ΥΓΕΙΑ

Γιατί το κάλιο είναι τόσο σημαντικό

Μιχάλης Θερμόπουλος

Το κάλιο είναι ένα απαραίτητο μέταλλο και ηλεκτρολύτης, που παίζει κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της σωστής λειτουργίας του σώματος.

Γιατί το κάλιο είναι τόσο σημαντικό

Παρά τη σημασία του, πολλοί παρουσιάζουν έλλειψη, γεγονός που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υπέρτασης, κόπωσης και καρδιακών προβλημάτων.

Αυτό το άρθρο αναλύει τι κάνει το κάλιο στο σώμα, γιατί γιατροί και διαιτολόγοι το θεωρούν τόσο σημαντικό, τι συμβαίνει όταν τα επίπεδα καλίου είναι πολύ χαμηλά ή υψηλά και πώς να πάρετε αρκετό μέσω διατροφής.

Τι κάνει το κάλιο στον οργανισμό;

Το κάλιο είναι ζωτικής σημασίας για τη νευρική σηματοδότηση, τις μυϊκές συσπάσεις και τη διατήρηση της ισορροπίας των υγρών μέσα στα κύτταρα.

Οι γιατροί τονίζουν ότι το κάλιο βοηθά στη σταθεροποίηση της αρτηριακής πίεσης, ενώ υποστηρίζει τη φυσιολογική λειτουργία των νεφρών και αποτρέπει τις μυϊκές κράμπες, ρυθμίζοντας τα ηλεκτρικά σήματα στα νεύρα και τους μύες.

  1. Ρυθμίζει τον καρδιακό παλμό και προλαμβάνει τις αρρυθμίες
  2. Διατηρεί τη σωστή λειτουργία των μυών, συμπεριλαμβανομένου του πεπτικού συστήματος
  3. Υποστηρίζει τη διήθηση των νεφρών και την ισορροπία οξέος-βάσης (επίπεδο pH)
  4. Βοηθά τα νεύρα να μεταδίδουν σήματα πιο αποτελεσματικά
  5. Αντισταθμίζει το νάτριο για έλεγχο της ενυδάτωσης και της αρτηριακής πίεσης

Πώς το κάλιο υποστηρίζει την υγεία της καρδιάς;

Ένας από τους πιο σημαντικούς ρόλους του καλίου είναι η διαχείριση της αρτηριακής πίεσης και η προστασία της καρδιαγγειακής υγείας.

Το κάλιο εξουδετερώνει τις επιδράσεις του νατρίου, βοηθώντας το σώμα να αποβάλλει την περίσσεια νατρίου μέσω των ούρων, μειώνοντας έτσι την αρτηριακή πίεση. Σύμφωνα με τους καρδιολόγους, τα άτομα με υψηλή πρόσληψη καλίου έχουν συχνά μικρότερο κίνδυνο εγκεφαλικού και καρδιακών παθήσεων.

  1. Προωθεί την αγγειοδιαστολή, μειώνοντας την αγγειακή ένταση
  2. Βοηθά στην μείωση της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης
  3. Μειώνει την κατακράτηση υγρών, που προκαλείται από το νάτριο
  4. Μειώνει τον κίνδυνο αρρυθμιών και καρδιαγγειακών επεισοδίων
hyperkalemia-electrolyes-potassium-kalio

Τι συμβαίνει εάν τα επίπεδα καλίου είναι πολύ χαμηλά ή πολύ υψηλά;

Οι ανισορροπίες του καλίου -και προς τα δύο άκρα- μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες για την υγεία.

ΚατάστασηΠεριγραφήΒασικά συμπτώματαΠαράγοντες κινδύνου
ΥποκαλιαιμίαΧαμηλά επίπεδα καλίουΚόπωση, μυϊκή αδυναμία, αρρυθμίεςΔιουρητικά, έμετος, υπερβολική εφίδρωση
ΥπερκαλιαιμίαΥψηλά επίπεδα καλίουΑκανόνιστος καρδιακός παλμός, μούδιασμα, παράλυσηΝεφρική νόσος, αναστολείς ΜΕΑ, διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε κάλιο

Οι γιατροί τονίζουν ότι και οι δύο καταστάσεις μπορεί να απαιτούν επείγουσα θεραπεία, ιδιαίτερα όταν επηρεάζουν την καρδιά ή τους μύες.

Ποιες τροφές είναι οι καλύτερες φυσικές πηγές καλίου;

Οι διαιτολόγοι συνιστούν ανεπιφύλακτα την λήψη καλίου από ολόκληρα τρόφιμα και όχι από συμπληρώματα, εκτός εάν συνταγογραφούνται.

