Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση: Θεραπεία μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο επιδείνωσης της σπάνιας νόσου
Ελπιδοφόρα αποτελέσματα για ασθενείς που έχουν πρόσφατα διαγνωστεί με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση
Η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (ΠΑΥ) είναι μια σπάνια, μακροχρόνια, εξουθενωτική και απειλητική για τη ζωή κατάσταση κατά την οποία οι ασθενείς έχουν ασυνήθιστα υψηλή αρτηριακή πίεση στις αρτηρίες στους πνεύμονες. Πολλοί ασθενείς αντιμετωπίζουν δυσκολία στην αναπνοή που περιορίζει τη σωματική τους δραστηριότητα.
Παρά τις εγκεκριμένες θεραπείες, η μακροπρόθεσμη πρόγνωση παραμένει κακή: υπολογίζεται ότι περίπου το 50% των ασθενών θα πεθάνει εντός πέντε έως επτά ετών μετά τη διάγνωση. Σήμερα υπολογίζεται ότι περίπου 40.000 άτομα στις ΗΠΑ και 30.000 στην Ευρωπαϊκή Ένωση πάσχουν από ΠΑΥ.
Η μελέτη HYPERION καταγράφει ελπιδοφόρα αποτελέσματα για ασθενείς που έχουν πρόσφατα διαγνωστεί. Τα αποτελέσματα της μελέτης Φάσης 3 που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα, δείχνουν σημαντική μείωση του κινδύνου κλινικής επιδείνωσης της πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης από την προσθήκη σοτατερσέπτης στο θεραπευτικό σχήμα των νέο-διαγνωσμένων ασθενών.
«Η Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση είναι μια προοδευτική και εξουθενωτική νόσος με κακή πρόγνωση, που συχνά είναι δύσκολο να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί. Οι ασθενείς παλεύουν για χρόνια μέχρι να βρουν ένα θεραπευτικό πλάνο που να τους βοηθά στη διαχείριση της νόσου, γι’ αυτό είναι κρίσιμης σημασίας να παρέχονται νέες επιλογές από νωρίς στη θεραπευτική πορεία», δήλωσε η Dr. Vallerie McLaughlin, Καθηγήτρια Καρδιαγγειακής Ιατρικής και Διευθύντρια του Προγράμματος Πνευμονικής Υπέρτασης στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, των ΗΠΑ.
«Η μελέτη HYPERION έδειξε ότι το sotatercept, επιπρόσθετα στη θεραπεία υποβάθρου, πέτυχε το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της, αυξάνοντας τον χρόνο έως την κλινική επιδείνωση σε ενήλικες που είχαν πρόσφατα διαγνωστεί με ΠΑΥ. Το sotatercept έχει προσφέρει σημαντική αισιοδοξία στους ασθενείς, τις οικογένειές τους και τους ερευνητές» πρόσθεσε.
Συγκεκριμένα, η μελέτη πέτυχε το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της, δηλαδή αύξηση του χρόνου έως την κλινική επιδείνωση, όπως μετρήθηκε μέσω ενός σύνθετου τελικού σημείου που περιλαμβάνει θάνατο από οποιαδήποτε αιτία, μη προγραμματισμένη νοσηλεία σχετιζόμενη με ΠΑΥ διάρκειας άνω των 24 ωρών, διαφραγματοστομία κόλπων, μεταμόσχευση πνεύμονα ή επιδείνωση της ΠΑΥ.
Η μελέτη
Η μελέτη HYPERION είναι μια παγκόσμια, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική δοκιμή, σχεδιασμένη για την αξιολόγηση της σοτατερσέπτης σε συνδυασμό με θεραπεία υποβάθρου για την Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση σε πρόσφατα διαγνωσμένους ασθενείς με ενδιάμεσο ή υψηλό κίνδυνο.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη είχαν διάγνωση συμπτωματικής ΠΑΥ (Ομάδα 1 κατά ΠΟΥ), ταξινομημένοι ως Λειτουργικής Κατηγορίας (FC) II ή III εντός 12 μηνών από τον έλεγχο ένταξης στη μελέτη.
Η μελέτη συμπεριέλαβε 320 συμμετέχοντες ηλικίας άνω των 18 ετών, οι οποίοι τυχαιοποιήθηκαν σε αναλογία 1:1 για να λάβουν είτε sotatercept είτε εικονικό φάρμακο, και τα δύο σε συνδυασμό με θεραπεία υποβάθρου. Οι συμμετέχοντες είχαν ενδιάμεσο έως υψηλό κίνδυνο εξέλιξης της νόσου και λάμβαναν σταθερές δόσεις διπλής ή τριπλής θεραπείας υποβάθρου για την ΠΑΥ για τουλάχιστον 90 ημέρες πριν από τον έλεγχο ένταξης στη μελέτη. Η πλειονότητα των συμμετεχόντων (83,4%) δεν λάμβανε θεραπεία με έγχυση προστακυκλίνης.
