Πώς να έρθετε σε επαφή με τα συναισθήματά σας: 6 βήματα που μπορείτε να κάνετε

Ωστόσο, έρευνες δείχνουν σταθερά ότι η αποφυγή των συναισθημάτων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο άγχος, επαγγελματική εξουθένωση, ακόμη και σε προβλήματα σωματικής υγείας.

Αυτό το άρθρο εξηγεί γιατί το να αναγνωρίζετε τα συναισθήματά σας είναι απαραίτητο για την ψυχική ευεξία και σας καθοδηγεί σε έξι πρακτικά, εγκεκριμένα από ψυχολόγους βήματα, που θα σας βοηθήσουν να το κάνετε με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.

Γιατί είναι τόσο δύσκολο για ορισμένους ανθρώπους να έρθουν σε επαφή με τα συναισθήματά τους;

Η συναισθηματική αποφυγή είναι συχνά ένας μαθημένος μηχανισμός επιβίωσης. Είτε λόγω ανατροφής, τραύματος είτε κοινωνικής πίεσης, πολλοί καταστέλλουν τα συναισθήματά τους, απλά για να ανταπεξέλθουν στην καθημερινότητα και στον κοινωνικό τους περίγυρο. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματικό μούδιασμα ή χρόνιο στρες.

Συνήθη εμπόδια στη συναισθηματική επίγνωση:

• Φόβος μήπως τα συναισθήματα σας κατακλύσουν ή χάσετε τον έλεγχο
• Αρνητικές πεποιθήσεις για τα συναισθήματα (π.χ., «η θλίψη είναι αδυναμία»)
• Ιστορικό συναισθηματικής ακύρωσης ή αγνόησης
• Χρόνιο στρες ή τραύμα που αποσυνδέει το μυαλό από το σώμα

Η ανάπτυξη συναισθηματικής επίγνωσης δεν έχει να κάνει με το να είστε «υπερβολικά ευαίσθητοι». Πρόκειται για τη δημιουργία «χώρου» για να νιώσετε, να επεξεργαστείτε και να προχωρήσετε στη ζωή με σαφήνεια και γνώση του ποιος είστε.

1. Μπορείτε να ονοματίσετε το συναίσθημα που βιώνετε;

Το πρώτο βήμα για να νιώσετε τα συναισθήματά σας είναι να μάθετε να τα ονοματίζετε. Αυτό ενεργοποιεί τον προμετωπιαίο φλοιό (το κέντρο λογικής του εγκεφάλου) και βοηθά στην μείωση της συναισθηματικής αντιδραστικότητας.

Τρόποι για να αναγνωρίσετε τα συναισθήματά σας:

• Κάντε μια παύση και ρωτήστε: «Τι νιώθω αυτή τη στιγμή;»
• Χρησιμοποιήστε έναν τροχό συναισθημάτων για να προχωρήσετε πέρα από το δίπολο «χαρά» και «θυμός»
• Διακρίνετε μεταξύ πρωτογενών συναισθημάτων (π.χ., θλίψη) και δευτερογενών (π.χ., ενοχή που καλύπτει τον φόβο)

Η επισήμανση των συναισθημάτων σας τους δίνει μορφή και υπόσταση, καθιστώντας τα πιο εύκολο να τα κατανοήσετε και να τα επεξεργαστείτε.

2. Τι σημαίνει να στέκεσαι μπροστά στο συναίσθημά σου χωρίς κρίση;

Σημαίνει να επιτρέπεις στο συναίσθημα να υπάρχει χωρίς να προσπαθείς να το αλλάξεις ή να το διορθώσεις αμέσως. Αυτό περιλαμβάνει τον συντονισμό με το σώμα και το μυαλό σου με μια στάση αποδοχής και όχι αντίσταση στο τι βιώνεις.

Πώς να το κάνετε αυτό:

• Εξασκηθείτε στην ενσυνειδητότητα: απλώς παρατηρήστε τις σκέψεις και τις αισθήσεις σας
• Αποφύγετε να χαρακτηρίζετε τα συναισθήματα ως «κακά» ή «λάθος»
• Δημιουργήστε έναν ήσυχο, ασφαλή χώρο για να αναλογιστείτε τι βιώσατε σε κάθε περίσταση

Το να αφήνεις το συναίσθημά σου να υπάρχει χωρίς να το κατακρίνεις είναι άβολο, αλλά σας βοηθά να χτίσετε ανθεκτικότητα και συναισθηματική ροή με την πάροδο του χρόνου.

3. Πώς βοηθά το σώμα στην επεξεργασία των συναισθημάτων;

Τα συναισθήματα δεν είναι μόνο νοητικά, είναι και σωματικές εμπειρίες. Αισθήσεις όπως το σφίξιμο, η ζέστη και η ανησυχία είναι συχνά ενδείξεις γι’ αυτό που νιώθουμε.

Για να χρησιμοποιήσετε το σώμα σας ώστε να επεξεργαστείτε συναισθήματα:

• Σαρώστε το σώμα σας για να εντοπίσετε σημεία έντασης ή πίεσης
• Αναπνεύστε βαθιά εστιάζοντας σε σημεία του σώματος που νιώθετε κάποια δυσφορία
• Κινηθείτε απαλά (π.χ., τεντωθείτε, περπατήστε) για να απελευθερώσετε το αποθηκευμένο συναίσθημα

Η εστίαση στο σώμα σας γειώνει στο παρόν και βοηθά το συναίσθημά σας να κινείται αντί να μένει κολλημένο μέσα σας.

