων ασθενειών την πρόληψη ή τη διαχείριση μπορεί να συμβάλλει το κεφίρ, με βάση επιστημονικά στοιχεία και ανάλυση ειδικών.

Πεπτικές διαταραχές: Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, λοιμώξεις και φλεγμονές

Το κεφίρ είναι περισσότερο γνωστό για την ικανότητά του να υποστηρίζει ένα υγιές μικροβίωμα του εντέρου. Τα προβιοτικά του στελέχη —όπως Lactobacillus kefiri, Lactococcus και διάφοροι ζυμομύκητες— μπορεί να βοηθήσουν στη θεραπεία ή την ανακούφιση από:

  1. Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS): Αρκετές ανθρώπινες μελέτες δείχνουν ότι το κεφίρ μπορεί να μειώσει τα κοινά συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου, όπως φούσκωμα, αέρια και ακανόνιστες κινήσεις του εντέρου, πιθανώς ρυθμίζοντας τα βακτήρια του εντέρου και τη φλεγμονή.
  2. Διάρροια που σχετίζεται με αντιβιοτικά: Αναπληρώνοντας την ευεργετική χλωρίδα, το κεφίρ μπορεί να μειώσει τη διάρκεια ή της σοβαρότητα της διάρροιας, που προκαλείται από αντιβιοτικά ή ήπιες λοιμώξεις του εντέρου.
  3. Δυσανεξία στην λακτόζη: Η διαδικασία ζύμωσης στο κεφίρ μειώνει την περιεκτικότητά του σε λακτόζη και εισάγει ένζυμα που βοηθούν στην πέψη της. Αυτό το καθιστά μια γαλακτοκομική επιλογή που είναι καλά ανεκτή από πολλούς με ευαισθησία στην λακτόζη.
  4. Φλεγμονώδεις ασθένειες του εντέρου (IBD): Προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι το κεφίρ μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της φλεγμονής του εντέρου και στην αποκατάσταση της λειτουργίας του επιθηλιακού φραγμού, αν και απαιτούνται πιο ισχυρές κλινικές δοκιμές.

Παθήσεις που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό

Οι προβιοτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του κεφίρ το καθιστούν υποψήφιο για τη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτό έχει συνέπειες για:

  1. Αλλεργικές αποκρίσεις: Έρευνες δείχνουν ότι το κεφίρ μπορεί να μειώσει τις ανοσολογικές υπερ-αντιδράσεις, συμπεριλαμβανομένης της φλεγμονής των αεραγωγών και της υπερευαισθησίας του δέρματος, υποστηρίζοντας την ανοσολογική ανοχή.
  2. Αυτοάνοσες διαταραχές: Αν και τα σχετικά ερευνητικά στοιχεία είναι σε πρώιμο στάδιο, ορισμένα ζωικά μοντέλα προτείνουν ότι το κεφίρ μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή που προκαλείται από αυτοάνοσα νοσήματα, συμβάλλοντας -θεωρητικά- ενάντια σε παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η πολλαπλή σκλήρυνση.
  3. Αναπνευστικές λοιμώξεις: Ορισμένα στελέχη που βρίσκονται στο κεφίρ έχει αποδειχθεί ότι διεγείρουν την ανοσία του βλεννογόνου, μειώνοντας ενδεχομένως τον κίνδυνο ή τη σοβαρότητα των λοιμώξεων της αναπνευστικής οδού.

Μεταβολικές διαταραχές: Διαβήτης Τύπου 2 και παχυσαρκία

Το κεφίρ μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση μεταβολικών ασθενειών:

  1. Έλεγχος σακχάρου στο αίμα: Αρκετές μελέτες σε ανθρώπους και ζώα έχουν βρει, ότι η κατανάλωση κεφίρ μπορεί να μειώσει τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας και να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Αυτά τα αποτελέσματα πιθανότατα οφείλονται σε βελτιώσεις στο μικροβίωμα του εντέρου, μειωμένη φλεγμονή και ρύθμιση των οδών μεταβολισμού της γλυκόζης.
  2. Διαχείριση βάρους και παχυσαρκία: Η περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και προβιοτικά στο κεφίρ μπορεί να βελτιώσει τον κορεσμό και τη ρύθμιση της αποθήκευσης λίπους. Αν και δεν είναι κάποια τροφή… θαύμα για την απώλεια βάρους, το κεφίρ μπορεί να υποστηρίξει την υγιή σύνθεση του σώματος, εφόσον χρησιμοποιείται ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής.
  3. Μείωση χοληστερόλης: Το κεφίρ έχει παρατηρηθεί σε ορισμένες μελέτες μικρής κλίμακας, ότι μειώνει την LDL χοληστερόλη και αυξάνει την HDL, πιθανώς λόγω των βιοδραστικών πεπτιδίων και των βακτηριακών του δράσεων στον μεταβολισμό των χολικών οξέων.

Οστική απώλεια και πρόληψη της οστεοπόρωσης

Το κεφίρ παρέχει βιοδιαθέσιμο ασβέστιο, βιταμίνη Κ2, μαγνήσιο και πεπτίδια που προέρχονται από καζεΐνη: όλα αυτά υποστηρίζουν την υγεία των οστών. Μελέτες δείχνουν ότι το κεφίρ μπορεί να:

  • Αυξήσει την οστική πυκνότητα σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες
  • Βελτιώσει την απορρόφηση του ασβεστίου
  • Υποστηρίξει το σχηματισμό κολλαγόνου, το οποίο ενισχύει την μήτρα των οστών

Αυτά τα αποτελέσματα καθιστούν το κεφίρ ιδιαίτερα υποσχόμενο για ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας ή οποιονδήποτε διατρέχει κίνδυνο οστεοπόρωσης.

