Χρόνιος πόνος: Πόσο αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο ιππόκαμπος, μια δομή του εγκεφάλου που συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τη μάθηση και τη μνήμη, γέρασε κατά περίπου ένα χρόνο σε ένα άτομο 60 ετών που είχε ένα σημείο χρόνιου πόνου σε σύγκριση με άτομα χωρίς πόνο.

Όταν ο πόνος γινόταν αισθητός σε δύο σημεία του σώματος, ο ιππόκαμπος συρρικνώθηκε ακόμη περισσότερο - το ισοδύναμο δύο και πλέον ετών γήρανσης, σύμφωνα με εκτιμήσεις των ειδικών.

Υπολογίζεται ότι το 25% των ενηλίκων υποφέρουν από χρόνιο πόνο. Σχεδόν οι μισοί πάσχοντες από αυτόν, αναφέρουν ότι πονούν σε περισσότερα του ενός σημεία του σώματός τους, λένε οι ερευνητές.

Η πιο συχνή αιτία πόνου (οξέως ή χρόνιου) παγκοσμίως είναι τα προβλήματα της μέσης.

Ακολουθούν:

• Τα προβλήματα του αυχένα
• Η αρθρίτιδα
• Οι βλάβες στα νεύρα
• Ο καρκίνος
• Οι τραυματισμοί

Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι ο χρόνιος πόνος σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης προβλημάτων όπως:

• Αγχώδεις διαταραχές
• Κατάθλιψη
• Περιορισμοί στην κινητικότητα και τις καθημερινές δραστηριότητες
• Εξάρτηση από ισχυρά παυσίπονα (π.χ. οπιοειδή)
• Χαμηλή ποιότητα ζωής

Στον κατάλογο αυτών των συνεπειών πρέπει πλέον να προστεθεί η άνοια, εκτιμούν οι ερευνητές.

Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 354.943 εθελοντές, ηλικίας 40-69 ετών κατά την έναρξης της μελέτης.

Διερεύνησαν τη συχνότητα του χρόνιου πόνου και σε πόσα σημεία του σώματός τους εκδηλωνόταν, καθώς και κατά πόσον ο χρόνιος πόνος συσχετιζόταν με τον κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας.

Στη συνέχεια εξέτασαν αν ο χρόνιος πόνος σε πολλαπλά σημεία του σώματος σχετιζόταν με επιδείνωση των νοητικών λειτουργιών και με την δομή του εγκεφάλου. Ο έλεγχος αυτός έγινε σε μία υποομάδα 19.116 εθελοντών, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε απεικονιστικές εξετάσεις εγκεφάλου.

Όπως διαπίστωσαν, οι ασθενείς με χρόνιο πόνο σε πολλά σημεία του σώματος επεδείκνυαν ευρύτερη και ταχύτερη έκπτωση των νοητικών λειτουργιών τους, συμπεριλαμβανομένων:

• Της μνήμης
• Της εκτελεστικής λειτουργίας
• Της μάθησης
• Της ικανότητας προσοχής

Επιπλέον, σε όσο περισσότερα σημεία του σώματός τους εκδηλωνόταν ο χρόνιος πόνος, τόσο μεγαλύτερη ήταν η ατροφία στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου τους. Ο ιππόκαμπος είναι το τμήμα που ευθύνεται για τη μνήμη.

Βρέθηκε ότι ο όγκος του ιππόκαμπου ήταν σχεδόν τέσσερις φορές μικρότερος στους συμμετέχοντες με χρόνιο πόνο σε 5 ή περισσότερα σημεία του σώματός τους, σε σύγκριση με τον όγκο του σε εκείνους που πονούσαν σε 2 σημεία.

Ο όγκος του ιππόκαμπου φυσιολογικά μειώνεται με την ηλικία. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η διαφορά αυτή αντιστοιχεί σε εγκέφαλο γερασμένο πρόωρα κατά 8 ολόκληρα χρόνια!

Η πρόωρη γήρανση του ιππόκαμπου αντιστοιχούσε:

• Σε 1 έτος, όταν ο χρόνιος πόνος εντοπιζόταν σε ένα σημείο του σώματος.
• Σε κάτι παραπάνω από 2 χρόνια, όταν ο πόνος εμφανιζόταν σε δύο σημεία του σώματος.

Πρακτικά αυτό σημαίνει πως ένας 60χρονος που πονούσε σε δύο σημεία του σώματός του, είχε εγκέφαλο 62χρονου χωρίς πόνο.

Τα ευρήματα αυτά παρέμειναν ισχυρά ακόμη και όταν οι ερευνητές έλαβαν υπ’ όψιν άλλους παράγοντες, όπως η ηλικία, το σωματικό βάρος, η κατανάλωση αλκοόλ κ.λπ.

Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η διαχείριση του χρόνιου πόνου μπορεί να αποτελεί έναν σημαντικό, τροποποιήσιμο παράγοντα κινδύνου για άνοια, κατέληξαν οι ερευνητές.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences, or PNAS.