ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Εσπεριδοειδή: Γιατί είναι από τις πιο υγιεινές τροφές της φύσης

Μιχάλης Θερμόπουλος

Τα εσπεριδοειδή είναι από τις πιο πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά τροφές που μπορείτε να φάτε.

Εσπεριδοειδή: Γιατί είναι από τις πιο υγιεινές τροφές της φύσης
Bigstock

Γνωστά για τη δροσιστική τους γεύση και το έντονο άρωμά τους, είναι επίσης γεμάτα με βιταμίνη C, αντιοξειδωτικά, φυτικές ίνες και φυτικές ενώσεις που υποστηρίζουν την ανοσία, την υγεία της καρδιάς και τη ζωντάνια του δέρματος.

Αυτό το άρθρο εξερευνά τα επιστημονικά τεκμηριωμένα οφέλη υγείας των εσπεριδοειδών, τα θρεπτικά συστατικά που τα καθιστούν μοναδικά και πώς να τα συμπεριλάβετε με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα στην καθημερινή σας διατροφή.

Γιατί τα εσπεριδοειδή είναι τόσο καλά για εσάς;

Τα εσπεριδοειδή έχουν χαμηλές θερμίδες και είναι πλούσια σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Παρέχουν έναν συνδυασμό βιταμίνης C, καλίου, φυλλικού οξέος και ισχυρών αντιοξειδωτικών όπως φλαβονοειδή και καροτενοειδή. Αυτές οι ενώσεις συνεργάζονται, για να προστατεύσουν τα κύτταρα από το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή: βασικές διεργασίες που συνδέονται με χρόνιες ασθένειες.

Ακολουθεί μια γρήγορη ματιά στα πιο σημαντικά θρεπτικά συστατικά τους:

Θρεπτικό συστατικόΡόλος στην υγείαΟφέλη
Βιταμίνη CΑντιοξειδωτικό και ενισχυτικό του ανοσοποιητικού συστήματοςΕνισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, προάγει τη σύνθεση κολλαγόνου, υποστηρίζει την επούλωση πληγών
ΚάλιοΙσορροπία ηλεκτρολυτών και καρδιακή λειτουργίαΒοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και της ισορροπίας υγρών
Φυλλικό οξύΣύνθεση DNA και επιδιόρθωση κυττάρωνΚρίσιμο για την εμβρυϊκή ανάπτυξη και την ανάπτυξη των ιστών
Φλαβονοειδή (π.χ., εσπεριδίνη, ναριγίνη)Αντιφλεγμονώδης και αγγειακή προστασίαΜειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και υποστηρίζουν υγιή αιμοφόρα αγγεία
Φυτικές ίνεςΠεπτική και μεταβολική υγείαΒελτιώνουν την λειτουργία του εντέρου, βοηθούν στον έλεγχο της χοληστερόλης και των επιπέδων σακχάρου στο αίμα

Αναλυτικά, τα εσπεριδοειδή:

1. Ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα

Τα εσπεριδοειδή είναι περισσότερο γνωστά για την υψηλή περιεκτικότητά τους σε βιταμίνη C, ένα μικροθρεπτικό συστατικό απαραίτητο για την ανοσολογική άμυνα. Η βιταμίνη C υποστηρίζει την παραγωγή και την λειτουργία των λευκών αιμοσφαιρίων, ενισχύει την απόκριση αντισωμάτων και προστατεύει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος από οξειδωτική βλάβη.

Ενώ η βιταμίνη C δεν αποτρέπει από μόνη της τις ιογενείς λοιμώξεις, μελέτες υποδεικνύουν ότι η τακτική κατανάλωση μπορεί να μειώσει τη διάρκεια και τη σοβαρότητα της ασθένειας, ιδιαίτερα σε άτομα που εκτίθενται σε σωματικό στρες ή ρύπανση.

