Μυκητιασικές λοιμώξεις: Τύποι, συμπτώματα, αιτίες, διάγνωση και θεραπεία

Αν και συχνά σχετίζονται με την κολπική περιοχή, οι μυκητιασικές λοιμώξεις μπορούν να εμφανιστούν σε πολλά μέρη του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του στόματος, του δέρματος και της κυκλοφορίας του αίματος. Αυτές οι μολύνσεις συνήθως προκαλούνται από την υπερανάπτυξη Candida, ενός τύπου ζύμης που ζει φυσικά σε μικρές ποσότητες στο ανθρώπινο σώμα.

Αυτό το άρθρο εξηγεί τους κύριους τύπους μυκητιασικών μολύνσεων, τα συμπτώματα, τις αιτίες, τον τρόπο διάγνωσής τους και τις διαθέσιμες επιλογές θεραπείας.

Ποιοι είναι οι συχνότεροι τύποι μυκητιασικών λοιμόξεων;

Οι πιο συχνές μυκητιασικές λοιμώξεις προκαλούνται από την Candida albicans, αν και άλλα είδη Candida μπορεί επίσης να είναι υπεύθυνα. Ο τύπος της λοίμωξης εξαρτάται από το μέρος του σώματος που επηρεάζεται.

• Κολπική μυκητιασική λοίμωξη (αιδοιοκολπική καντιντίαση): Ο πιο συχνός τύπος, που συχνά προκαλεί κνησμό και έκκριμα.
• Στοματική καντιντίαση: Μυκητιακή λοίμωξη στο στόμα και τον λαιμό, που παράγει λευκές κηλίδες.
• Δερματική καντιντίαση: Λοίμωξη του δέρματος, συχνά σε ζεστές, υγρές πτυχές του δέρματος.
• Διηθητική καντιντίαση: Μια σοβαρή λοίμωξη του αίματος, που μπορεί να εξαπλωθεί σε όργανα, συνήθως σε νοσηλευόμενους ή ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.

Ποια είναι τα συμπτώματα των μυκητιασικών λοιμώξεων;

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της λοίμωξης, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν κνησμό, ερεθισμό και φλεγμονή που προκαλείται από μυκητιασική υπερανάπτυξη.

• Κολπική μυκητίαση: Έντονος κνησμός, παχύρρευστη λευκή έκκριση, ερυθρότητα, αίσθημα καύσου κατά την ούρηση ή/και κατά τη σεξουαλική επαφή.
• Στοματική μυκητίαση: Κρεμώδεις λευκές κηλίδες στη γλώσσα, στο εσωτερικό των μάγουλων ή στον λαιμό, πόνος, δυσκολία στην κατάποση.
• Δερματική μυκητίαση: Κόκκινο, κνησμώδες εξάνθημα συχνά με απολέπιση ή ρωγμές, συνήθως σε περιοχές όπως κάτω από το στήθος, τις μασχάλες ή τη βουβωνική χώρα.
• Διηθητική καντιντίαση: Πυρετός και ρίγη που δεν βελτιώνονται με αντιβιοτικά και -σε σοβαρές περιπτώσεις- σημάδια δυσλειτουργίας οργάνων.

Από τι προκαλούνται οι μυκητιασικές λοιμώξεις;

Οι μυκητιασικές λοιμώξεις αναπτύσσονται όταν διαταράσσεται η φυσική ισορροπία των μικροοργανισμών στο σώμα, επιτρέποντας στην Candida να υπεραναπτυχθεί.

Συνήθεις αιτίες:

• Χρήση αντιβιοτικών: Μειώνει τα προστατευτικά βακτήρια, δίνοντας χώρο στη ζύμη να αναπτυχθεί.
• Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα: Από παθήσεις όπως ο HIV, η θεραπεία του καρκίνου ή ο ανεξέλεγκτος διαβήτης.
• Ορμονικές αλλαγές: Η εγκυμοσύνη, τα ορμονικά αντισυλληπτικά και η ορμονοθεραπεία μπορούν να αυξήσουν την ευαισθησία.
• Υψηλό σάκχαρο στο αίμα: Η αυξημένη γλυκόζη παρέχει «καύσιμο» για την ανάπτυξη μυκήτων.
• Υγρές/νωπές συνθήκες: Τα στενά ρούχα, η υπερβολική εφίδρωση και η κακές πρακτικές προσωπικής υγιεινής μπορούν να προωθήσουν τις μολύνσεις από μύκητες του δέρματος.

Πώς διαγιγνώσκονται οι μυκητιασικές λοιμώξεις;

Η διάγνωση γίνεται συνήθως μέσω κλινικής αξιολόγησης και εργαστηριακών εξετάσεων.

