Αυτοάνοσα νοσήματα: Επηρεάζουν την εξωσωματική γονιμοποίηση;

Τα αυτοάνοσα νοσήματα όμως, μπορούν να διαταράξουν αυτή την ισορροπία, προκαλώντας δυσκολίες σε όλα τα στάδια της αναπαραγωγικής διαδικασίας.

Υπάρχει σαφής συσχέτιση ανάμεσα στη γονιμότητα και το ανοσοποιητικό σύστημα και το θέμα αφορά τόσο τη γυναίκα όσο και τον άνδρα.

«Για τα υπογόνιμα ζευγάρια, οι μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι εδώ και δεκαετίες οι ασφαλείς και αποτελεσματικές λύσεις για την απόκτηση παιδιού. Αλλά και στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, το ανοσοποιητικό σύστημα, βάζει τα θεμέλια για την επιτυχή έκβαση της γονιμοποίησης, της εμφύτευσης και της εγκυμοσύνης», εξηγεί ο Δρ Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, Ιατρός Αναπαραγωγής, Μαιευτήρας – Χειρουργός – Γυναικολόγος, Μέλος του Δ.Σ. του Institute of Life στο ΙΑΣΩ. Η σχέση γονιμότητας, σύλληψης, εξωσωματικής γονιμοποίησης και ανοσοποιητικού συστήματος είναι περίπλοκη και τα αυτοάνοσα νοσήματα μπορούν να βάλουν εμπόδια στην όλη διαδικασία».

Όταν υποβόσκει ή έχει εκδηλωθεί ένα αυτοάνοσο νόσημα, τότε το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται σε υγιή κύτταρα γιατί τα αναγνωρίζει ως εισβολείς, όπως κάνει π.χ. με τα μικρόβια, προσπαθώντας να καταπολεμήσει μία λοίμωξη.

Το ανοσοποιητικό σύστημα, λόγω της αυτοάνοσης διαταραχής, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην ωορρηξία, στη γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο ή ακόμα και στο ίδιο το έμβρυο καθώς μπορεί να το θεωρήσει ως απειλή, προκαλώντας αποβολή για να προστατεύσει τον οργανισμό.

Αυτοάνοσα νοσήματα που αυξάνουν τον κίνδυνο υπογονιμότητας

Σε πολλές περιπτώσεις το αυτοάνοσο νόσημα δεν επηρεάζει τη γονιμότητα ή την εγκυμοσύνη και όλα εξελίσσονται ομαλά.

Αν και τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι πάρα πολλά, ο λύκος, η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, το σύνδρομο Sjorgen και τα αντισώματα κατά του σπέρματος, είναι κάποιες από τις αυτοάνοσες διαταραχές που έχουν συνδεθεί με επιπλοκές της εγκυμοσύνης, όπως μειωμένο βάρος νεογνού, πρόωρο τοκετό, προεκλαμψία ή αποβολή.

Επιπρόσθετα, είναι γνωστό ότι γυναίκες με αυτοάνοσες νόσους, παρουσιάζουν συνήθως μειωμένη ωοθηκική εφεδρεία και για αυτό στον ορμονολογικό έλεγχο έχουν χαμηλή επίπεδα ΑΜΗ. Η Αντι-Μυλλέριος Ορμόνη (ΑΜΗ) αντανακλά συνήθως τον συνολικό αριθμό των ωοθυλακίων στις ωοθήκες, δηλαδή είναι ένας ισχυρός δείκτης των ωοθηκικών εφεδρειών.

Σε περίπτωση που διαγνωσθούν αυτοάνοσα νοσήματα όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα, ψωρίαση ή λύκος, σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 35 ετών καλό θα ήταν να γίνει εκτεταμένος έλεγχος ωοθηκικής λειτουργίας και να ενημερωθούν έγκαιρα για τη δυνατότητα κατάψυξης ωάριων.

Αυτοάνοσα νοσήματα και εξωσωματική γονιμοποίηση

Η ανισορροπία του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως επηρεάζει τη φυσική σύλληψη, έτσι μπορεί να επηρεάσει και τη σύλληψη μέσω υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει αυξημένη επαγρύπνηση και μεγαλύτερος έλεγχος.

Οι γιατροί αναπαραγωγής έχουν αναπτύξει διάφορες προσεγγίσεις για τη ρύθμιση της απόκρισης του ανοσοποιητικού συστήματος κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Μία κοινή προσέγγιση είναι η χορήγηση θεραπευτικής αγωγής για τη μείωση της δραστηριότητας του ανοσοποιητικού, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο «επίθεσης», ενώ κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση μπορεί να διενεργηθεί ο προεμφυτευτικός γενετικός έλεγχος των εμβρύων, για τυχόν χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Με αυτό τον τρόπο, οι εμβρυολόγοι μπορούν επίσης να διαπιστώσουν ποιο από τα έμβρυα που έχουν γονιμοποιηθεί μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης, θα έχει τις μεγαλύτερες πιθανότητες εμφύτευσης και επιβίωσης.

«Το ανοσοποιητικό σύστημα και η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή έχουν μία σύνθετη αλληλεπίδραση, που μπορεί να καθορίσει την έκβαση της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η κατανόηση αυτή της σχέσης και η χάραξη στρατηγικής των θεραπευτικών παρεμβάσεων είναι το κλειδί για να επιτευχθεί και να εξελιχθεί μια υγιής εγκυμοσύνη, ακόμα και σε δύσκολες καταστάσεις», καταλήγει ο κ. Ι. Βασιλόπουλος.