ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γιατί κάποιες τροφές μας κάνουν να πεινάμε περισσότερο

Μιχάλης Θερμόπουλος

Ερευνητές βρήκαν έναν μηχανισμό που μπορεί να εξηγήσει γιατί η κατανάλωση νόστιμων -αλλά ανθυγιεινών- τροφών μας κάνει να πεινάμε περισσότερο.

Γιατί κάποιες τροφές μας κάνουν να πεινάμε περισσότερο
Bigstock

Οι άνθρωποι συχνά τρώνε υπερβολικά και γίνονται υπέρβαροι για διάφορους λόγους. Η έτοιμη διαθεσιμότητα γευστικών, τροφών με πολλές θερμίδες επιδεινώνει αυτό το πρόβλημα. Ερευνητές στο Ινστιτούτο Buck αποκάλυψαν το γιατί ορισμένες χημικές ουσίες σε μαγειρεμένα ή επεξεργασμένα τρόφιμα, γνωστά ως τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (AGEs), διεγείρουν την πείνα και μας κάνουν να θέλουμε να φάμε ακόμα περισσότερη ποσότητα.

Τι είναι τα AGEs και τι επιπτώσεις έχουν στην υγεία

Αυτή η μελέτη μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στις ανθρώπινες διατροφικές επιλογές, ιδιαίτερα στο πλαίσιο των σύγχρονων επεξεργασμένων διατροφών εμπλουτισμένων με AGEs. Τα AGEs σχηματίζονται κατά το ψήσιμο και το τηγάνισμα σε υψηλές θερμοκρασίες και υπάρχουν επίσης σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα. Είναι μεταβολικά υποπροϊόντα που εμφανίζονται όταν τα σάκχαρα συνδυάζονται με πρωτεΐνες, λιπίδια ή νουκλεϊκά οξέα. Η επίδραση του “ροδίσματος” στη μαγειρική, που ενισχύει τη γεύση και το άρωμα των φαγητών, αποδίδεται στα AGEs.

Ωστόσο, αν και τα AGEs κάνουν τα τρόφιμα πιο γευστικά/ελκυστικά, έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία. Προκαλούν φλεγμονή και οξειδωτική βλάβη, συμβάλλοντας σε καταστάσεις όπως η σκλήρυνση των αιμοφόρων αγγείων, η υπέρταση, η νεφρική νόσος, ο καρκίνος και τα νευρολογικά προβλήματα. Η συσσώρευση αυτών των παραπροϊόντων σε διάφορα όργανα είναι βασικός μοχλός γήρανσης.

Γιατί δεν μπορούμε να αντισταθούμε στις τροφές με AGEs

Η ανθρώπινη προτίμηση για απολαυστικά τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη έχει τις ρίζες της στην εξέλιξη του είδους μας. Προέρχεται από έναν μηχανισμό επιβίωσης όπου καταναλώνουμε περισσότερο σε περιόδους αφθονίας, αποθηκεύοντας τις υπερβολικές θερμίδες ως λίπος για μελλοντική χρήση. Αλλά τι ακριβώς είναι αυτό που καθιστά δύσκολο να αντισταθούμε σε αυτές τις τροφές;

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα AGEs κάνουν το φαγητό πιο ορεκτικό και πιο δύσκολο να αντισταθείς. Αυτά τα μεταβολικά υποπροϊόντα παρεμβαίνουν στην ικανότητά μας να ελέγχουμε την πρόσληψη τροφής.

Η μελέτη εξέτασε τη βιοχημική οδό σηματοδότησης πίσω από αυτή την υπερκατανάλωση τροφής σε υγιή σκουλήκια. Προσδιόρισε συγκεκριμένα μόρια AGE που ενίσχυσαν τη διατροφή και τον νευροεκφυλισμό. Επιπλέον, τα σκουλήκια που δεν μπορούσαν να επεξεργαστούν τα φυσικά AGEs είχαν μικρότερη διάρκεια ζωής.

Τι σημαίνουν αυτά για την δημόσια υγεία

Οι επιπτώσεις αυτής της έρευνας είναι βαθιές. Υπογραμμίζει τον ρόλο της συσσώρευσης AGEs σε προβλήματα υγείας όπως η παχυσαρκία και ο νευροεκφυλισμός. Για την καταπολέμηση των δυσμενών επιπτώσεων των AGEs, οι ερευνητές συνιστούν αλλαγές στη διατροφή. Οι στρατηγικές περιλαμβάνουν την επιλογή δημητριακών ολικής αλέσεως, τη χρήση μεθόδων μαγειρέματος σε “υγρή θερμότητα” (π.χ. στον ατμό αντί για τηγάνισμα ή ψήσιμο) και την ενσωμάτωση οξέος κατά το μαγείρεμα για την επιβράδυνση του σχηματισμού AGEs.

Το βασικό στοιχείο είναι ότι, αν και οι άνθρωποι ελκόμαστε από την φύση μας σε νόστιμα φαγητά, έχουμε την ικανότητα να κάνουμε πιο υγιεινές επιλογές. Κατανοώντας τον αντίκτυπο των AGEs και λαμβάνοντας τεκμηριωμένες διατροφικές αποφάσεις, μπορούμε να μετριάσουμε τους κινδύνους για την υγεία μας, που συνδέονται με τις σύγχρονες συνήθειες διατροφής.