Γιατί τα παιδιά με αυτισμό αντιμετωπίζουν και προβλήματα μνήμης

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους χωρίς αυτισμό, τα παιδιά σχολικής ηλικίας με αυτισμό, παρουσίασαν μεγαλύτερη δυσκολία στη διαχείριση εργασιών μνήμης.

Συχνά δυσκολεύονταν να θυμηθούν πρόσωπα -κάτι που παρατηρήθηκε και σε προηγούμενες μελέτες- αλλά και στην ανάκληση λέξεων και άλλων πληροφοριών.

Επιπλέον, οι ερευνητές εντόπισαν τα ελλείμματα μνήμης σε συγκεκριμένα κυκλώματα του εγκεφάλου που ήταν «υπερσυνδεδεμένα».

Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι τα προβλήματα μνήμης μπορεί να είναι μεγαλύτερο πρόβλημα για τα παιδιά με αυτισμό από ό,τι αναγνωρίζεται. Και αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στο σχολείο και σε άλλες δραστηριότητες για αυτά τα παιδιά, λένε οι ερευνητές.

Τα παιδιά με αυτισμό «υψηλής λειτουργικότητας» πηγαίνουν συχνά σε κανονικά σχολεία και λαμβάνουν τις ίδιες οδηγίες με τους συνομηλίκους τους, είπε η επικεφαλής συγγραφέας Jin Liu, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, στην Καλιφόρνια.

Παρόλο που αυτά τα παιδιά μπορεί να έχουν υψηλό δείκτη νοημοσύνης, μπορεί να αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη μνήμη τους. «Έτσι μπορεί να χρειαστούν επιπλέον βοήθεια», είπε η Liu.

Ο αυτισμός είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή του εγκεφάλου που βλάπτει, σε διάφορους βαθμούς, τις επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες.

Μερικά παιδιά έχουν πιο ήπιες δυσκολίες, ενώ άλλα επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό - μιλούν ελάχιστα ή καθόλου, και είναι εγκλωβισμένα σε επαναλαμβανόμενες, εμμονικές συμπεριφορές. Μερικά παιδιά έχουν νοητικές αναπηρίες, ενώ άλλα έχουν μέσο ή άνω του μέσου όρου δείκτη νοημοσύνης.

Κάποιες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι τα παιδιά με αυτισμό μπορεί να δυσκολεύονται να θυμηθούν πρόσωπα, σε σύγκριση με τα φυσιολογικά αναπτυσσόμενα παιδιά.

Η κοινωνικοποίηση είναι περίπλοκη και απαιτεί από τους ανθρώπους να βασιστούν σε πολλές δεξιότητες, συμπεριλαμβανομένης της επεισοδιακής μνήμης - της ανάκλησης λεπτομερειών ενός γεγονότος-, όπως είναι η πρώτη μέρα στο σχολείο και τα συναισθήματα που συνδέονται με αυτό.

Ακόμη και η φαινομενικά απλή μνήμη για αντικείμενα, μπορεί να έχει σημασία για τις αλληλεπιδράσεις των παιδιών στο σχολείο, επεσήμανε η Liu. Εάν, για παράδειγμα, ένα παιδί με αυτισμό δυσκολεύεται να θυμηθεί ότι το σακίδιο ενός συμμαθητή του μοιάζει με δικό του, αλλά δεν είναι δικό του.

Η Liu και οι συνάδελφοί της μελέτησαν 25 παιδιά με αυτισμό και 29 τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά. Όλα ήταν μεταξύ 8 και 12 ετών και είχαν μέσο έως άνω του μέσου όρου δείκτη νοημοσύνης.

Τα παιδιά με αυτισμό σημείωσαν κατά μέσο όρο χαμηλότερη βαθμολογία στα τυπικά τεστ μνήμης, έναντι της ομάδας σύγκρισης. Τα τεστ μέτρησαν την ικανότητα των παιδιών να αναγνωρίζουν αν είχαν δει μια εικόνα ή είχαν ακούσει μια λέξη πριν, και την ικανότητά τους να ανακαλούν τις λεπτομέρειες αυτών των προηγούμενων εμπειριών. Ορισμένες εικόνες αφορούσαν πρόσωπα και άλλες ήταν εντελώς «μη κοινωνικές» — δηλαδή δεν περιλάμβαναν πρόσωπα.

Οι ερευνητές βρήκαν και μια άλλη διαφορά. Μεταξύ των παιδιών χωρίς αυτισμό, το πρόσωπο και η μη κοινωνική μνήμη ήταν συνέπιπταν: Αν το ένα ήταν καλό, ήταν και το άλλο.

Στα παιδιά με αυτισμό όμως, δεν ταίριαζαν πάντα. Η μνήμη ως προς τα πρόσωπα, μπορεί να είναι χειρότερη από την μη κοινωνική μνήμη, για παράδειγμα.

Μερικές ενδείξεις για την αιτία, αποκαλύφθηκαν όταν οι ερευνητές χρησιμοποίησαν λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες για να παρακολουθήσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα των παιδιών.

Μεταξύ των παιδιών με αυτισμό, δύο διαφορετικά εγκεφαλικά «κυκλώματα» συνδέθηκαν με δυσκολίες μνήμης. Τα προβλήματα με τη γενική μνήμη εντοπίστηκαν στην υπερκινητικότητα στον ιππόκαμπο, μια δομή του εγκεφάλου που είναι γνωστό ότι εμπλέκεται στη μνήμη. Όμως, οι δυσκολίες με την ανάκληση προσώπου συνδέονταν με μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται οπίσθιος περιφερικός φλοιός, ο οποίος παίζει ρόλο στις κοινωνικές ικανότητες και την ικανότητα να διακρίνει τον εαυτό του από τους άλλους ανθρώπους.

Αυτό, ωστόσο, δεν αποδεικνύει ότι η μη φυσιολογική δραστηριότητα σε αυτά τα κυκλώματα του εγκεφάλου προκαλεί στην πραγματικότητα προβλήματα μνήμης των παιδιών, είπε η Liu.

Η μελέτη δεν απαντά στο ερώτημα πώς να βοηθήσετε τα παιδιά με δυσκολίες μνήμης, αυξάνει όμως την ευαισθητοποίηση στο θέμα, αναδεικνύοντας την ανάγκη να κοιτάξουμε πέρα από τα βασικά συμπτώματα του αυτισμού κατά την αξιολόγηση των αναγκών των ατόμων που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging.