Οι κρυφοί κίνδυνοι από το εμφιαλωμένο νερό: Τι προειδοποιούν επιστήμη και ειδικοί δημόσιας Υγείας
Το εμφιαλωμένο νερό συχνά θεωρείται ως μια καθαρότερη, ασφαλέστερη εναλλακτική λύση από το νερό βρύσης.
Ωστόσο, ένα αυξανόμενο σύνολο επιστημονικών στοιχείων υποδηλώνει, ότι αυτή η υπόθεση δεν είναι πάντα ακριβής. Σύμφωνα με αναλύσεις και δεδομένα από σημαντικές υγειονομικές και περιβαλλοντικές αρχές, το εμφιαλωμένο νερό μπορεί να φέρει κρυμμένους κινδύνους υγείας, που κυμαίνονται από την έκθεση σε χημικές ουσίες έως την μικροβιακή μόλυνση και τις περιβαλλοντικές συνέπειες, που επηρεάζουν έμμεσα την ανθρώπινη υγεία.
Γιατί το εμφιαλωμένο νερό δεν είναι πάντα ασφαλέστερο από το νερό βρύσης
Πολλοί επιλέγουν το εμφιαλωμένο νερό, πιστεύοντας ότι ρυθμίζεται πιο αυστηρά. Στην πραγματικότητα, το εμφιαλωμένο νερό και το νερό βρύσης ρυθμίζονται βάσει διαφορετικών πλαισίων και το εμφιαλωμένο νερό δεν υπόκειται συνεχώς σε πιο αυστηρούς ελέγχους.
Οι βασικές ανησυχίες αφορούν:
- μεταβλητά πρότυπα ποιότητας ανάλογα με την μάρκα και την πηγή
- περιορισμένη διαφάνεια σχετικά με τις μεθόδους φιλτραρίσματος και επεξεργασίας
- μεγάλοι χρόνοι αποθήκευσης που μπορούν να αλλάξουν τη χημική σύνθεση
Μικροπλαστικά: Ένας διαδεδομένος και υποτιμημένος κίνδυνος
Μία από τις πιο σημαντικές αναδυόμενες ανησυχίες είναι η μόλυνση από μικροπλαστικά.
Τι δείχνουν οι μελέτες
Πολλαπλές μελέτες έχουν ανιχνεύσει μικροπλαστικά στην πλειονότητα των δειγμάτων εμφιαλωμένου νερού που ελέγχθηκαν παγκοσμίως. Αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού προέρχονται από:
- την κατασκευή μπουκαλιών
- τα καπάκια και τις σφραγίδες
- την υποβάθμιση της ποιότητας του πλαστικού μπουκαλιού κατά την αποθήκευση και την μεταφορά
Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει εκατοντάδες χιλιάδες μικροπλαστικά σωματίδια ανά λίτρο σε ορισμένα δείγματα εμφιαλωμένου νερού.
Γιατί τα μικροπλαστικά έχουν σημασία
Παρόλο που η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη, τα πρώιμα στοιχεία υποδηλώνουν ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να:
- προκαλέσουν φλεγμονή
- μεταφέρουν χημικές ουσίες που προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές
- μεταφέρουν βαρέα μέταλλα ή/και παθογόνα
- συσσωρεύονται στους ιστούς
Οι υγειονομικές αρχές προειδοποιούν ότι η χρόνια έκθεση με την πάροδο του χρόνου μπορεί να δημιουργήσει συστημικούς κινδύνους για υγείας, ιδιαίτερα για ευάλωτους πληθυσμούς, όπως παιδιά και έγκυες.
Χημική διαρροή από πλαστικά μπουκάλια
Τα πλαστικά μπουκάλια μπορούν να απελευθερώσουν χημικές ουσίες στο νερό, ειδικά όταν εκτίθενται σε θερμότητα, ηλιακό φως ή παρατεταμένη αποθήκευση.
Στις χημικές ουσίες που συζητούνται συχνά περιλαμβάνονται:
- αντιμόνιο, που χρησιμοποιείται στην κατασκευή πλαστικών PET
- φθαλικές ενώσεις, που συνδέονται με ορμονικές διαταραχές
- ενώσεις που σχετίζονται με τη δισφαινόλη, ανάλογα με τη συσκευασία
Ενώ τα περισσότερα μετρούμενα επίπεδα εμπίπτουν εντός των κανονιστικών ορίων, οι ειδικοί σημειώνουν ότι:
- τα όρια ορίζονται για μεμονωμένες ουσίες, όχι για σωρευτική έκθεση
- οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της έκθεσης σε χαμηλές δόσεις εξακολουθούν να μελετώνται
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για άτομα που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στο εμφιαλωμένο νερό ως κύρια πηγή ενυδάτωσης.
Βακτηριακή μόλυνση και κίνδυνοι αποθήκευσης
Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, το εμφιαλωμένο νερό δεν είναι αποστειρωμένο.
Πώς μπορεί να συμβεί μόλυνση
- ακατάλληλες συνθήκες εμφιάλωσης
- αποθήκευση σε θερμά περιβάλλοντα
- παρατεταμένος χρόνος αποθήκευσης
- επαναλαμβανόμενο άνοιγμα και κλείσιμο
Τα βακτήρια μπορούν να πολλαπλασιαστούν μόλις ανοιχτεί το μπουκάλι, ειδικά εάν το νερό καταναλώνεται αργά επί αρκετές ώρες ή/και ημέρες.
Ορισμένες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι ο αριθμός των βακτηρίων υπερβαίνει τα συνιστώμενα όρια σε ακατάλληλα αποθηκευμένα μπουκάλια, ιδιαίτερα σε θερμά περιβάλλοντα.
