Ασβέστιο στη διατροφή: Μπορεί να προκαλέσει πέτρες στα νεφρά;

Περίπου το 85% των λίθων στα νεφρά περιέχουν το συγκεκριμένο μέταλλο, ενώ πολλοί άνθρωποι που είναι επιρρεπείς στο σχηματισμό λίθων, έχουν υψηλά επίπεδα ασβεστίου στα ούρα τους.

Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι πρέπει να πετάξετε τα συμπληρώματα ασβεστίου.

Διάφοροι διατροφικοί παράγοντες επηρεάζουν τον κίνδυνο σχηματισμού πέτρας, ενώ η ισορροπημένη πρόσληψη ασβεστίου μπορεί να κάνει περισσότερο καλό παρά κακό στα νεφρά σας.

Πώς το ασβέστιο και τα οξαλικά σχηματίζουν πέτρες

Όταν το σώμα επεξεργάζεται τις τροφές, αποβάλλονται μέσω των νεφρών άχρηστα υποπροϊόντα. Όταν δεν υπάρχουν κατάλληλα επίπεδα υγρών στον οργανισμό, αυτά τα σωματίδια κολλάνε μεταξύ τους και σχηματίζουν πέτρες.

Ο πιο συνηθισμένος τύπος πέτρας σχηματίζεται όταν το ασβέστιο ενώνεται με τα οξαλικά που υπάρχουν σε πολλές τροφές φυτικής προέλευσης. Αυτό συμβαίνει όταν τα επίπεδα ασβεστίου ή οξαλικών στα ούρα είναι πολύ υψηλά.

Είναι πολύ συχνό σε άτομα με ιδιοπαθή υπερασβεστιουρία, μια κατάσταση όπου υπάρχει υπερβολικό ασβέστιο στα ούρα παρά τη φυσιολογική πρόσληψη.

Οι πάσχοντες με υπερπαραθυρεοειδισμό έχουν επίσης υψηλό ασβέστιο στο αίμα, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο να εμφανίσουν πέτρες.

Για όσους δεν έχουν υπερασβεστιουρία, η υπερβολική κατανάλωση ασβεστίου μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο, αλλά είναι πιο πιθανό να ευθύνονται άλλοι παράγοντες, όπως η χαμηλή πρόσληψη νερού ή το πολύ αλάτι, εξηγεί η Δρ. Amy Yau, νεφρολόγος και καθηγήτρια στο The Ohio State University Wexner Medical Center.

Το υπερβολικό ασβέστιο δεν είναι η κύρια αιτία

Κάποιοι ασθενείς μπορεί να χρειάζονται συμπληρώματα ασβεστίου για την υγεία των οστών ή άλλους λόγους.

Αν όμως προσλαμβάνουν ήδη αρκετό ασβέστιο από τροφές, τα συμπληρώματα μπορεί να τους οδηγήσουν να ξεπεράσουν τη συνιστώμενη ημερήσια δόση (1.000–1.300 mg) και το περίσσευμα να αποβάλλεται με τα ούρα.

Ωστόσο, η υπερβολική λήψη ασβεστίου δεν είναι η βασική αιτία δημιουργίας λίθων, τονίζει η διαιτολόγος Melanie Betz.

Το ασβέστιο μειώνει τον κίνδυνο

Μελέτες έχουν δείξει ότι μια διατροφή χαμηλή σε ασβέστιο συνδέεται με μεγαλύτερο κίνδυνο για το σχηματισμό λίθων στα νεφρά.

Όταν τρώτε πολλά φρούτα και λαχανικά πλούσια σε οξαλικά, όπως παντζάρια ή αμύγδαλα, χρειάζεστε αρκετό ασβέστιο για να ενωθεί με τα οξαλικά και να αποβληθούν μέσω των κοπράνων. Αλλιώς, τα οξαλικά απορροφώνται και περνούν στα ούρα, όπου μπορούν να δημιουργήσουν πέτρες.

Το υπερβολικό αλάτι είναι πιο επικίνδυνο

Η Yau εξηγεί ότι στους ασθενείς με πέτρες από ασβέστιο–οξαλικά, η πρώτη της σύσταση είναι να μειώσουν το αλάτι, όχι το ασβέστιο.

«Ο σημαντικότερος λόγος που έχουμε πολύ ασβέστιο στα ούρα δεν είναι η κατανάλωση ασβεστίου ή συμπληρωμάτων, αλλά το πολύ αλάτι», λέει.

Όταν τρώμε μέτριες ποσότητες αλατιού, το σώμα το συγκρατεί και απορροφά μαζί και το ασβέστιο. Με το πολύ αλάτι, τα νεφρά αναγκάζονται να αποβάλουν και τα δύο με τα ούρα, αυξάνοντας τον κίνδυνο δημιουργίας κρυστάλλων. Η καλή ενυδάτωση αποτρέπει την ένωση του ασβεστίου και των οξαλικών.

Καλύτερο το ασβέστιο από τη διατροφή

Το σώμα απορροφά και αξιοποιεί πιο εύκολα το ασβέστιο από τις τροφές παρά από τα συμπληρώματα.

Τα γαλακτοκομικά είναι η καλύτερη πηγή ασβεστίου γιατί απορροφώνται καλά. Φυτικές πηγές ασβεστίου, όπως το εμπλουτισμένο γάλα αμυγδάλου ή τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, περιέχουν συχνά και οξαλικά που περιορίζουν την απορρόφησή του.

Παρόλα αυτά, οι ειδικοί συμβουλεύουν να μην αποφεύγουμε τα οξαλικά. Μια δίαιτα με λίγα οξαλικά μπορεί να μας στερήσει κάλιο, μαγνήσιο, φυτικό οξύ και φυτικές ίνες, στοιχεία που μειώνουν τον κίνδυνο για τον σχηματισμό λίθων.

Σε κάποιες περιπτώσεις ωστόσο, τα συμπληρώματα ασβεστίου έχουν νόημα: άνθρωποι που έχουν υποβληθεί σε γαστρικό bypass ή πάσχουν από νόσο του Crohn και άλλες παθήσεις του εντέρου, απορροφούν εύκολα οξαλικά, αυξάνοντας τον κίνδυνο για σχηματισμό λίθων.

Πηγή: verywellhealth