Δερματίτιδα: Όλοι οι τύποι και πώς φαίνεται ο καθένας στο δέρμα
Η δερματίτιδα αναφέρεται σε μια ομάδα φλεγμονωδών δερματικών παθήσεων, που προκαλούν ερυθρότητα, ερεθισμό και κνησμό.
Αν και συχνά χρησιμοποιείται ως γενικός όρος για την «φλεγμονή του δέρματος», υπάρχουν διάφοροι τύποι δερματίτιδας, ο καθένας με συγκεκριμένες αιτίες, πρότυπα και εκδηλώσεις συμπτωμάτων.
Αυτό το άρθρο παραθέτει όλους τους κύριους τύπους δερματίτιδας, εξηγεί τα μοναδικά τους συμπτώματα και περιγράφει πώς εκδηλώνεται συνήθως κάθε ένας στο δέρμα. Η κατανόηση αυτών των διαφορών είναι απαραίτητη για την ακριβή διάγνωση και την κατάλληλη θεραπεία.
Τι είναι η ατοπική δερματίτιδα και πώς μοιάζει;
Η ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα) είναι μια χρόνια, υποτροπιάζουσα φλεγμονώδης πάθηση του δέρματος, που συχνά συνδέεται με γενετικούς παράγοντες, αλλεργίες ή δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Συνήθως ξεκινά στην παιδική ηλικία και χαρακτηρίζεται από ξηρές, κνησμώδεις και φλεγμονώδεις πλάκες του δέρματος, ειδικά στις πτυχές του δέρματος.
Συνήθη συμπτώματα ατοπικής δερματίτιδας:
- Ξηρό, φολιδωτό δέρμα με ερυθρότητα και πρήξιμο
- Έντονος κνησμός, ειδικά τη νύχτα
- Πυκνωμένο, σκασμένο ή πιο λείο δέρμα από χρόνιο ξύσιμο
Συνήθως επηρεάζει το εσωτερικό των αγκώνων, το πίσω μέρος των γονάτων, τον αυχένα και το πρόσωπο
Πώς διαφέρει η δερματίτιδα εξ επαφής και τι την προκαλεί;
Η δερματίτιδα εξ επαφής εμφανίζεται όταν το δέρμα αντιδρά σε έναν ερεθιστικό (ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής) ή σε έναν αλλεργιογόνο (αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής) παράγοντα.
Προκαλεί εντοπισμένη φλεγμονή, συνήθως μόνο εκεί που το αλλεργιογόνο ήρθε σε επαφή με το δέρμα.
Συμπτώματα και σημάδια δερματίτιδας εξ επαφής:
- Ερυθρότητα και πρήξιμο που περιορίζονται στην εκτεθειμένη περιοχή
- Φουσκάλες ή αλλοιώσεις με έκκριση υγρού σε σοβαρές αντιδράσεις
- Αίσθημα καύσου ή τσούξιμο
Συνήθεις αιτίες περιλαμβάνουν σαπούνια, απορρυπαντικά, μέταλλα (νικέλιο) και δηλητηριώδη κισσό
Τι είναι η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα και πού εμφανίζεται;
Η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση, που επηρεάζει περιοχές πλούσιες σε σμηγματογόνους αδένες, ειδικά στο τριχωτό της κεφαλής και το πρόσωπο.
Συνδέεται με υπερανάπτυξη ζύμης (μύκητας Malassezia) και συνήθως εμφανίζεται σε ψυχρότερους μήνες ή υπό στρες.
Τυπικά συμπτώματα σμηγματορροϊκής δερματίτιδας:
- Κιτρινωπή, λιπαρή απολέπιση με ερυθρότητα στο δέρμα από κάτω
- Κηλίδες με όψη σαν λέπια στο τριχωτό της κεφαλής (πιτυρίδα), στα φρύδια, στα πλάγια της μύτης ή στο στήθος
- Ήπιος κνησμός ή ερεθισμός
- Δεν είναι μεταδοτική, αλλά συχνά επαναλαμβανόμενη
Τι είναι η δισκοειδής δερματίτιδα και πώς αναγνωρίζεται;
Η δισκοειδής ή νομισματοειδής δερματίτιδα εμφανίζεται ως στρογγυλές, σε σχήμα νομίσματος κηλίδες ερεθισμένου δέρματος, που συχνά συγχέονται με μυκητιασικές λοιμώξεις.
Η αιτία της δεν είναι πλήρως γνωστή, αλλά σχετίζεται με ξηροδερμία, τραύμα ή ευαισθησία σε ερεθιστικά.
Δερματικά χαρακτηριστικά της δισκοειδούς δερματίτιδας:
- Κυκλικές, σαφώς καθορισμένες αλλοιώσεις με κόκκινα ή φολιδωτά όρια
- Μπορεί να σχηματίσουν στίγματα ή κρούστα στα αρχικά στάδια
- Συχνά επηρεάζει τα χέρια, τα πόδια και τον κορμό
- Ο κνησμός είναι συχνός και μπορεί να είναι σοβαρός
Πώς εμφανίζεται η δυσιδρωτική δερματίτιδα στο δέρμα;
Η δυσιδρωτική δερματίτιδα (που ονομάζεται επίσης πομφόλυξ ή πομφόλυγας) επηρεάζει κυρίως τα χέρια και τα πόδια, προκαλώντας μικρές, κνησμώδεις φουσκάλες.