Μεταβλητότητα φθορίου και μεταλλικών ενώσεων
Σε αντίθεση με το νερό της βρύσης, το εμφιαλωμένο νερό συχνά περιέχει ασυνεπή επίπεδα φθορίου και μετάλλων.
Πιθανές επιπτώσεις
- Το χαμηλό ή μηδενικό φθόριο μπορεί να αυξήσει τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο τερηδόνας
- Το νερό με χαμηλή περιεκτικότητα σε μεταλλικά στοιχεία μπορεί να συμβάλλει λιγότερο στην ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου ή μαγνησίου
- Η ετικέτα μπορεί να μην αποκαλύπτει με σαφήνεια την περιεκτικότητα σε μεταλλικά στοιχεία
Για τα παιδιά, η έλλειψη έκθεσης σε φθόριο μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντική για την οδοντική τους υγεία.
Περιβαλλοντικός αντίκτυπος ως έμμεσος κίνδυνος υγείας
Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του εμφιαλωμένου νερού έχει επιπτώσεις στην υγεία.
Βασικά ζητήματα:
- συσσώρευση πλαστικών αποβλήτων
- ρύπανση από μικροπλαστικά, που εισέρχονται στα συστήματα τροφίμων και ύδρευσης
- εκπομπές άνθρακα από την παραγωγή και την μεταφορά
Η υποβάθμιση του πλαστικού λόγω περιβαλλοντικών συνθηκών τελικά “γυρνάει μπούμερανγκ” στην ανθρώπινη υγεία μέσω μολυσμένων οικοσυστημάτων, αέρα και αποθεμάτων νερού.
Είναι ορισμένες ομάδες πληθυσμού σε αυξημένο κίνδυνο;
Οι ομάδες με δυνητικά υψηλότερο κίνδυνο περιλαμβάνουν:
- βρέφη και μικρά παιδιά
- έγκυες
- άτομα με ενδοκρινικές διαταραχές
- άτομα με υψηλή κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού
Ενώ το εμφιαλωμένο νερό δεν είναι εγγενώς επικίνδυνο, η αποκλειστική ή η βαριά εξάρτηση από αυτό μπορεί να αυξήσει τους σωρευτικούς κινδύνους έκθεσης.
Πότε το εμφιαλωμένο νερό είναι απαραίτητο
Το εμφιαλωμένο νερό μπορεί να είναι χρήσιμο:
- κατά τη διάρκεια φυσικών καταστροφών
- όταν τα τοπικά συστήματα ύδρευσης βρίσκονται σε κίνδυνο
- σε περιοχές χωρίς αξιόπιστη υποδομή νερού βρύσης
Σε αυτές τις περιπτώσεις, εξυπηρετεί έναν σημαντικό ρόλο στη δημόσια υγεία. Η ανησυχία έγκειται στην τακτική, μακροχρόνια χρήση, ενώ υπάρχει διαθέσιμο ασφαλές νερό βρύσης.
Τι να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο
- αποφύγετε την παρατεταμένη αποθήκευση σε σημεία με θερμότητα ή/και ηλιακό φως
- επιλέγετε προϊόντα αξιόπιστων εμπορικών σημάτων με διαφανείς πρακτικές ελέγχου
- καταναλώνετε σχετικά γρήγορα το νερό όταν ανοίγετε κάθε μπουκάλι
- εξετάστε το ενδεχόμενο χρήσης φιλτραρισμένου νερού βρύσης
- προτιμήστε γυάλινα ή ανοξείδωτα μπουκάλια νερού
Συχνές Ερωτήσεις
Είναι το εμφιαλωμένο νερό καθαρότερο από το νερό βρύσης;
Όχι απαραίτητα. Σε πολλές περιπτώσεις, το νερό βρύσης ρυθμίζεται και ελέγχεται αυστηρότερα.
Περιέχουν όλα τα εμφιαλωμένα νερά μικροπλαστικά;
Τα περισσότερα δείγματα που έχουν ελεγχθεί περιέχουν κάποια μικροπλαστικά, αν και τα επίπεδα ποικίλλουν.
Είναι επικίνδυνες οι πλαστικές χημικές ουσίες από τα μπουκάλια;
Είναι συνήθως κάτω από τα νόμιμα όρια, αλλά οι μακροπρόθεσμες σωρευτικές επιπτώσεις παραμένουν υπό μελέτη.
Είναι το εμφιαλωμένο νερό ασφαλές για παιδιά;
Είναι γενικά ασφαλές, αλλά η έλλειψη φθορίου και η πιθανή έκθεση σε μικροπλαστικά είναι ζητήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Πρέπει να αποφεύγω εντελώς το εμφιαλωμένο νερό;
Όχι. Είναι χρήσιμο σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, αλλά η τακτική χρήση δεν είναι πάντα απαραίτητη.
Συμπέρασμα
Το εμφιαλωμένο νερό καταναλώνεται ευρέως και είναι γενικά ασφαλές βραχυπρόθεσμα, αλλά έρευνες αναδεικνύουν ολοένα και περισσότερο κρυφούς κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον, οι οποίοι συχνά παραβλέπονται. Τα μικροπλαστικά, η χημική διαρροή, η βακτηριακή ανάπτυξη και η ασυνεπής περιεκτικότητα σε μέταλλα εγείρουν βάσιμες ανησυχίες, ειδικά με την μακροχρόνια, αποκλειστική χρήση.
Όπου υπάρχει διαθέσιμο ασφαλές νερό βρύσης, και ειδικά αν το περάσετε και από φίλτρο, το νερό βρύσης αποτελεί μια πιο διαφανή, βιώσιμη και εξίσου ασφαλή εναλλακτική λύση.
