ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Αυτές οι απλές τροφές μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ

Μιχάλης Θερμόπουλος

Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνάει, η άνοδος της νόσου Αλτσχάιμερ αποτελεί σοβαρή πρόκληση για τη δημόσια υγεία.

Αυτές οι απλές τροφές μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ

Αν και δεν υπάρχει ακόμα θεραπεία ίασης, έρευνες δείχνουν ότι ορισμένες διατροφικές επιλογές μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία του εγκεφάλου από την άνοια, στην μείωση της φλεγμονής και στην καθυστέρηση της γνωστικής παρακμής. Η κατανόηση του ποιες τροφές υποστηρίζουν την μακροπρόθεσμη υγεία του εγκεφάλου μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό βήμα στην μείωση του κινδύνου εμφάνισης Αλτσχάιμερ.

Αυτό το άρθρο παραθέτει τις τροφές που έχουν συνδεθεί στενότερα με την μείωση του κινδύνου εμφάνισης Αλτσχάιμερ, πώς λειτουργούν και τι προτείνουν οι ειδικοί για μια διατροφή που υποστηρίζει τον εγκέφαλο.

Μπορεί η διατροφή να βοηθήσει πραγματικά στην πρόληψη του Αλτσχάιμερ;

Ναι, η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στη γήρανση του εγκεφάλου και στην πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ. Οι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά, αντιφλεγμονώδεις τροφές μπορούν να προστατεύσουν τους νευρώνες, να μειώσουν το οξειδωτικό στρες και να υποστηρίξουν την μνήμη.

Ο εγκέφαλος είναι ιδιαίτερα ευάλωτος σε οξειδωτική βλάβη, φλεγμονή και κακή αγγειακή υγεία: όλα αυτά συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε επεξεργασμένα τρόφιμα, ζάχαρη και κορεσμένα λίπη φαίνεται να επιταχύνουν τη γνωστική παρακμή, ενώ ορισμένα θρεπτικά συστατικά μπορεί να έχουν προστατευτική επίδραση.

  • Τα αντιοξειδωτικά βοηθούν στην καταπολέμηση της βλάβης στον εγκέφαλο από τις ελεύθερες ρίζες
  • Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα υποστηρίζουν την συναπτική πλαστικότητα και τις αντιφλεγμονώδεις οδούς
  • Οι βιταμίνες Β μειώνουν την ομοκυστεΐνη, μια ένωση που συνδέεται με την ατροφία του εγκεφάλου
  • Οι πολυφαινόλες μπορεί να επιβραδύνουν τη γνωστική γήρανση

Ποιες είναι οι καλύτερες τροφές για την πρόληψη του Αλτσχάιμερ;

Οι πιο προστατευτικές τροφές είναι εκείνες που υποστηρίζουν την αγγειακή υγεία, μειώνουν τη φλεγμονή και παρέχουν αντιοξειδωτική άμυνα.

Η δίαιτα MIND -ένα μείγμα της DASH και της μεσογειακής διατροφής- έχει αναπτυχθεί με στόχο ακριβώς την προστασία του εγκεφάλου από την άνοια. Δίνει έμφαση σε φυτικές, ελάχιστα επεξεργασμένες τροφές και περιορίζει το κόκκινο κρέας, το βούτυρο, τα γλυκά και τα τηγανητά.

Ακολουθεί μια σύνοψη των κορυφαίων τροφών ενάντια στο Αλτσχάιμερ:

Ομάδα τροφίμωνΠαραδείγματαΘρεπτικά συστατικά που προστατεύουν τον εγκέφαλοΡόλος στην πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ
Φυλλώδη λαχανικάΣπανάκι, λάχανο, σταυρανθήΒιταμίνη Κ, φυλλικό οξύ, λουτεΐνηΣυνδέονται με βραδύτερη γνωστική παρακμή
ΜούραΜύρτιλα, φράουλεςΦλαβονοειδή, ανθοκυανίνεςΈχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν την μνήμη και καθυστερούν τη γήρανση του εγκεφάλου
Λιπαρά ψάριαΣολομός, σαρδέλες, σκουμπρίΩμέγα-3 λιπαρά οξέα (EPA/DHA)Μειώνουν τη φλεγμονή του εγκεφάλου
Δημητριακά ολικής άλεσηςΒρόμη, καστανό ρύζι, κινόαΦυτικές ίνες, βιταμίνες ΒΥποστηρίζουν την αγγειακή και μεταβολική υγεία
Ξηροί καρποίΚαρύδια, αμύγδαλα, φουντούκιαΒιταμίνη Ε, πολυακόρεστα λιπαράΣυνδέονται με μειωμένη γνωστική παρακμή
ΕλαιόλαδοΕξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδοΜονοακόρεστα λιπαρά, πολυφαινόλεςΠροστατεύει τους νευρώνες και μειώνει τη φλεγμονή
ΌσπριαΦακές, φασόλια, ρεβίθιαΦυτικές ίνες, φυτική πρωτεΐνη, σίδηροςΒελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος και την λειτουργία του εγκεφάλου

Η τακτική πρόσληψη αυτών των τροφών, ειδικά σε αθροιστικό μοτίβο με την πάροδο των ετών, έχει συνδεθεί με βραδύτερη γήρανση του εγκεφάλου και σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ.

spinach-spanaki

Ποια θρεπτικά συστατικά είναι τα πιο σημαντικά;

Ορισμένες βιταμίνες, λιπαρά οξέα και αντιοξειδωτικά φαίνεται να παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ακεραιότητας του εγκεφάλου και της γνωστικής λειτουργίας.