ΤροφήΠοσότητα καλίου (mg) ανά μερίδαΠρόσθετα θρεπτικά στοιχεία
1Μαγειρεμένο σπανάκι~840 mg ανά φλιτζάνιΣίδηρος, φυτικές ίνες, μαγνήσιο
2Αβοκάντο~700 mg ανά φρούτοΥγιή λίπη, φυτικές ίνες
3Φασόλια (π.χ. λευκά)~600–1.000 mg ανά φλιτζάνιΠρωτεΐνες, φολικό οξύ, φυτικές ίνες
4Γιαούρτι (απλό, με χαμηλά λιπαρά)~575 mg ανά φλιτζάνιΑσβέστιο, προβιοτικά
5Γλυκοπατάτες~540 mg ανά μέση γλυκοπατάταΒ-καροτίνη, βιταμίνη C
6Μπανάνες~420 mg ανά μέσοΓρήγορη ενέργεια, Β6, φυτικές ίνες

Αποφύγετε τα συμπληρώματα καλίου χωρίς ιατρική επίβλεψη, καθώς η υπερβολική λήψη μπορεί να οδηγήσει σε υπερκαλιαιμία.

Πόσο κάλιο χρειάζεστε καθημερινά;

Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη καλίου για ενήλικες είναι περίπου 3.500–4.700 mg, ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και την κατάσταση υγείας.

Οι γιατροί μπορεί να συστήσουν υψηλότερες ή χαμηλότερες ποσότητες για άτομα με συγκεκριμένες παθήσεις υγείας (π.χ. νεφρική νόσο, υπέρταση ή σε όσους λαμβάνουν διουρητικά). Μια ισορροπημένη διατροφή είναι συνήθως επαρκής για υγιή άτομα.

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορεί τα συμπληρώματα καλίου να είναι επικίνδυνα;

Ναι. Τα συμπληρώματα μπορεί να οδηγήσουν σε επικίνδυνα υψηλά επίπεδα καλίου, ειδικά σε άτομα με νεφρικά προβλήματα ή που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα. Να συμβουλεύεστε πάντα γιατρό πριν πάρετε συμπληρώματα καλίου.

Είναι δυνατόν να λάβουμε αρκετό κάλιο μόνο από το φαγητό;

Για τους περισσότερους ανθρώπους, ναι. Μια ποικίλη διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια και γαλακτοκομικά ικανοποιεί συνήθως τις ανάγκες σε κάλιο.

Βοηθά το κάλιο ενάντια στις κράμπες στα πόδια;

Μπορεί να βοηθήσει. Το κάλιο συμβάλλει στη σωστή σύσπαση των μυών και τη σηματοδότηση των νεύρων και τα χαμηλά επίπεδα σχετίζονται με κράμπες, ειδικά κατά τη διάρκεια της άσκησης ή του ζεστού καιρού.

Ποιος κινδυνεύει περισσότερο από ανεπάρκεια καλίου;

Τα άτομα που λαμβάνουν διουρητικά, τα άτομα με διατροφικές διαταραχές ή τα άτομα με χρόνιο εμετό ή διάρροια είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν υποκαλιαιμία.

Υπάρχουν τροφές πλούσιες σε κάλιο που πρέπει να αποφεύγω;
Ναι. Άτομα με διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας θα πρέπει να αποφεύγουν την υπερβολική πρόσληψη καλίου, συμπεριλαμβανομένων των τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο, εκτός εάν σας ζητηθεί διαφορετικά από τον γιατρό σας.

Σύνοψη

Το κάλιο είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία της καρδιάς, την μυϊκή λειτουργία και την ισορροπία υγρών. Η επάρκεια καλίου μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο υπέρτασης και άλλων χρόνιων παθήσεων. Αν και πολλοί άνθρωποι υπολείπονται της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης, η ενσωμάτωση τροφών πλούσιων σε κάλιο στη διατροφή μπορεί να είναι τόσο εύκολη όσο και εξαιρετικά ωφέλιμη.

Ωστόσο, επειδή τόσο η ανεπάρκεια όσο και η υπερβολική ποσότητα ενέχουν κινδύνους για την υγεία, τα επίπεδα καλίου θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή, ιδανικά μέσω της διατροφής και με επαγγελματική καθοδήγηση όταν χρειάζεται.

Πηγές:
cdc.gov
harvard.edu
heart.org
mayoclinic.org
clevelandclinic.org