Γιατί οι εφιάλτες σάς γερνούν ταχύτερα και συνδέονται με πρόωρο θάνατο

Ωστόσο, νέα επιστημονικά δεδομένα υποδεικνύουν, ότι μπορεί να έχουν βαθύτερες συνέπειες για την υγεία, ειδικά όταν εμφανίζονται συχνά. Σύμφωνα με νέα έρευνα, οι επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες θα μπορούσαν να είναι κάτι περισσότερο από ένα σημάδι ψυχολογικής δυσφορίας: μπορεί επίσης να συνδέονται με πρόωρη γήρανση και ακόμη και πρόωρη θνησιμότητα!

Αυτό το άρθρο παραθέτει τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας, εξηγεί πώς οι εφιάλτες μπορεί να επηρεάσουν μακροπρόθεσμα την υγεία και περιγράφει τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τη συχνότητα και τον αντίκτυπό τους.

Τι καινούργιο ανακάλυψαν ερευνητές για τους εφιάλτες και τη γήρανση;

Μια νέα μελέτη από το Imperial College του Λονδίνου διαπίστωσε, ότι οι συχνοί εφιάλτες σχετίζονται με βιολογικά σημάδια πρόωρης γήρανσης και αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου.

Η μελέτη ανέλυσε δεδομένα ύπνου και υγείας από περισσότερους από 600 υγιείς ενήλικες μέσης ηλικίας και διαπίστωσε, ότι όσοι ανέφεραν τακτικούς εφιάλτες εμφάνιζαν σημαντικά ταχύτερη βιολογική γήρανση και μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν νωρίτερα από εκείνους που δεν ανέφεραν εφιάλτες.

• Οι συμμετέχοντες με εβδομαδιαίους εφιάλτες γερνούσαν βιολογικά κατά 7 χρόνια ταχύτερα
• Οι συχνοί εφιάλτες συνδέθηκαν με αυξημένους δείκτες φλεγμονής και δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού
• Ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου παρέμεινε υψηλός ακόμη και αφότου προσμετρήθηκαν παράγοντες όπως η κατάθλιψη, η ποιότητα του ύπνου και η γενικότερη σωματική υγεία
• Οι ερευνητές προτείνουν ότι οι εφιάλτες μπορεί να είναι ένα πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι νευρολογικής ή συστηματικής παρακμής

Πώς μπορούν οι εφιάλτες να συμβάλουν σε προβλήματα σωματικής υγείας;

Οι εφιάλτες μπορεί να λειτουργήσουν ως χρόνιοι στρεσογόνοι παράγοντες, διαταράσσοντας βασικά βιολογικά συστήματα που εμπλέκονται στην αυτό-επισκευή, την ανοσία και τη γήρανση.

Όταν οι εφιάλτες εμφανίζονται συχνά, παρεμβαίνουν στον αποκαταστατικό ύπνο REM. Αυτή η διαταραχή του ύπνου αυξάνει την κορτιζόλη (γνωστή και ως «ορμόνη του στρες»), βλάπτει τη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος και προάγει τη συστηματική φλεγμονή, παράγοντες που όλοι είναι γνωστό, ότι επιταχύνουν τη βιολογική γήρανση και αυξάνουν τον κίνδυνο ασθένειας.

• Οι διακοπές στον ύπνο REM βλάπτουν την εδραίωση της μνήμης και την επεξεργασία του στρες
• Ο χρόνιος κατακερματισμός του ύπνου αυξάνει το οξειδωτικό στρες και το φλεγμονώδες φορτίο
• Το ψυχολογικό στρες από τους εφιάλτες μπορεί να επιδεινώσει την καρδιαγγειακή και μεταβολική υγεία
• Η επαναλαμβανόμενη διέγερση κατά τη διάρκεια του ύπνου επηρεάζει τη ρύθμιση του αυτόνομου νευρικού συστήματος

Συνδέονται οι εφιάλτες με υποκείμενες νευρολογικές ή ψυχιατρικές παθήσεις;

Ναι. Οι συχνοί εφιάλτες συχνά συνδέονται με διαταραχές της διάθεσης, νευροεκφυλιστικές παθήσεις και διαταραχές που σχετίζονται με ψυχικά τραύματα.

Αν και τα περιστασιακά άσχημα όνειρα είναι φυσιολογικά, οι επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες μπορεί να είναι πρώιμο σημάδι εγκεφαλικής δυσλειτουργίας ή ψυχιατρικής ανισορροπίας. Η ίδια μελέτη σημείωσε ότι οι εφιάλτες μπορεί να εμφανιστούν χρόνια πριν εμφανιστούν πιο εμφανή συμπτώματα άνοιας ή κατάθλιψης.

