ΥΓΕΙΑ

Πάρκινσον: Τι ρόλο παίζουν οι μεταβολίτες στο έντερο

Μιχάλης Θερμόπουλος

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Environment International σηματοδοτεί μια σημαντική πρόοδο στην έρευνα για τη νόσο του Πάρκινσον.

Πάρκινσον: Τι ρόλο παίζουν οι μεταβολίτες στο έντερο
Bigstock

Διεξήχθη από το Ινστιτούτο Βιολογικής Χημείας και το Κέντρο Μικροβιολογίας και Επιστήμης Περιβαλλοντικών Συστημάτων (CeMESS) στο πανεπιστήμιο της Βιέννης, μαζί με το πανεπιστήμιο της Konstanz και το Albert Einstein College of Medicine.

Αυτή η έρευνα αποκαλύπτει τον ρόλο ενός μικροβιακού μεταβολίτη στην πρόκληση συμπτωμάτων παρόμοιων με εκείνα της νόσου του Πάρκινσον. Αυτό το εύρημα θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στην κατανόηση των επιστημόνων για τη νόσο και τους πιθανούς περιβαλλοντικούς παράγοντες που την επηρεάζουν.

Οι υποκείμενες αιτίες της νόσου του Πάρκινσον δεν είναι καλά κατανοητές. Αν και οι γενετικές μεταλλάξεις είναι γνωστό ότι προκαλούν Πάρκινσον, στο 90% των περιπτώσεων είναι σποραδικές, χωρίς σαφή γενετική προέλευση. Οι επιστήμονες υποπτεύονται ότι περιβαλλοντικοί παράγοντες θα μπορούσαν να διαδραματίσουν ρόλο. Έτσι ουσίες όπως τα φυτοφάρμακα και οι βιομηχανικές χημικές ουσίες έχουν ερευνηθεί για πιθανές συνδέσεις με τον νευροεκφυλισμό. Μεταξύ των πιθανών ενόχων είναι επίσης οι μεταβολίτες του μικροβιώματος.

Η σύνδεση εντέρου-εγκεφάλου και η νόσος του Πάρκινσον

Πρόσφατες μελέτες υπογραμμίζουν τη σημασία του άξονα εντέρου-εγκεφάλου, υποδηλώνοντας ότι το μικροβίωμα μπορεί να επηρεάσει νευροεκφυλιστικές ασθένειες. Συγκεκριμένα, το μικροβίωμα του εντέρου των ασθενών με Πάρκινσον διαφέρει από εκείνο των υγιών ατόμων. Ορισμένοι μεταβολίτες έχει ακόμη αποδειχθεί ότι στοχεύουν ειδικά τους νευρώνες που παράγουν ντοπαμίνη, οι οποίοι επηρεάζονται καθοριστικά στη νόσο του Πάρκινσον.

Με κίνητρο αυτά τα ευρήματα και τον πιθανό ρόλο ενός συγκεκριμένου βακτηριακού μεταβολίτη στην πρόκληση συμπτωμάτων παρόμοιων με τη νόσο του Πάρκινσον, οι ερευνητές ξεκίνησαν μια ολοκληρωμένη μελέτη. Επικεντρώθηκαν σε έναν μεταβολίτη που παράγεται από το βακτήριο Streptomyces venezuelae, για τον οποίο προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι μπορεί να προκαλέσει επιλεκτική βλάβη στους νευρώνες που παράγουν ντοπαμίνη.

Η ομάδα απομόνωσε και αναγνώρισε αυτόν τον μεταβολίτη και εξέθεσε ανθρώπινους νευρώνες που παράγουν ντοπαμίνη σε αυτόν. Τα αποτελέσματα ήταν ξεκάθαρα: ο μεταβολίτης είχε μια καταστροφική επίδραση, αντικατοπτρίζοντας την απώλεια νευρώνων που παρατηρήθηκε στη νόσο του Πάρκινσον. Για να επικυρώσουν περαιτέρω τα ευρήματά τους, οι ερευνητές εισήγαγαν αυτόν τον βακτηριακό μεταβολίτη σε σκουλήκια, τα οποία στη συνέχεια εμφάνισαν δυσκολίες κίνησης και συγκεκριμένα νευρωνικά μοτίβα παρόμοια με εκείνα που παρατηρήθηκαν σε ασθενείς με νόσο Πάρκινσον.

Νέοι ορίζοντες στην έρευνα του Πάρκινσον

Ο δρ. Marcel Leist από το πανεπιστήμιο της Konstanz και ο δρ. Thomas Böttcher από το πανεπιστήμιο της Βιέννης ηγήθηκαν αυτής της πρωτοποριακής μελέτης που γεφυρώνει τις επιστήμες της μικροβιακής βιοχημείας και της μοριακής νευροεπιστήμης. Οι επιστήμονες ανέφεραν:

“Η έρευνά μας παρέχει μια απτή σύνδεση μεταξύ ενός συγκεκριμένου βακτηριακού μεταβολίτη και των συμπτωμάτων που μοιάζουν με εκείνα της νόσο του Πάρκινσον. Είναι ένα βήμα προς τα εμπρός στην κατανόηση του πώς το περιβάλλον μας, μέχρι τα μικρόβια γύρω μας και μέσα μας, μπορεί να επηρεάσει την εμφάνιση ή την εξέλιξη τέτοιων ασθενειών”.

Αυτή η ανακάλυψη όχι μόνο προσφέρει μια νέα προοπτική για τα ερεθίσματα της νόσου του Πάρκινσον, αλλά επίσης ανοίγει νέους δρόμους για έρευνα. Θα μπορούσαν άλλες μικροβιακές ουσίες να επηρεάσουν νευροεκφυλιστικές ασθένειες; Πώς αλληλεπιδρούν αυτές οι ουσίες με τους νευρώνες μας; Και το πιο σημαντικό, μπορεί αυτή η γνώση να οδηγήσει σε νέες θεραπείες ή προληπτικά μέτρα; Αν και αυτή η μελέτη είναι μόνο η αρχή, θεωρείται ένα πολλά υποσχόμενο βήμα προς την αποκρυπτογράφηση των μυστηρίων της νόσου του Πάρκινσον και άλλων νευροεκφυλιστικών ασθενειών.

Πηγή: scitechdaily.com