Kefir-Grains-Drink-Dairy

Καρδιαγγειακές παθήσεις και αρτηριακή πίεση

Η επίδραση του κεφίρ στην καρδιαγγειακή υγεία περιλαμβάνει:

  1. Μείωση της υπέρτασης: Μια κλινική μελέτη του 2021 έδειξε ότι το κεφίρ μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης, πιθανώς μέσω της βελτίωσης της ενδοθηλιακής λειτουργίας και της παραγωγής νιτρικού οξειδίου, που προέρχεται από το έντερο.
  2. Μείωση της φλεγμονής: Η χρόνια φλεγμονή συμβάλλει στην αθηροσκλήρωση. Μειώνοντας τους συστημικούς δείκτες φλεγμονής, το κεφίρ μπορεί να υποστηρίξει την αγγειακή υγεία.

Αντικαρκινικές ιδιότητες (έρευνες σε πολύ πρώιμο στάδιο)

Μελέτες in vitro και σε ζώα έχουν δείξει ότι το κεφίρ μπορεί να:

  • Αναστείλει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων
  • Προκαλέσει απόπτωση (προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος) σε κακοήθη κύτταρα
  • Καταστείλει την αγγειογένεση (αύξηση αιμοφόρων αγγείων που τροφοδοτούν τους όγκους)

Αυτά τα ευρήματα είναι πιο αξιοσημείωτα σε μοντέλα για όγκους παχέος εντέρου, μαστού και λευχαιμίας. Αν και πολλά υποσχόμενη, αυτή η έρευνα είναι ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο και δεν μπορεί να εφαρμοστεί ακόμη στα πρωτόκολλα ανθρώπινης θεραπείας.

Ψυχική και νευρολογική υγεία

Το κεφίρ μπορεί να επηρεάσει έμμεσα την υγεία του εγκεφάλου μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου.

  1. Μείωση των συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης, πιθανόν με την αλλαγή των πρόδρομων ουσιών νευροδιαβιβαστών (όπως η τρυπτοφάνη και το GABA) και την μείωση της συστηματικής φλεγμονής
  2. Προστασία από νευροεκφυλισμό, όπως στη νόσο του Πάρκινσον ή στο Αλτσχάιμερ, μέσω της αντιοξειδωτικής δράσης και της ισορροπίας του μικροβιώματος του εντέρου

Οι ανθρώπινες μελέτες είναι περιορισμένες αλλά βρίσκονται σε εξέλιξη. Η παρουσία βιταμινών Β, πεπτιδίων και ενζύμων αποικοδόμησης πολυφαινόλης στο κεφίρ προσθέτουν στο νευροπροστατευτικό του προφίλ.

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορεί το κεφίρ να αποτρέψει λοιμώξεις;

Το κεφίρ περιέχει προβιοτικά στελέχη, που ανταγωνίζονται τα επιβλαβή βακτήρια και έτσι μειώνουν τον κίνδυνο λοιμώξεων του εντέρου και του αναπνευστικού. Ωστόσο, δεν πρέπει να υποκαθιστά τη χρήση αντιβιοτικών ή αντιικών φαρμάκων, όπως αυτά συνταγογραφούνται από γιατρό.

Είναι το κεφίρ ασφαλές για άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ναι, αλλά τα άτομα με σοβαρή ανοσοκαταστολή (όπως αυτά που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή με μη ελεγχόμενο HIV) θα πρέπει να συμβουλευτούν γιατρό πριν καταναλώσουν τρόφιμα πλούσια σε προβιοτικά.

Πόσο κεφίρ πρέπει να πίνω καθημερινά για μέγιστα οφέλη υγείας;

Οι περισσότερες μελέτες χρησιμοποιούν ποσότητες μεταξύ 100 και 250 ml την ημέρα. Αυτό είναι ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εύρος για τους περισσότερους υγιείς ενήλικες.

Το κεφίρ βοηθά στις δερματικές παθήσεις;

Βελτιώνοντας την υγεία του εντέρου και ρυθμίζοντας την ανοσολογική απόκριση, το κεφίρ μπορεί να ωφελήσει τα φλεγμονώδη προβλήματα του δέρματος όπως το έκζεμα και η ακμή. Τα τοπικά προϊόντα με βάση το κεφίρ διερευνώνται επίσης, αλλά τα αποτελέσματα ποικίλλουν προς το παρόν.

Μπορεί το κεφίρ να λαμβάνεται μαζί με φάρμακα;

Ναι, αλλά είναι καλύτερο να το πίνετε με απόσταση τουλάχιστον 1-2 ωρών από τα αντιβιοτικά. Πάντα να συμβουλεύεστε γιατρό εάν βρίσκεστε σε ανοσοκατασταλτική θεραπεία ή ετοιμάζεστε για χειρουργική επέμβαση.

Σύνοψη

Το κεφίρ είναι κάτι περισσότερο από ένα προβιοτικό ρόφημα: είναι μια λειτουργική τροφή με πραγματικές θεραπευτικές δυνατότητες. Από τη βοήθεια της πέψης και της μεταβολικής ρύθμισης μέχρι την υποστήριξη της υγείας του ανοσοποιητικού και την προστασία των οστών, η μοναδική σύνθεση του κεφίρ του δίνει ένα ευρύ φάσμα ιδιοτήτων καταπολέμησης ασθενειών.

Αν και δεν αποτελεί κάποιου είδους… πανάκεια, η ενσωμάτωση του κεφίρ σε μια ισορροπημένη διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ή τη διαχείριση πολλών χρόνιων παθήσεων, ειδικά όταν συνδυάζεται με ιατρική επίβλεψη.

Πηγές:
healthline.com
medicalnewstoday.com
sciencedirect.com
pmc.ncbi.nlm.nih.gov (1)
pmc.ncbi.nlm.nih.gov (2)