Οι συχνοί εφιάλτες:

• Συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο άγχους και μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής
• Συνδέονται με πρώιμους δείκτες της νόσου του Πάρκινσον και της νόσου Αλτσχάιμερ
• Συχνά παρατηρούνται σε άτομα με διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD)
• Μπορεί να υποδηλώνουν διακοπή της φυσιολογικής συναισθηματικής ρύθμισης κατά τη διάρκεια του ύπνου

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από τις επιπτώσεις των συχνών εφιαλτών;

Μεσήλικες και ηλικιωμένοι ενήλικες με κατά τα άλλα καλή σωματική υγεία μπορεί να εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εάν βιώνουν συχνά εφιάλτες.

Η μελέτη υπογραμμίζει ότι ακόμη και σε υγιείς πληθυσμούς, οι εφιάλτες δεν πρέπει να αγνοούνται. Όσοι έχουν διαταραγμένο τρόπο ύπνου, χρόνιο στρες ή ιστορικό ψυχικής ασθένειας είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι.

Τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τους εφιάλτες;

Η μείωση της συχνότητας των εφιαλτών μπορεί να προστατεύσει από την μακροπρόθεσμη υποβάθμιση της υγείας και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής.

Εάν βλέπετε συχνά ενοχλητικά όνειρα, δοκιμάστε τα ακόλουθα:

• Ασκηθείτε σε τεχνικές μείωσης του στρες, όπως ο διαλογισμός και οι ασκήσεις αναπνοής πριν τον ύπνο
• Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης το βράδυ, καθώς μπορεί να διαταράξουν τον ύπνο REM
• Διατηρήστε ένα τακτικό πρόγραμμα ύπνου και δώστε προτεραιότητα στις πρακτικές καλής υγιεινή του ύπνου
• Εξετάστε τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία για εφιάλτες σε ειδικό ψυχοθεραπευτή (CBT-N) εάν τα συμπτώματα επιμένουν
• Ζητήστε ιατρική συμβουλή εάν οι εφιάλτες είναι χρόνιοι ή συνδέονται με προβλήματα ψυχικής υγείας

Συχνές Ερωτήσεις

Οι περιστασιακές εφιάλτες εγκυμονούν τους ίδιους κινδύνους για την υγεία;

Όχι. Οι περιστασιακοί εφιάλτες είναι συνηθισμένοι και δεν συνδέονται με την πρόωρη γήρανση. Ο κίνδυνος αυξάνεται μόνο αν συμβαίνουν συχνά και κακή ανάκτηση ύπνου.

Μπορεί οι εφιάλτες να προκληθούν από φάρμακα;

Ναι. Ορισμένα φάρμακα —ιδιαίτερα τα αντικαταθλιπτικά, οι β-αναστολείς και τα βοηθήματα ύπνου— μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα «ζωντανών ονείρων» ή εφιαλτών.

Είναι οι εφιάλτες πιο επικίνδυνοι για άτομα με ψυχικές παθήσεις;

Ναι. Όσοι πάσχουν από PTSD, κατάθλιψη ή άγχος μπορεί να βιώνουν συχνότερους εφιάλτες, οι οποίοι μπορεί να επιδεινώσουν την κατάστασή τους και να οδηγήσουν σε διαταραχή του ύπνου.

Υπάρχει τρόπος μέτρησης της βιολογικής γήρανσης που προκαλείται από τους εφιάλτες;

Οι ερευνητές χρησιμοποιούν «επιγενετικά ρολόγια» (όπως προφίλ μεθυλίωσης DNA) για να αξιολογήσουν τη βιολογική γήρανση. Αυτά τα εργαλεία δεν χρησιμοποιούνται ακόμη στην κλινική πρακτική ρουτίνας.

Σύνοψη

Τα νέα ευρήματα προσφέρουν μια έντονη υπενθύμιση ότι οι συχνοί εφιάλτες δεν είναι απλώς ένα ψυχικό φορτίο: μπορεί να είναι και ένα βιολογικό προειδοποιητικό σημάδι. Συνδεδεμένοι με την πρόωρη γήρανση και τον αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας, οι εφιάλτες αξίζουν ιατρικής φροντίδας, ειδικά εάν είναι επαναλαμβανόμενοι.

Πηγές:
independent.co.uk
sleepfoundation.org
mayoclinic.org
harvard.edu
psychologytoday.com