Πιστεύεται ότι προκαλείται από στρες, εφίδρωση ή έκθεση σε μέταλλα όπως το νικέλιο ή το κοβάλτιο.
Χαρακτηριστικά σημάδια της δυσιδρωτικής δερματίτιδας:
- Συστάδες από μικροσκοπικές, γεμάτες με υγρό φουσκάλες στις παλάμες, τα δάχτυλα ή τα πέλματα
- Έντονος κνησμός ή αίσθημα καύσου
- Απολέπιση και ξεφλούδισμα καθώς οι φουσκάλες επουλώνονται
- Τα συμπτώματα συχνά εμφανίζονται σε περιοδικές εξάρσεις
Τι είναι η δερματίτιδα στάσης και τι την προκαλεί;
Η δερματίτιδα στάσης αναπτύσσεται στα κάτω άκρα λόγω κακής κυκλοφορίας του αίματος και χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας.
Είναι συχνή σε ηλικιωμένους ενήλικες και μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη του δέρματος ή έλκη εάν δεν αντιμετωπιστεί.
Αλλαγές στο δέρμα που παρατηρούνται στη δερματίτιδα στάσης:
- Κόκκινο, πρησμένο, κνησμώδες δέρμα γύρω από τους αστραγάλους ή τις γάμπες
- Καφετί αποχρωματισμός του δέρματος από εναποθέσεις αιμοσιδηρίνης
- Πυκνωμένη, λεία υφή με πιθανές ανοιχτές πληγές
- Μπορεί να εξελιχθεί σε φλεβικά έλκη εάν δεν αντιμετωπιστεί
Τι είναι η νευροδερματίτιδα και πώς προκαλείται;
Η νευροδερματίτιδα (χρόνιος απλός λειχήνας) προκύπτει από χρόνιο ξύσιμο ή τρίψιμο μιας εντοπισμένης περιοχής του δέρματος, που συχνά προκαλείται από στρες ή μικρούς ερεθισμούς.
Δημιουργεί έναν αυτό-διαιωνιζόμενο κύκλο κνησμού-ξυσίματος.
Ορατά συμπτώματα νευροδερματίτιδας:
- Πυκνωμένες, λείες πλάκες δέρματος
- Έντονη φαγούρα, ειδικά κατά την ανάπαυση
- Συνήθως βρίσκεται στον λαιμό, τους καρπούς, τα χέρια, τους αστραγάλους ή το τριχωτό της κεφαλής
- Η περιοχή μπορεί να παρουσιάζει υπερμελάγχρωση
Συχνές Ερωτήσεις
Γίνεται να έχω περισσότερους από έναν τύπους δερματίτιδας ταυτόχρονα;
Ναι. Είναι πιθανό, ειδικά σε άτομα με ευαίσθητο δέρμα ή υποκείμενες ανοσολογικές παθήσεις. Για παράδειγμα, η ατοπική δερματίτιδα και η δερματίτιδα εξ επαφής μπορούν να συνυπάρχουν.
Πώς διαγιγνώσκεται κάθε τύπος δερματίτιδας;
Η διάγνωση είναι συνήθως κλινική, βάσει της εμφάνισης και του ιστορικού. Για την αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής μπορεί να χρησιμοποιηθεί τεστ σε μια μικρή περιοχή δέρματος και σπάνια απαιτούνται βιοψίες.
Είναι η δερματίτιδα μεταδοτική;
Όχι. Κανένας από τους προαναφερθέντες τύπους δερματίτιδας δεν είναι μολυσματικός ή μεταδοτικός από άτομο σε άτομο.
Ποιος είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος δερματίτιδας;
Η ατοπική δερματίτιδα είναι η πιο συχνή -ειδικά στα παιδιά- αλλά η σμηγματορροϊκή και η δερματίτιδα εξ επαφής είναι επίσης πολύ συχνές στους ενήλικες.
Απαιτούνται διαφορετικές θεραπείες για κάθε τύπο δερματίτιδας;
Ναι. Αν και τα τοπικά κορτικοστεροειδή είναι κοινή θεραπευτική γραμμή σε όλους τους τύπους, η διαχείριση εξαρτάται από την αιτία: αντιμυκητιασικά για τη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, ενυδατικά για την ατοπική δερματίτιδα και αποφυγή αλλεργιογόνων για την δερματίτιδα εξ επαφής.
Συμπέρασμα
Η δερματίτιδα δεν είναι μια ενιαία πάθηση. Κάθε τύπος -από την ατοπική και την εξ επαφής έως τη σμηγματορροϊκή και τη δυσιδρωτική- έχει μοναδικές αιτίες, παράγοντες που την προκαλούν και δερματικές εκδηλώσεις. Η αναγνώριση των διακριτών συμπτωμάτων είναι απαραίτητη για τη σωστή θεραπεία και τον μακροπρόθεσμο έλεγχο.
Είτε εμφανίζεται ως κόκκινες με λέπια κηλίδες είτε ως φουσκάλες, η κατανόηση του τύπου της δερματίτιδας που αντιμετωπίζετε είναι το πρώτο βήμα για την αποτελεσματική ανακούφιση και την επούλωση του δέρματος.