Το πρωτεύον σύνθετο τελικό σημείο της μελέτης ήταν ο χρόνος έως την κλινική επιδείνωση, όπως μετρήθηκε από την πρώτη επιβεβαιωμένη εμφάνιση ενός συμβάντος νοσηρότητας ή θνησιμότητας.
Τα συμβάντα κλινικής επιδείνωσης ορίστηκαν ως:
- Θάνατος από οποιαδήποτε αιτία
- Μη προγραμματισμένη νοσηλεία σχετιζόμενη με επιδείνωση της ΠΑΥ διάρκειας ≥ 24 ωρών
- Διαφραγματοστομία κόλπων
- Μεταμόσχευση πνεύμονα
- Επιδείνωση στη δοκιμασία βάδισης 6 λεπτών σε σύγκριση με την αρχική τιμή, σε συνδυασμό με τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες μεταβολές:
- Επιδείνωση της Λειτουργικής Κατηγορίας κατά ΠΟΥ σε σχέση με την αρχική.
- Εμφάνιση σημείων ή/και συμπτωμάτων αυξημένης ανεπάρκειας της δεξιάς καρδιάς.
- Προσθήκη θεραπείας υποβάθρου για την ΠΑΥ ή αλλαγή της οδού χορήγησης της υπάρχουσας θεραπείας σε παρεντερική.
Από την επεξεργασία των στοιχείων προέκυψε ότι, η προσθήκη σοτατερσέπτης πάνω από τη θεραπεία υποβάθρου (το 72,2% των ασθενών λάμβανε διπλή θεραπεία) εντός 12 μηνών από την αρχική διάγνωση της ΠΑΥ, επέφερε στατιστικά σημαντική και κλινικά ουσιώδη μείωση του κινδύνου κλινικής επιδείνωσης σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.
Η HYPERION είναι η τρίτη μελέτη Φάσης 3 που καταδεικνύει σημαντική αποτελεσματικότητα σε ενήλικες με ΠΑΥ. Η πρώτη ήταν η μελέτη STELLAR, η οποία παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρίας Κλινικής Ογκολογίας το 2023 και ακολούθησε η μελέτη ZENITH που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της ίδιας επιστημονικής εταιρίας νωρίτερα φέτος. Σε αντίθεση με τη HYPERION, οι προηγούμενες μελέτες περιλάμβαναν πληθυσμό ασθενών εκ των οποίων η πλειονότητα λάμβανε τριπλή θεραπεία.
Ασφάλεια και τρόπος χορήγησης
Το προφίλ ασφάλειας της σοτατερσέπτης ήταν γενικά συνεπές με αυτό που έχει παρατηρηθεί σε προηγούμενες μελέτες.
Η σοτατερσέπτη είναι η πρώτη θεραπεία με αναστολέα σηματοδότησης ακτιβίνης που εγκρίθηκε για τη θεραπεία της ΠΑΥ, παγκοσμίως. Στο σώμα, οι πρωτεΐνες που ονομάζονται ακτιβίνες συνδέονται με έναν υποδοχέα που ονομάζεται ActRIIA για να διεγείρουν την ανάπτυξη των κυττάρων που αποτελούν τα αιμοφόρα αγγεία. Αυτοί οι υποδοχείς είναι υπερβολικά ενεργοί σε ασθενείς με ΠΑΥ. Το sotatercept είναι αντίγραφο του ActRIIA και επειδή συνδέεται επίσης με ακτιβίνες, τις εμποδίζει να ενεργοποιήσουν τον υποδοχέα. Με αυτόν τον τρόπο, το sotatercept ρυθμίζει την ανάπτυξη νέων αιμοφόρων αγγείων στους πνεύμονες. Αυτό οδηγεί σε μειωμένη στένωση και πάχυνση των αιμοφόρων αγγείων, βελτιώνοντας έτσι τα συμπτώματα της νόσου.
Η θεραπεία έχει εγκριθεί από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές σε ΗΠΑ και Ευρώπη (FDA και EMA), και είναι πλήρως ενταγμένη στο Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης της Ελλάδας, στο πλαίσιο των τοπικών διαδικασιών έγκρισης και τιμολόγησης του και συνταγογραφείται κανονικά στους ασθενείς που πληρούν τις ιατρικές προϋποθέσεις.
Το sotatercept χορηγείται (με υποδόρια έγχυση) μία φορά κάθε τρεις εβδομάδες και μπορεί να χορηγηθεί από τους ίδιους τους ασθενείς ή τους φροντιστές τους με καθοδήγηση, εκπαίδευση και παρακολούθηση από επαγγελματία υγείας.
