Τι θεωρείται απιστία στις σύγχρονες σχέσεις;
Η απιστία ήταν ανέκαθεν μια από τις πιο επώδυνες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα ζευγάρια.
Ωστόσο, στην ψηφιακή εποχή των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ) και των εφαρμογών γνωριμιών, ο ορισμός του τι θεωρείται απιστία έχει γίνει περίπλοκος. Ενώ ορισμένοι θεωρούν μόνο τις σωματικές σχέσεις ως απιστία, οι ψυχολόγοι και οι ειδικοί σχέσεων τονίζουν ότι οι συναισθηματικές, ψηφιακές, ακόμη και οικονομικές απιστίες μπορεί να είναι εξίσου επιζήμιες.
Αυτό το άρθρο παραθέτει τι λένε οι ειδικοί σχετικά με το ποιες συμπεριφορές τη σήμερον ημέρα θεωρείται ότι «ξεπερνούν τα όρια», γιατί οι ορισμοί διαφέρουν μεταξύ συντρόφων και πώς τα σύγχρονα ζευγάρια μπορούν να πλοηγηθούν σε αυτές τις γκρίζες ζώνες.
Τι ορίζουν οι ψυχολόγοι ως απιστία;
Η απιστία γενικά νοείται ως παραβίαση των συμφωνημένων ορίων οικειότητας σε μια σχέση. Οι ειδικοί τονίζουν ότι δεν αφορά τόσο την καθαυτή πράξη όσο την εξαπάτηση, την μυστικότητα και την προδοσία της εμπιστοσύνης.
- Σωματική απιστία: Η εμπλοκή σε σεξουαλική ή σωματική οικειότητα με άτομο εκτός της σχέσης.
- Συναισθηματική απιστία: Η δημιουργία στενού δεσμού με ένα άλλο άτομο που αντικαθιστά ή υπονομεύει την οικειότητα με τον/την σύντροφο.
- Ψηφιακή (online) απιστία: Φλερτ, sexting ή διατήρηση μυστικών διαδικτυακών σχέσεων.
- Οικονομική μυστικότητα/παραπλάνηση: Απόκρυψη χρημάτων ή/και οικονομικών αποφάσεων που επηρεάζουν τη σχέση.
Μελέτες δείχνουν ότι το τι θεωρείται απιστία ποικίλλει ανάλογα με τον πολιτισμό, το φύλο και τις ατομικές προσδοκίες. Αυτό καθιστά απαραίτητη την ανοιχτή επικοινωνία σχετικά με τα όρια.
Γιατί η συναισθηματική απιστία μπορεί να είναι τόσο επιβλαβής όσο και η σωματική
Η συναισθηματική απιστία συχνά αφήνει βαθύτερα σημάδια, επειδή υπονομεύει την οικειότητα στον πυρήνα μιας σχέσης. Οι ψυχολόγοι την περιγράφουν ως διοχέτευση χρόνου, ενέργειας και στοργής προς κάποιο άλλο άτομο, κάτι που μπορεί να κάνει τον/την σύντροφο που εξαπατήθηκε να αισθάνεται αποκλεισμένος/η ή ότι αντικαταστάθηκε.
Παραδείγματα:
- Όταν μοιράζεται κανείς τα βαθιά προσωπικά του ζητήματα ή μυστικά με άτομο εκτός σχέσης πριν το μοιραστεί στον/στην σύντροφό του.
- Καλλιέργεια καθημερινών συνηθειών αποστολής μηνυμάτων ή τηλεφωνημάτων σε ένα άλλο άτομο για παρηγοριά ή γενική κουβέντα.
- Προτεραιότητα στις συναισθηματικές ανάγκες κάποιου άλλου ατόμου πάνω από τις ανάγκες του/της συντρόφου σας.
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι για πολλούς ανθρώπους, η συναισθηματική προδοσία είναι πιο δύσκολο να συγχωρεθεί από μια εφάπαξ σωματική συνεύρεση, επειδή σηματοδοτεί συνεχιζόμενη αποσύνδεση.
Ψηφιακή απιστία: Η νέα πραγματικότητα
Με τις εφαρμογές γνωριμιών, τα ΜΚΔ και τα προσωπικά μηνύματα σε ένα σωρό πλατφόρμες, οι ψηφιακές συμπεριφορές θολώνουν ολοένα και περισσότερο τα όρια της απιστίας. Έρευνες δείχνουν ότι πολλά άτομα θεωρούν το sexting ή την αποστολή άσεμνων εικόνων ισοδύναμο της σαρκικής απιστίας, ακόμη και αν δεν υπάρχει σωματική επαφή. Άλλοι επισημαίνουν τη διατήρηση μυστικών διαδικτυακών φιλιών ή την περιήγηση σε εφαρμογές γνωριμιών έστω και «απλώς για να κοιτάξει» κανείς ως άμεση παραβίαση της εμπιστοσύνης στη σχέση.
