Μήπως δεν είστε μεταβολικά υγιείς;

Ο όρος μεταβολική υγεία συνήθιζε να αποτελεί ζητούμενο μόνο όταν κάποιος ήταν μεταβολικά «ασθενής». Ο θεράποντας ιατρός ή ο διαιτολόγος θα στεκόταν απέναντι και θα τον ενημέρωνε ότι ήταν υπέρβαρος ή παχύσαρκός, με υψηλή αρτηριακή πίεση, ίσως και με υπερλιπιδαιμία. Εν ολίγοις, ότι αντιμετωπίζει ένα μεταβολικό πρόβλημα και πρέπει να προβεί σε επιπλέον εξετάσεις, όπως για παράδειγμα τον έλεγχο των τιμών σακχάρου και ινσουλίνης.

Με την πάροδο των ετών και την αναγνώριση συμπτωμάτων με την βοήθεια των κλινικών ερευνών, δώσαμε μεγαλύτερη προσοχή τον προ-διαβήτη αλλά και την αντίσταση στην ινσουλίνη και φυσικά τις επιπτώσεις που έχουν στο βάρος, το λίπος και την μεταβολική υγεία. Παρόλα αυτά, συνεχίζουμε συνήθως να ασχολούμαστε με αυτή, αφού πρώτα προκύψει κάποιο πρόβλημα.

Μέσα στην καθημερινότητα, ο άνθρωπος έχει συνηθίσει να θεωρεί φυσιολογική την ζαλάδα, την έλλειψη ενέργειας, τα καρδιακά προβλήματα, το άγχος, την αδυναμία συγκέντρωσης και την αύξηση του βάρους. Δεν αναγνωρίζει ότι τα περισσότερα προβλήματα οφείλονται στην απώλεια της μεταβολικής υγείας, με αποτέλεσμα να μην αλλάζει τις συνήθειες του.

Μιλώντας ιατρικά, η μεταβολική υγεία είναι η μη ύπαρξη μεταβολικών ασθενειών όπως η παχυσαρκία, καρδιακές ασθένειες, υπέρταση και διαβήτης. Γνωρίζουμε όμως ότι με αυτή την οπτική, δεν είμαστε αντικειμενικοί. Η μεταβολική δυσλειτουργία υπάρχει πολύ πριν εγκατασταθεί μία ή περισσότερες από αυτές τις νόσους. Για να μάθουμε περισσότερα, ας μιλήσουμε για τον μεταβολισμό.

Λίγα λόγια για τον μεταβολισμό

Ο μεταβολισμός περιλαμβάνει το σύνολο των διαδικασιών και των συστημάτων για την παραγωγή ενέργειας από την τροφή, από την πέψη, την απορρόφηση, την μεταφορά, την μετατροπή και την παραγωγή μορίων ενέργειας έως και την δημιουργία νέων κυττάρων.

Το πλέον σύνηθες αίτιο μεταβολικής δυσλειτουργίας αφορά την ευαισθησία του οργανισμού στην ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι η υπεύθυνη ορμόνη για την είσοδο των μορίων γλυκόζης στο μυϊκό κύτταρο με συνέπεια την ρύθμιση των επιπέδων της στο αίμα. Σε περίπτωση που κάποιος οργανισμός παρουσιάζει αντίσταση στην ινσουλίνη, τότε τα επίπεδα γλυκόζης παραμένουν ψηλά για περισσότερο χρόνο και ο οργανισμός παράγει ακόμα περισσότερη ινσουλίνη. Η υπερινσουλιναιμία ευθύνεται για την πρόκληση διάφορων μεταβολικών δυσλειτουργιών, μία εκ των οποίων είναι και η αύξηση βάρους και η δυσκολία στην μείωση του.

Άτομα με αυξημένο βάρος, πρέπει να ελέγχονται τακτικά για την περίπτωση αυξημένης αντίστασης στην ινσουλίνη. Το περίεργο είναι ότι δεν χρειάζεται κάποιος να είναι υπέρβαρος για να αντιμετωπίζει το πρόβλημα. Πολλοί είναι εκείνοι που έχουν φυσιολογικό βάρος αλλά όχι και μεταβολική υγεία.

Μήπως η μεταβολική υγεία αφορά και εσένα;

Κοιμάσαι καλά; Κάνεις κάποιο σπορ; Παίζεις κάποιο όργανο; Η μεταβολική υγεία σχετίζεται με κάθε κομμάτι της καθημερινότητας. Η καλή ρύθμιση της γλυκόζης αίματος και της ινσουλίνης ορίζει τον υγιή καρκαδικό ρυθμό, την μυϊκή δύναμη, την αντοχή, την πνευματική οξύτητα έως και την αναπαραγωγή.

Η μεταβολική υγεία λοιπόν εκτός ότι σε κρατάει μακριά από τον γιατρό, σημαίνει ότι ζεις την ζωή σου με ενέργεια. Παράλληλα αποφεύγεις τις ανεξήγητες ενοχλήσεις και δυσκολίες, οργανικές και πνευματικές.

Τί πρέπει να κάνεις;

Δεν χρειάζεται να χάσεις 20 κιλά για να είσαι μεταβολικά υγιής αλλά ούτε να μετράς τις θερμίδες ή τις μπουκιές σου. Χρειάζεται απλά να εστιάσεις σε κάποιες αλλαγές στις συνήθειες και τον τρόπο ζωής σου που βοηθούν στον έλεγχο των επιπέδων ινσουλίνης.

Πριν λοιπόν αποκτήσετε προβλήματα, επιλέξτε να κάνετε μικρές αλλαγές στην διατροφή σας, στην βελτίωση της ποιότητας και της διάρκειας του ύπνου, του επιπέδου φυσικής δραστηριότητας και φυσικά της ψυχικής και συναισθηματικής σας κατάστασης.

Σε επόμενα κείμενα αλλά και σε ημερίδα ανοιχτή στο κοινό, το Ελληνικό Ινστιτούτο Διατροφής, θα σας δώσει απλές και πρακτικές οδηγίες για την βελτίωση της μεταβολικής σας υγείας.

Γιάννης Χρύσου, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος και Πρόεδρος ΕΙΔ