Μικροπλαστικά: Όλεθρος για τους πνεύμονες η καμπίνα του αυτοκινήτου – Τι έδειξε έρευνα
Τα μικροπλαστικά (μικροσκοπικά θραύσματα πλαστικού σε μέγεθος κάτω από 5 χιλιοστά) αναγνωρίζονται πλέον ως παγκόσμιος ρύπος.
Αν και οι ανησυχίες επικεντρώνονται κυρίως στους ωκεανούς και το πόσιμο νερό, αναδυόμενες έρευνες δείχνουν ότι ο αέρας εσωτερικών χώρων μπορεί να είναι μια από τις πιο σημαντικές και άμεσες οδούς έκθεσης των ανθρώπων σε μικροπλαστικά, με πιθανές συνέπειες για την υγεία των πνευμόνων.
Μια νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο PLOS ONE αποκαλύπτει, ότι χιλιάδες αερομεταφερόμενα μικροπλαστικά σωματίδια υπάρχουν στον αέρα που αναπνέουμε σε εσωτερικούς χώρους και πολλά από αυτά είναι αρκετά μικρά ώστε να διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες. Μεταξύ των εκπληκτικών ευρημάτων, οι καμπίνες των αυτοκινήτων αναγνωρίστηκαν ως σημαντική πηγή αερομεταφερόμενων μικροπλαστικών.
Αυτό το άρθρο παρουσιάζει τα βασικά ευρήματα της μελέτης, εξηγεί τις πηγές και τις επιπτώσεις στην υγεία από τα εισπνεόμενα μικροπλαστικά και περιγράφει εφαρμόσιμες στρατηγικές για την ελαχιστοποίηση της έκθεσης, ειδικά στα αυτοκίνητα.
Τι αποκάλυψε η έρευνα για τα μικροπλαστικά στον αέρα εσωτερικών χώρων
Η μελέτη διαπίστωσε ότι ο εσωτερικός αέρας, ιδιαίτερα στα αυτοκίνητα και τα σπίτια, μπορεί να περιέχει χιλιάδες μικροπλαστικά σωματίδια ανά κυβικό μέτρο, πολλά από τα οποία είναι ινώδη και αρκετά μικρά (<5 µm σε πλάτος) για να φτάσουν στην κάτω αναπνευστική οδό.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν φίλτρα αέρα που φορούσαν εθελοντές σε διάφορα περιβάλλοντα, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων, για τη συλλογή και ανάλυση μικροπλαστικών.
Τα βασικά ευρήματα αποκάλυψαν ότι:
- Πάνω από το 90% των σωματιδίων που εντοπίστηκαν ήταν ινώδη (πλαστικά που μοιάζουν με κλωστή)
- Ο πολυεστέρας και το τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (PET) ήταν τα πιο συνηθισμένα πολυμερή
- Τα αυτοκίνητα είχαν σημαντικά υψηλότερες συγκεντρώσεις μικροπλαστικών από άλλους εσωτερικούς χώρους
- Ο μέσος άνθρωπος μπορεί να εισπνεύσει έως και 2.000 μικροπλαστικές ίνες την ημέρα σε εσωτερικούς χώρους
Αυτό υποδηλώνει ότι η συνήθης έκθεση σε εσωτερικούς χώρους —ειδικά στα αυτοκίνητα— μπορεί να αποτελεί υποτιμημένο αναπνευστικό κίνδυνο, ιδιαίτερα για τα ευάλωτα άτομα.
Γιατί τα αυτοκίνητα αποτελούν σημαντική πηγή μικροπλαστικής ρύπανσης;
Τα αυτοκίνητα δημιουργούν ένα μοναδικό, κλειστό μικροπεριβάλλον με συνεχή τριβή, συνθετικά υλικά και περιορισμένο αερισμό: ιδανικές συνθήκες για την παραγωγή και συσσώρευση μικροπλαστικών θραυσμάτων.
Οι κύριες πηγές μικροπλαστικών στα αυτοκίνητα:
- Φθορά από συνθετικά υφάσματα σε καθίσματα, χαλιά και πατάκια
- Τριβή στα υλικά του ταμπλό, στο τιμόνι και στις διάφορες πλαστικές επενδύσεις
- Υποβάθμιση φίλτρων αέρα και συστημάτων εξαερισμού
- Χρήση συνθετικών προϊόντων καθαρισμού, που απελευθερώνουν πλαστικά υπολείμματα
Όταν η κυκλοφορία του αέρα είναι περιορισμένη ή τα παράθυρα είναι κλειστά, τα μικροπλαστικά μπορούν να συσσωρευτούν και να ανακυκλοφορήσουν με ελάχιστη διήθηση, αυξάνοντας τη συγκέντρωση εισπνεόμενων ινών μέσα στην καμπίνα.
Μπορούν τα εισπνεόμενα μικροπλαστικά να επηρεάσουν την υγεία των πνευμόνων;
Ναι. Τα μικροπλαστικά είναι αρκετά μικρά ώστε να παρακάμψουν την άμυνα του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος του σώματος, να φτάσουν βαθιά στους πνεύμονες και να παραμείνουν εκεί με την πάροδο του χρόνου, οδηγώντας ενδεχομένως σε φλεγμονή ή χρόνιο ερεθισμό.