Οι ειδικοί στις σχέσεις προειδοποιούν ότι αυτό που θεωρείται ψηφιακή απιστία είναι εξαιρετικά υποκειμενικό, καθιστώντας ιδιαίτερα σημαντικό για τα ζευγάρια να ορίζουν εξαρχής σαφείς κανόνες από κοινού επ’ αυτού.
Ο ρόλος της πρόθεσης και της μυστικότητας
Ένας βασικός παράγοντας που επισημαίνουν οι ειδικοί είναι η πρόθεση. Εάν μια συμπεριφορά κρατηθεί μυστική επειδή το άτομο γνωρίζει ότι ο/η σύντροφός του θα την αποδοκιμάσει, συχνά χαρακτηρίζεται ως απιστία. Ομοίως, ενέργειες που αποσκοπούν στην αναζήτηση οικειότητας, ενθουσιασμού ή επιβεβαίωσης εκτός της σχέσης -είτε εμπλέκεται σεξουαλική επαφή, είτε όχι- εμπίπτουν κάτω από την ομπρέλα της απιστίας.
Με απλά λόγια: αν κάτι δεν θα το κάνατε μπροστά στον/στην σύντροφό σας, τότε είναι κάτι πουν μάλλον ξεπερνάει τα όρια.
Σύγκριση: Διαφορετικοί τύποι απιστίας
| Είδος απιστίας | Βασικές συμπεριφορές | Πιθανός αντίκτυπος στη σχέση |
| Σαρκική | Σεξουαλική οικειότητα, φιλιά, σωματική επαφή | Παραβίαση της σεξουαλικής αποκλειστικότητας, κίνδυνος σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων |
| Συναισθηματική | Εμπιστευτική αποκάλυψη προσωπικών μυστικών, συναισθηματική εξάρτηση, ιεράρχηση κάποιου άλλου ατόμου ως σημαντικότερου | Βαθύ αίσθημα προδοσίας, απώλεια οικειότητας |
| Ψηφιακή | Sexting, μυστικές συνομιλίες, εφαρμογές γνωριμιών, επικοινωνία με άσεμνες εικόνες | Παραβίαση εμπιστοσύνης, θολά όρια στη σύγχρονη ζωή |
| Οικονομική | Απόκρυψη αγορών, μυστικοί τραπεζικοί λογαριασμοί, αδήλωτα χρέη | Διαβρώνει την εμπιστοσύνη και την μακροπρόθεσμη σταθερότητα της σχέσης |
Συχνές Ερωτήσεις
Θεωρείται το φλερτ απιστία;
Το φλερτ μπορεί να μην ξεπερνά πάντα τα όρια, αλλά αν είναι μυστικοπαθές, επίμονο ή έχει σκοπό να δημιουργήσει/προκαλέσει έλξη ή επιβεβαίωση, τότε πολλοί σύντροφοι το θεωρούν απιστία.
Γιατί οι άνθρωποι διαφωνούν για το τι θεωρείται απιστία;
Οι προσδοκίες ποικίλλουν ανάλογα με τις προσωπικές αξίες, το πολιτισμικό υπόβαθρο και τις εξαρχής συμφωνίες στη σχέση. Η σαφής επικοινωνία βοηθά στην ευθυγράμμιση τέτοιων ορισμών.
Είναι η παρακολούθηση πορνογραφίας μια μορφή απιστίας;
Οι ειδικοί διχάζονται επ’ αυτού. Κάποια ζευγάρια το θεωρούν ακίνδυνο, ενώ άλλα το θεωρούν προδοσία. Η ανοιχτή συζήτηση για τα όρια είναι -και εδώ- το κλειδί.
Μπορεί όντως η μυστικότητα επί οικονομικών ζητημάτων να θεωρηθεί απιστία;
Ναι. Οι ψυχολόγοι το αποκαλούν «οικονομική απιστία» και μπορεί να είναι εξίσου επιζήμια με τη σεξουαλική προδοσία, όταν περιλαμβάνει μυστικότητα και διαρρηγμένη εμπιστοσύνη.
Συμπέρασμα
Στις σύγχρονες σχέσεις, η απιστία δεν περιορίζεται στη σωματική επαφή. Οι συναισθηματικοί δεσμοί, οι ψηφιακές αλληλεπιδράσεις και η οικονομική μυστικότητα ή παραπλάνηση μπορούν να θεωρηθούν απιστία εάν σπάσουν την εμπιστοσύνη και υπερβούν τα όρια που έχουν τεθεί εντός της σχέσης.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο ορισμός της απιστίας δεν είναι καθολικός, αλλά εξαρτάται από το κάθε ζευγάρι: αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι σε τι συμφωνούν εξαρχής οι σύντροφοι.