2. Υποστηρίζουν την υγεία της καρδιάς

Έρευνες έχουν συνδέσει επανειλημμένως την κατανάλωση εσπεριδοειδών με καλύτερα καρδιαγγειακά αποτελέσματα. Τα φλαβονοειδή, όπως η εσπεριδίνη και η ναριγγενίνη, που βρίσκονται στα πορτοκάλια και τα γκρέιπφρουτ βοηθούν στην μείωση της φλεγμονής και στη βελτίωση της ελαστικότητας των αιμοφόρων αγγείων.

Το κάλιο παίζει επίσης ζωτικό ρόλο στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, εξισορροπώντας τα επίπεδα νατρίου και χαλαρώνοντας τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων. Η τακτική κατανάλωση εσπεριδοειδών έχει συσχετιστεί με:

  • Μειωμένη LDL («κακή») χοληστερόλη
  • Βελτιωμένη HDL («καλή») χοληστερόλη
  • Μειωμένη αρτηριακή σκλήρυνση και φλεγμονή

Ωστόσο, τα άτομα που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα (ειδικά στατίνες ή αναστολείς διαύλων ασβεστίου) θα πρέπει να συμβουλεύονται γιατρό πριν καταναλώσουν μεγάλες ποσότητες γκρέιπφρουτ, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν τον μεταβολισμό των φαρμάκων.

3. Βελτιώνουν την υγεία του δέρματος και του κολλαγόνου

Η βιταμίνη C συμβάλλει στη σύνθεση κολλαγόνου, την πρωτεΐνη που διατηρεί την ελαστικότητα του δέρματος και την επούλωση πληγών. Προωθώντας την παραγωγή κολλαγόνου και εξουδετερώνοντας τις ελεύθερες ρίζες, τα εσπεριδοειδή:

  • Βοηθούν στην μείωση της πρόωρης γήρανσης του δέρματος
  • Υποστηρίζουν την επιδιόρθωση των ιστών και την επούλωση πληγών
  • Ενισχύουν την απορρόφηση του φυτικού (μη αιμικού) σιδήρου, μειώνοντας τον κίνδυνο αναιμίας

Η συνεπής πρόσληψη τροφών πλούσιων σε βιταμίνη C συμβάλλει επίσης σε μια πιο λαμπερή και υγιή επιδερμίδα.

4. Βοηθούν στην καλύτερη πέψη

Τα εσπεριδοειδή περιέχουν διαλυτές και αδιάλυτες φυτικές ίνες, οι οποίες βοηθούν στην πέψη και προάγουν την τακτική κένωση του εντέρου. Η διαλυτή πηκτίνη, που βρίσκεται στον πολτό και τις μεμβράνες, επιβραδύνει την πέψη και βοηθά στον μεταγευματικό έλεγχο των αιχμών του σακχάρου στο αίμα.

Επιπλέον, η φυσική τους οξύτητα και τα βιοφλαβονοειδή μπορούν να ενισχύσουν τη ροή της χολής, υποστηρίζοντας την πέψη του λίπους και τη συνολική λειτουργία του εντέρου.

5. Μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο ορισμένων χρόνιων παθήσεων

Τα αντιοξειδωτικά στα εσπεριδοειδή βοηθούν στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών, των ασταθών μορίων που βλάπτουν το DNA και τα κύτταρα. Με την πάροδο του χρόνου, το οξειδωτικό στρες συμβάλλει στην ανάπτυξη καρκίνου, καρδιακών παθήσεων και μεταβολικών διαταραχών.

Ορισμένες μελέτες πληθυσμού υποδηλώνουν, ότι τα άτομα που καταναλώνουν τακτικά εσπεριδοειδή έχουν χαμηλότερο κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου και ορισμένων τύπων καρκίνων, ειδικά του πεπτικού συστήματος. Η προστατευτική δράση πιστεύεται ότι προέρχεται από τη συνεργιστική δράση μεταξύ της βιταμίνης C, των καροτενοειδών και των φλαβονοειδών.