Πιθανές επιπτώσεις:
- Χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών
- Ερεθισμός ή ίνωση του πνευμονικού ιστού
- Επιδείνωση άσθματος ή αναπνευστικών αλλεργιών
- Άγνωστες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις λόγω βιοσυσσώρευσης
Τα ευρήματα της μελέτης εγείρουν ιδιαίτερη ανησυχία για τα παιδιά, τους ηλικιωμένους, τα άτομα με άσθμα και τους επαγγελματίες οδηγούς, οι οποίοι ενδέχεται να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο από μακροχρόνια έκθεση.
Τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε την έκθεση σε μικροπλαστικά σε εσωτερικούς χώρους
Η ελαχιστοποίηση της έκθεσης προαπαιτεί την μείωση τόσο της απελευθέρωσης όσο και της ανακυκλοφορίας μικροπλαστικών σε κλειστά περιβάλλοντα, όπως αυτοκίνητα και σπίτια.
Αποτελεσματικές στρατηγικές:
- Χρησιμοποιείτε τακτικά ηλεκτρική σκούπα στο εσωτερικό του αυτοκινήτου με συσκευές εξοπλισμένες με φίλτρα HEPA
- Ανοίγετε περιοδικά τα παράθυρα για να επιτρέπετε την ανταλλαγή του εσωτερικού αέρα με φρέσκο, ειδικά όταν είστε μέσα σε αυτοκίνητο
- Αντικαταστήστε ή αναβαθμίστε τα φίλτρα αέρα καμπίνας του αυτοκινήτου σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή
- Περιορίστε τη χρήση συνθετικών σπρέι καθαρισμού και αρωματικών χώρου
- Επιλέξτε καλύμματα καθισμάτων από φυσικές ίνες και μειώστε τη χρήση συνθετικών υλικών
- Πλένετε τα συνθετικά ρούχα λιγότερο συχνά για να μειώσετε την αποβολή
Συχνές Ερωτήσεις
Πώς μεταδίδονται τα μικροπλαστικά στον αέρα;
Τα μικροπλαστικά απελευθερώνονται στον αέρα μέσω τριβής, ξυσίματος και υποβάθμισης των πλαστικών υλικών, ειδικά σε κλειστά περιβάλλοντα με συνθετικές επιφάνειες.
Είναι τα επίπεδα μικροπλαστικών σε εσωτερικούς χώρους υψηλότερα απ' ό,τι σε εξωτερικούς;
Ναι. Οι εσωτερικοί χώροι, συμπεριλαμβανομένων των σπιτιών και των οχημάτων, συχνά έχουν 5-10 φορές υψηλότερες συγκεντρώσεις μικροπλαστικών από τον εξωτερικό αέρα, κυρίως λόγω του περιορισμένου αερισμού και της υψηλής χρήσης συνθετικών υλικών.
Μπορούν οι χειρουργικές μάσκες ή οι μάσκες N95 να φιλτράρουν τα μικροπλαστικά;
Ναι, οι μάσκες υψηλής απόδοσης, όπως οι αναπνευστήρες N95, μπορούν να μειώσουν την εισπνοή σωματιδίων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων μικροπλαστικών ινών, ειδικά σε περιβάλλοντα υψηλής έκθεσης.
Συσσωρεύονται τα μικροπλαστικά στους πνεύμονες με την πάροδο του χρόνου;
Τρέχοντα στοιχεία υποδηλώνουν ότι ορισμένες μικροπλαστικές ίνες μπορεί να αντιστέκονται στη φυσική διάσπαση και να συσσωρεύονται στον πνευμονικό ιστό, ενδεχομένως πυροδοτώντας χρόνιες ανοσολογικές αποκρίσεις. Η σχετική έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη.
Υπάρχουν άτομα που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τα αερομεταφερόμενα μικροπλαστικά;
Ναι. Άτομα με άσθμα, Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), αλλεργίες ή επαγγελματική έκθεση (π.χ. οδηγοί, καθαριστές) μπορεί να είναι πιο ευάλωτα στις πνευμονικές επιπτώσεις από τη χρόνια εισπνοή μικροπλαστικών.
Συμπέρασμα
Τα μικροπλαστικά δεν αποτελούν πλέον απλώς μια περιβαλλοντική απειλή, αλλά μέρος του αέρα που αναπνέουμε, ειδικά σε εσωτερικούς χώρους. Νέα έρευνα επιβεβαιώνει ότι τα αυτοκίνητα, ειδικότερα, αποτελούν μεγάλες εστίες αερομεταφερόμενων μικροπλαστικών, λόγω των συνθετικών υλικών και του περιορισμένου χώρου. Με τα στοιχεία που συνδέουν τα εισπνεόμενα μικροπλαστικά με πιθανή αναπνευστική βλάβη, να αυξάνονται, είναι απαραίτητο να ληφθούν πρακτικά μέτρα για την μείωση της έκθεσης, ειδικά σε συχνά χρησιμοποιούμενα περιβάλλοντα.