4. Γιατί είναι σημαντική η έκφραση συναισθημάτων με υγιή τρόπο;

Τα συναισθήματα χρειάζονται έκφραση για να επιλυθούν. Όταν συγκρατούνται, συχνά επανεμφανίζονται μέσω ευερεθιστότητας, κόπωσης ή ακόμα και ασθένειας.

Υγιείς μέθοδοι έκφρασης:

• Καταγραφή της εμπειρίας σας με ειλικρίνεια και λεπτομέρεια
• Μιλώντας με έναν έμπιστο φίλο ή θεραπευτή
• Δημιουργώντας τέχνη ή χρησιμοποιώντας μουσική, για να εξερευνήσετε το συναίσθημα με μη λεκτικό τρόπο

Ο στόχος δεν είναι να εκτονωθείτε άσκοπα, αλλά να δώσετε στο συναίσθημα μια «φωνή», ώστε να μπορεί να εξελιχθεί.

5. Πώς μπορείτε να επικυρώσετε τα συναισθήματά σας αντί να τα απορρίψετε;

Επικύρωση σημαίνει αναγνώριση ότι αυτό που νιώθετε είναι πραγματικό και έχει σημασία, ακόμα κι αν είναι άβολο ή περίπλοκο. Είναι ένα βασικό μέρος της συναισθηματικής ρύθμισης και του αυτοσεβασμού.

Βήματα για την αυτοεπικύρωση:

• Υπενθυμίστε στον εαυτό σας: «Είναι εντάξει που νιώθω έτσι».
• Αποφύγετε να συγκρίνετε τα συναισθήματά σας με τις εμπειρίες των άλλων
• Χρησιμοποιήστε συμπονετική αυτοδιάθεση αντί για κριτική

Η επικύρωση μαλακώνει τη συναισθηματική ένταση και χτίζει εσωτερική εμπιστοσύνη.

6. Τι μπορείτε να κάνετε με ένα συναίσθημα αφότου το αναγνωρίσετε και αποδεχτείτε;

Μόλις αναγνωριστούν και εκφραστούν, τα συναισθήματα συχνά αλλάζουν από μόνα τους. Αλλά η λήψη συνειδητών βημάτων για την απελευθέρωσή τους μπορεί να ενισχύσει την επούλωση.

Υγιείς τρόποι για να ολοκληρώσετε τον συναισθηματικό κύκλο:

• Ασχοληθείτε με την κίνηση (π.χ., περπάτημα, χορός ή γιόγκα)
• Εξασκηθείτε σε τεχνικές γείωσης ή διαλογισμό
• Σκεφτείτε τι «προσπαθούσε να σας πει» το συναίσθημα που βιώσατε

Το να αναγνωρίζεις συναισθήματα δεν έχει να κάνει με το να τα βιώνεις, αλλά με το να τα «μεταβολίζεις», ώστε να μην σε ελέγχουν πλέον.

Συχνές ερωτήσεις

Είναι το να αναγνωρίζεις συναισθήματα το ίδιο με το να είσαι συναισθηματικός τύπος;

Όχι. Το να αντιλαμβάνεσαι συναισθήματα έχει να κάνει με την ενσυνείδητη επίγνωση. Το να είσαι συναισθηματικός συχνά συνδέεται με την απώλεια αυτοελέγχου. Είναι εφικτό όμως και να νιώθεις βαθιά και να παραμένεις γειωμένος.

Τι γίνεται αν νιώθω μούδιασμα και δεν ξέρω τι νιώθω;

Το μούδιασμα είναι συχνά μια προστατευτική αντίδραση. Δοκιμάστε να επανασυνδεθείτε μέσω της επίγνωσης του σώματος, της μουσικής ή της ήπιας καταγραφής σε ημερολόγιο χωρίς να πιέζετε τον εαυτό σας να «καταλάβετε» αμέσως το συναίσθημά σας.

Μπορεί η θεραπεία να βοηθήσει στην εκμάθηση να αναγνωρίζεις συναισθήματα;

Απολύτως. Οι θεραπευτές μπορούν να σας καθοδηγήσουν στην ασφαλή πρόσβαση και επεξεργασία των συναισθημάτων, ειδικά εάν υπάρχει τραύμα ή μακροχρόνια καταστολή.

Γιατί ορισμένα συναισθήματα φαίνονται κολλημένα ή επαναλαμβανόμενα;

Τα ανεπιθύμητα συναισθήματα συχνά παραμένουν ή επαναλαμβάνονται ως άλυτα σήματα. Η πλήρης επεξεργασία τους βοηθά στην μείωση της συχνότητας και έντασης επανεμφάνισής τους.

Τι γίνεται αν τα συναισθήματα είναι πολύ έντονα για να τα διαχειριστώ;

Χωρίστε τα σε μικρότερα μέρη. Γειώστε τον εαυτό σας με αναπνοές ή αισθητηριακές πληροφορίες. Η υποστήριξη από έναν θεραπευτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για έντονα συναισθηματικά επεισόδια.

Συμπερασματικά

Το να μάθετε να νιώθετε τα συναισθήματά σας δεν έχει να κάνει με το να κατακλύζεστε από αυτά, αλλά με το να αποκτήσετε συναισθηματική ευχέρεια. Αυτά τα έξι βήματα προσφέρουν μια δομημένη, ασφαλή πορεία για να επανασυνδεθείτε με τον εσωτερικό σας κόσμο. Τιμώντας αυτό που νιώθετε, αποκτάτε διαύγεια, αυτοπεποίθηση και την ελευθερία να ανταποκρίνεστε αντί απλά να αντιδράτε.

Η συναισθηματική ευεξία ξεκινά με την άδεια -και τα εργαλεία- να νιώθεις κάθε συναίσθημα.

Πηγές:
healthline.com
psychologytoday.com
clevelandclinic.org
mind.org.uk