Τα ακόλουθα θρεπτικά συστατικά συνδέονται σταθερά με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ:

  • Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: Υποστηρίζουν τη δομή του εγκεφάλου, αντιφλεγμονώδεις μηχανισμούς
  • Βιταμίνη Ε: Αντιοξειδωτικό που προστατεύει τους νευρώνες από βλάβες
  • Βιταμίνες Β6, Β9 (φολικό οξύ) και Β12: Βοηθούν στην μείωση των επιπέδων ομοκυστεΐνης, που συνδέονται με την ατροφία του εγκεφάλου
  • Πολυφαινόλες: Βρίσκονται στο τσάι, το κακάο και τα σταφύλια. Μπορεί να ενισχύσουν τη ροή του αίματος και την μνήμη
  • Βιταμίνη D: Τα χαμηλά επίπεδα σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο άνοιας

Αυτά τα θρεπτικά συστατικά απορροφώνται καλύτερα από ολόκληρες πηγές τροφίμων και όχι από συμπληρώματα, εκτός εάν σας τα συστήσει γιατρός.

Υπάρχουν συγκεκριμένα τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγονται;

Ναι. Μια προφλεγμονώδης διατροφή, με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά, σχετίζεται με ταχύτερο ρυθμό γνωστικής εξασθένησης και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ.

Ενώ οι περιστασιακές απολαύσεις είναι καλές, η συνεχής κατανάλωση ορισμένων τροφών μπορεί να τροφοδοτήσει τον νευροεκφυλισμό:

  • Επεξεργασμένα σάκχαρα (αναψυκτικά, αρτοσκευάσματα, γλυκά)
  • Επεξεργασμένα κρέατα (μπέικον, λουκάνικα)
  • Τηγανητά ή είδη γρήγορου φαγητού (fast food)
  • Υδρογονωμένα έλαια (trans λιπαρά)
  • Κατεψυγμένα ή κονσερβοποιημένα γεύματα με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο (αλάτι)

Αυτά τα τρόφιμα μπορούν να επιδεινώσουν την αντίσταση στην ινσουλίνη, να αυξήσουν τη φλεγμονή και να βλάψουν τα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο.

Brain Diet And Food Psychology Or Nutritional Psychiatry

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι η δίαιτα MIND καλύτερη από την μεσογειακή για την πρόληψη του Αλτσχάιμερ;

Η δίαιτα MIND είναι μια εξειδικευμένη εκδοχή της μεσογειακής διατροφής, που επικεντρώνεται ειδικά στην υγεία του εγκεφάλου. Περιλαμβάνει πρόσθετη έμφαση στα φυλλώδη λαχανικά, τα μούρα και το ελαιόλαδο, τα οποία έρευνες έχουν συνδέσει με πιο αργή γνωστική εξασθένηση.

Πόσο συχνά πρέπει να τρώω μούρα ή φυλλώδη λαχανικά;

Μελέτες προτείνουν την κατανάλωση φυλλωδών λαχανικών τουλάχιστον 6 φορές την εβδομάδα και μούρων τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα, για να δείτε γνωστικά οφέλη με την πάροδο του χρόνου.

Μπορούν ο καφές ή το πράσινο τσάι να βοηθήσουν στην πρόληψη του Αλτσχάιμερ;

Ναι, η μέτρια κατανάλωση καφέ και πράσινου τσαγιού μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε πολυφαινόλες και αντιοξειδωτικά. Ωστόσο, η υπερβολική καφεΐνη μπορεί να διαταράξει τον ύπνο, γεγονός που μπορεί να βλάψει την υγεία του εγκεφάλου.

Υπάρχουν οφέλη από την μαύρη σοκολάτα;

Η μαύρη σοκολάτα (70% κακάο και πάνω) περιέχει φλαβονοειδή που μπορούν να βελτιώσουν τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο και να υποστηρίξουν την μνήμη, όταν καταναλώνονται με μέτρο.

Πρέπει οι ηλικιωμένοι να λαμβάνουν συμπληρώματα για την πρόληψη του Αλτσχάιμερ;

Προτιμώνται οι πηγές ολόκληρων τροφίμων. Ωστόσο, σε περιπτώσεις ανεπάρκειας (π.χ. βιταμίνες Β12 και D), τα συμπληρώματα μπορεί να είναι ωφέλιμα υπό ιατρική παρακολούθηση.

Συμπέρασμα

Αν και καμία μεμονωμένη τροφή δεν μπορεί να αποτρέψει τη νόσο Αλτσχάιμερ, μια αντιφλεγμονώδης δίαιτα, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, μπορεί να μειώσει σημαντικά τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο. Η έμφαση στα φυλλώδη λαχανικά, τα μούρα, τα πλούσια σε ωμέγα-3 ψάρια, το ελαιόλαδο, τους ξηρούς καρπούς και τα δημητριακά ολικής αλέσεως μπορεί να βοηθήσει στην προστασία της υγείας του εγκεφάλου μέχρι τα γεράματα.

Πηγές:
verywellhealth.com
nia.nih.gov
harvard.edu
mayoclinic.org
clevelandclinic.org