Οι γιατροί μπορούν να πραγματοποιήσουν:

• Φυσική εξέταση: Εντοπισμός τυπικού εξανθήματος ή εκκρίματος.
• Μικροσκοπική ανάλυση: Εξέταση δείγματος εκκρίματος ή απόξεση κάτω από μικροσκόπιο για την ανίχνευση κυττάρων ζύμης.
• Καλλιεργητικές εξετάσεις: Καλλιέργεια ζύμης σε εργαστήριο για την επιβεβαίωση του είδους μύκητα, ειδικά για υποτροπιάζουσες ή σοβαρές περιπτώσεις.

Τι θεραπείες υπάρχουν για τις μυκητιασικές λοιμώξεις;

Η εκάστοτε θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα της λοίμωξης, αλλά γενικά περιλαμβάνει αντιμυκητιασικά φάρμακα.

• Κολπικές μυκητιασικές λοιμώξεις: Αντιμετωπίζονται με αντιμυκητιασικές κρέμες, υπόθετα ή από του στόματος αντιμυκητιασικά, όπως η φλουκοναζόλη.
• Στοματική μυκητίαση: Αντιμετωπίζεται με αντιμυκητιασικά διαλύματα ή παστίλιες (νυστατίνη ή κλοτριμαζόλη) και μερικές φορές με από του στόματος χορήγηση φλουκοναζόλης.
• Μυκητιασικές λοιμώξεις του δέρματος: Τοπικές αντιμυκητιασικές κρέμες ή σκόνες που περιέχουν κλοτριμαζόλη, μικοναζόλη ή κετοκοναζόλη.
• Διηθητική καντιντίαση: Απαιτεί ενδοφλέβια αντιμυκητιασική θεραπεία, όπως εχινοκανδίνες (κασποφουνγκίνη, μικαφουνγκίνη).

Υποστηρικτικά μέτρα, όπως η τήρηση της ξηρότητας του προσβεβλημένου δέρματος και ο έλεγχος υποκείμενων παθήσεων, όπως ο διαβήτης, παίζουν επίσης κρίσιμο ρόλο στην πρόληψη και την ανάρρωση.

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορούν οι μυκητιασικές λοιμώξεις να υποχωρήσουν χωρίς θεραπεία;

Οι ήπιες περιπτώσεις μπορεί να υποχωρήσουν μόνες τους, αλλά φαρμακευτική θεραπεία συνήθως συνιστάται για την ανακούφιση από την ενόχληση και την πρόληψη της υποτροπής.

Γιατί οι μυκητιασικές λοιμώξεις επιστρέφουν κατά καιρούς;

Οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις συχνά προκύπτουν από μη θεραπευμένους υποκείμενους παράγοντες όπως ο διαβήτης, οι ορμονικές διακυμάνσεις και η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών.

Μεταδίδονται σεξουαλικά οι μυκητιασικές λοιμώξεις;

Δεν ταξινομούνται ως σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, αλλά η σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο, διαταράσσοντας το κολπικό μικροβίωμα.

Μπορούν οι άνδρες να κολλήσουν μυκητιασικές λοιμώξεις;

Ναι. Οι άνδρες μπορούν να αναπτύξουν μυκητιασικές μολύνσεις στο πέος (βαλανίτιδα) ή σε πτυχές του δέρματος, ιδιαίτερα εάν έχουν διαβήτη ή εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Ποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής βοηθούν στην πρόληψη των μυκητιασικών μολύνσεων;

Η χρήση ρούχων «που αναπνέουν» (π.χ. βαμβακερά), η αποφυγή περιττής χρήσης/λήψης αντιβιοτικών, ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα και η καλές πρακτικές προσωπικής υγιεινής μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο.

Συμπέρασμα

Οι μυκητιασικές λοιμώξεις είναι συχνές, αλλά οι επιπτώσεις τους μπορεί να κυμαίνονται από ήπια ενόχληση έως απειλητική για τη ζωή ασθένεια. Η αναγνώριση των διαφορετικών τύπων, συμπτωμάτων και αιτιών επιτρέπει την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.

Ενώ τα αντιμυκητιασικά φάρμακα παραμένουν ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας, προληπτικά μέτρα όπως η καλή προσωπική υγιεινή, η διαχείριση χρόνιων παθήσεων και η εξισορρόπηση της χρήσης αντιβιοτικών είναι εξίσου σημαντικά.

Πηγές:
health.com
cdc.gov
mayoclinic.org
clevelandclinic.org
medicalnewstoday.com