6. Προάγουν την ενυδάτωση και την ισορροπία των ηλεκτρολυτών

Τα εσπεριδοειδή αποτελούνται από 85–90% νερό, γεγονός που τα καθιστά έναν αναζωογονητικό τρόπο, για να παραμένετε ενυδατωμένοι. Τα φυσικά σάκχαρα και τα μέταλλα (όπως το κάλιο και το μαγνήσιο) αναπληρώνουν τους ηλεκτρολύτες, ιδιαίτερα μετά από άσκηση ή έκθεση σε θερμότητα.

Αυτός ο συνδυασμός υποστηρίζει την μυϊκή λειτουργία, τον ενεργειακό μεταβολισμό και τη ρύθμιση των υγρών, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ενέργειας και της συγκέντρωσης καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας.

7. Υποστηρίζουν την υγεία του εγκεφάλου και της διάθεσης

Αναδυόμενα στοιχεία συνδέουν τα βιοφλαβονοειδή των εσπεριδοειδών με νευροπροστατευτικές επιδράσεις. Ενώσεις όπως η ναριγγενίνη φαίνεται να μειώνουν το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή στα εγκεφαλικά κύτταρα, βελτιώνοντας τη γνωστική ανθεκτικότητα.

Επιπλέον, το έντονο άρωμα των εσπεριδοειδών (ειδικά του λεμονιού) μπορεί να διεγείρει νευροδιαβιβαστές που ενισχύουν τη διάθεση, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη, οι οποίοι βοηθούν στην καταπολέμηση της κόπωσης και του ήπιου άγχους.

Συχνές Ερωτήσεις

Ποιο εσπεριδοειδές είναι το πιο υγιεινό;

Όλα τα εσπεριδοειδή έχουν παρόμοια βασικά θρεπτικά συστατικά, αλλά τα πορτοκάλια και τα γκρέιπφρουτ προσφέρουν το πιο ισορροπημένο μείγμα βιταμίνης C, φυτικών ινών και φλαβονοειδών.

Είναι καλύτερο να τρώω εσπεριδοειδή ή να πίνω τον χυμό τους;

Τα ολόκληρα φρούτα είναι καλύτερα, επειδή περιέχουν φυτικές ίνες, οι οποίες επιβραδύνουν την απορρόφηση του σακχάρου και προάγουν τον κορεσμό. Ο χυμός μπορεί να έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο.

Μπορούν τα εσπεριδοειδή να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους;

Ναι, έμμεσα. Έχουν χαμηλές θερμίδες και υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και νερό, βοηθώντας σας να αισθάνεστε χορτάτοι για περισσότερο χρόνο, ενώ παράλληλα βελτιώνουν την πέψη και τον μεταβολισμό.

Είναι τα εσπεριδοειδή ασφαλή για άτομα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;

Μερικά άτομα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση μπορεί να βρουν τα εσπεριδοειδή ερεθιστικά. Συνιστάται η κατανάλωση με μέτρο ή η αποφυγή τους κατά τη διάρκεια των εξάρσεων.

Βοηθούν τα εσπεριδοειδή στην πρόληψη του κρυολογήματος;

Δεν προλαμβάνουν την μόλυνση, αλλά μπορούν να μειώσουν τη σοβαρότητα και τη διάρκεια του κρυολογήματος, όταν καταναλώνονται τακτικά, λόγω των θρεπτικών συστατικών που υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Συμπέρασμα

Τα εσπεριδοειδή αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο μιας υγιεινής για την καρδιά και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος διατροφής. Γεμάτα με βιταμίνη C, αντιοξειδωτικά, φυτικές ίνες και ευεργετικές φυτικές ενώσεις, προστατεύουν από τη φλεγμονή, υποστηρίζουν την καρδιαγγειακή και πεπτική υγεία και προάγουν την λαμπερή επιδερμίδα.

Πηγές:
clevelandclinic.org
medicalnewstoday.com
healthline.com
heart.org
harvard.edu