Αυτή είναι η συνταγή για μακροβιότητα και ποιότητα ζωής

γράφει ο Δρ Μ. Παπαχαραλάμπους, ειδικός παθολόγος, μέλος Ευρωπαϊκής Εταιρείας Πρόληψης και Αναγεννητικής Ιατρικής, επιστημονικός διευθυντής πρότυπου πολυϊατρείου πρόληψης Ορθοβιοτική, www.orthobiotiki.com.

Από την αρχή της σταδιοδρομίας μου ως κλινικού γιατρού ο σκοπός μου ήταν η πρόληψη. Πάντα θεωρούσα πιο λογική την ιδέα να προσπαθήσω να επικεντρωθώ σε αυτό το κομμάτι παρά στη θεραπεία μιας νόσου. Έτσι εξηγούνται και οι αρχικές μου προσπάθειες να αξιοποιώ τις εξελίξεις της σύγχρονης τεχνολογίας αιχμής. Όμως η θαυμαστή τεχνολογία που επινόησε ο ανθρώπινος νους στην πορεία της εξέλιξής του δεν μπορεί να συγκριθεί με το μεγαλείο του δημιουργού. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι κάθε κύτταρο, κάθε όργανο του σώματός μας λειτουργεί αυτόνομα, ανεξάρτητα από τη θέλησή μας, και προσπαθεί να επιβιώσει εκμεταλλευόμενο όλες τις δυνάμεις που η εξέλιξη έθεσε στη διάθεσή του (ορμόνες, ιχνοστοιχεία, βιταμίνες, ένζυμα, νευροδιαβιβαστές). Μόνο με την αξιοποίηση των γνώσεων πάνω στη λειτουργία του οργανισμού μας μπορούμε να προλάβουμε ή ακόμη και να θεραπεύσουμε ασθένειες όπως διαβήτη, υπέρταση, Πάρκινσον, Αλτσχάιμερ, πολλαπλή σκλήρυνση κ.ά.

Ο παράγοντας της παχυσαρκίας

Είναι γνωστό ότι η παχυσαρκία αποτελεί τη δεύτερη σημαντικότερη αιτία θανάτου που μπορούμε να αποφύγουμε διά της πρόληψης (η πρώτη είναι το κάπνισμα). Αλλά ξέρουμε επίσης ότι το 98% των ανθρώπων που χάνουν βάρος το ξαναπαίρνουν όλο μέσα σε πέντε χρόνια. Κι αυτό παρόλο που τα τελευταία πενήντα έτη έχουμε εξοικειωθεί με την εξής βασική ιατρική οδηγία: «Θα πρέπει να κάνεις δίαιτα (τώρα κάνουν λόγο για διατροφή) και άσκηση. Και πρόσεχε να μην τρως λίπη, ώστε να χάσεις βάρος». Τι κάνουμε λάθος επομένως;

Αν προσπαθήσουμε να δούμε την παχυσαρκία σαν ασθένεια και να βρούμε την αιτία της, όπως κάνουμε και στις άλλες παθήσεις, ίσως μπορέσουμε να προσφέρουμε στους ασθενείς μας μια μόνιμη λύση σε αυτό το πρόβλημα, το οποίο οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε πρόωρη θνησιμότητα ή τουλάχιστον σε υποβάθμιση της ποιότητας ζωής. Γιατί όμως, ακόμη κι όταν ελαττώνουμε τις θερμίδες, δεν έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή μόνιμη απώλεια βάρους; Ας δούμε τι φταίει, σύμφωνα με την επιστημονική προσέγγιση.

Γιατί δυσκολευόμαστε να χάσουμε βάρος

1. Τα φάρμακα που παίρνουμε μπορεί να δυσχεραίνουν την απώλεια κιλών: Η εν λόγω δράση πολλών φαρμάκων έχει περιγραφεί σε δημοσιεύματα, ενώ γι' άλλα αποτελεί προϊόν παρατήρησης (π.χ. άτομα που παίρνουν Prozac γνωρίζουν ότι προκαλεί αύξηση βάρους, αλλά συνειδητά αποφασίζουν να θυσιάσουν την άριστη διαχείρισή του υπέρ της υγιούς διάθεσης). Η λιπόγονος δράση κάποιων άλλων φαρμάκων, όμως, δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή, με αποτέλεσμα όσοι τα λαμβάνουν να προσπαθούν μάταια να χάσουν βάρος.

2. Επικρατεί η εντύπωση (έχει γίνει μόδα) ότι, αν καταναλώνουμε μόνο πρωτεΐνη, θα αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την παχυσαρκία: Αυτό όμως είναι παραπλανητικό. Το σώμα μας δεν μπορεί να αποθηκεύσει πρωτεΐνη. Τη χρησιμοποιεί για τις ανάγκες της λειτουργίας του. Όση ποσότητα περισσεύει, την οποία το σώμα δεν χρειάζεται ή δεν αποβάλλει, μετατρέπεται σε σάκχαρο για αποθήκευση λίπους. Συνεπώς, ενώ καίμε λίπος, συγχρόνως το αποθηκεύουμε με τον ίδιο ρυθμό, με συνέπεια να μη χάνουμε βάρος.

3. Τα αλκοολούχα ποτά επιδεινώνουν το πρόβλημα: Το σώμα μας προτιμά το αλκοόλ ως πηγή ενέργειας και διαλέγει να κάψει αυτό αντί του λίπους. Το οινόπνευμα αποτελεί ένα εύκολο καύσιμο, που καίγεται με ρυθμό 7 θερμίδων ανά γραμμάριο.

4. Ο ρόλος του καφέ: Λέγεται ότι, αν θέλεις να χάσεις βάρος, πρέπει να κόψεις τον καφέ. Είναι γεγονός ότι ο καφές ενεργοποιεί την παραγωγή ινσουλίνης, η οποία αποτελεί μια λιπογόνο ορμόνη.

5. Η άσκηση δεν αρκεί: Προσφέρει πολύ σημαντικά οφέλη σε όσους την επιλέγουν ως τρόπο ζωής. Βελτιώνει την καρδιαγγειακή υγεία, χαρίζει ευεξία, ενισχύει το μυοσκελετικό σύστημα και μειώνει τα επίπεδα της ινσουλίνης. Παρ' όλα αυτά η άσκηση δεν είναι η μοναδική λύση για την απώλεια βάρους, διότι για να χάσεις 0,5 κιλό πρέπει να κάψεις 3.500 θερμίδες. Αυτό ισοδυναμεί με τρέξιμο 56 χιλιομέτρων ή περπάτημα σε κυλιόμενο τάπητα με ταχύτητα 8 χιλομέτρων την ώρα για 8 ώρες. Έχω δει ανθρώπους που ζουν με 900 θερμίδες την ημέρα, ασκούνται έντονα 4 ώρες ημερησίως και δεν χάνουν ούτε ένα κιλό. Φανταστείτε την απογοήτευσή τους. Ο μυϊκός ιστός αυτών των ατόμων απαιτεί την κατανάλωση σακχάρου και γλυκογόνου. Όμως οι μύες θα άρχιζαν να καίνε λίπος μόνο με την εξάλειψη του γλυκογόνου από τις συνήθεις πηγές παραγωγής ενέργειας.

6. Η συνήθης οδηγία είναι «τρώτε λιγότερο λίπος»: Το λίπος είναι η προτιμώμενη πηγή ενέργειας για τον οργανισμό μας και σε περίπτωση που ο τελευταίος το στερηθεί, θα προσπαθήσει να διατηρήσει τα ήδη υπάρχοντα αποθέματά του. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι προτείνω να τρεφόμαστε με ανθυγιεινά λίπη (κορεσμένα και τρανς λιπαρά).

Ποια είναι, λοιπόν, η σωστή προσέγγιση;

Μόνο με μια ολιγοθερμιδική δίαιτα, την εντατική άσκηση και την κατανάλωση λιγότερου λίπους δεν λύνουμε το πρόβλημα.
Η απάντηση κρύβεται στο μεταβολισμό: Πρέπει να μετατρέψουμε το σώμα μας από σύστημα που καίει σάκχαρα σε σύστημα που καίει λίπη. Το σώμα μας τροφοδοτείται με σάκχαρα από τους υδατάνθρακες (ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά). Πρέπει, λοιπόν, να εξαφανίσουμε αυτούς τους υδατάνθρακες, οι οποίοι παράγουν περισσότερα σάκχαρα και κατά συνέπεια μεγαλύτερη ποσότητα ινσουλίνης. Από τη στιγμή που θα σταματήσουμε να παίρνουμε σάκχαρα ή άλλους υδατάνθρακες το σώμα μας χρειάζεται τρεις ημέρες για να αρχίσει να καίει λίπος, σύμφωνα με υπολογισμούς.

Διαχείριση του στρες: Με τους φρενήρεις ρυθμούς που ζούμε σήμερα είμαστε αδιάκοπα εκτεθειμένοι σε στρεσογόνες καταστάσεις. Λόγω της έντασης τα επινεφρίδια εκκρίνουν διαρκώς κορτιζόλη, η οποία ανεβάζει τα επίπεδα του σακχάρου. Το σάκχαρο με τη σειρά του δημιουργεί την ανάγκη έκκρισης ινσουλίνης, η οποία στη συνέχεια οδηγεί σε αποθήκευση λίπους. Μάλιστα το στρες δεν κάνει γενικά καλό στον οργανισμό. Με την αύξηση της κορτιζόλης απορρυθμίζονται και οι άλλες ορμόνες, με συνέπεια να χάνεται η ισορροπία τους. Γι' αυτό βλέπουμε συχνά γυναίκες με διαρκές στρες να εμφανίζουν πρόωρη εμμηνόπαυση. Αποφεύγετε λοιπόν, να εκτίθεστε σε συνθήκες που πυροδοτούν το άσκοπο στρες. Επιπλέον ασκηθείτε. Η άσκηση, εκτός του ότι προκαλεί ευεξία, βοηθά στην απώλεια βάρους – συνδυαστικά βέβαια, όπως είδαμε παραπάνω, με άλλους παράγοντες.

Το συμπέρασμα

Μια προσεκτική και δίχως προκαταλήψεις μελέτη των ερευνητικών ευρημάτων έχει δείξει ότι ο άνθρωπος δεν παχαίνει επειδή καταναλώνει τροφές με πολλές θερμίδες ή λιπαρά ή επειδή δεν ασκείται, όπως λανθασμένα υποθέτει η συμβατική διαιτολογία. Παχαίνει διότι καταναλώνει πολλές κακές θερμίδες από ορμονική άποψη.

Διαβάστε ακόμη:

Ελαιόλαδο στο πρόσωπο: Το απόλυτο μυστικό ομορφιάς

Χημική δίαιτα: Τι είναι; Έχει αποτέλεσμα;

Τέσσερις λόγοι που δεν αδυνατίζετε ενώ γυμνάζεστε