Γιατί τα μεγάλα γεύματα μπορούν να προκαλέσουν καρδιακές προσβολές

Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι το συναισθηματικό στρες και η έντονη σωματική δραστηριότητα μπορεί να προκαλέσουν καρδιακή προσβολή, ειδικά σε άτομα με υποκείμενη καρδιακή νόσο. Αυτό που είναι λιγότερο κατανοητό είναι ότι η κατανάλωση ενός πολύ μεγάλου γεύματος μπορεί να προκαλέσει τον ίδιο τύπο επικίνδυνης φυσιολογικής αντίδρασης.

Οι γιατροί έχουν παρατηρήσει εδώ και καιρό αυτό το μοτίβο σε ασθενείς με καρδιακή προσβολή και νέες ιατρικές αναφορές υπογραμμίζουν ακριβώς γιατί η υπερκατανάλωση τροφής ασκεί ξαφνική πίεση στο καρδιαγγειακό σύστημα.

Γιατί τα μεγάλα γεύματα καταπονούν την καρδιά

Μετά από ένα μεγάλο γεύμα, το σώμα μεταβαίνει σε μια έντονη κατάσταση πεπτικής υπερδιέγερσης. Αυτή η διαδικασία αυξάνει το καρδιακό φόρτο εργασίας με διάφορους τρόπους, κάποιους ανεπαίσθητους και κάποιους δραματικούς.

1. Δραματική αύξηση της ροής του αίματος στα πεπτικά όργανα

Ένα βαρύ γεύμα ανακατευθύνει ένα μεγάλο μέρος του κυκλοφορούντος αίματος στο στομάχι και τα έντερα. Για να αντισταθμίσει την κατάσταση, η καρδιά πρέπει να αντλεί πιο δυνατά και πιο γρήγορα, αυξάνοντας:

• Καρδιακό ρυθμό
• Καρδιακή παροχή (κλάσμα εξώθησης: το ποσοστό αίματος που αντλεί η αριστερή κοιλία της καρδιάς σε κάθε παλμό)
• Ζήτηση οξυγόνου

Για μια υγιή καρδιά, αυτό είναι διαχειρίσιμο. Για κάποιον με στένωση αρτηριών ή υπάρχουσα καρδιακή νόσο, αυτή η ξαφνική απαίτηση μπορεί να προκαλέσει ισχαιμία (μειωμένη ροή αίματος στον καρδιακό μυ), τον άμεσο πρόδρομο μιας καρδιακής προσβολής.

2. Απότομη αύξηση της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού ρυθμού

Το γεύμα ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα: το ίδιο σύστημα που ενεργοποιείται από το στρες ή την ακραία άσκηση. Ένα πολύ μεγάλο γεύμα εντείνει αυτήν την αντίδραση, προκαλώντας:

• Αυξημένη αρτηριακή πίεση
• Επιταχυνόμενο καρδιακό ρυθμό
• Υψηλότερο φόρτο εργασίας στην αριστερή κοιλία

Αυτός ο συνδυασμός αντικατοπτρίζει την καρδιαγγειακή καταπόνηση που παρατηρείται κατά τη διάρκεια συναισθηματικού ή σωματικού στρες.

3. Απότομη αύξηση των ορμονών και των σημάτων φλεγμονής

Μέσα σε λίγα λεπτά από ένα μεγάλο γεύμα, το σώμα απελευθερώνει ορμόνες, που βοηθούν στην επεξεργασία λιπών και υδατανθράκων. Αυτές περιλαμβάνουν:

• Επινεφρίνη
• Νορεπινεφρίνη
• Ινσουλίνη
• Ορισμένα φλεγμονώδη μόρια

Σε άτομα με ευάλωτες αρτηριακές πλάκες, οι ορμονικές εξάρσεις μπορούν να κάνουν αυτές τις πλάκες πιο ασταθείς, αυξάνοντας τον κίνδυνο ρήξης: το καθοριστικό γεγονός που προκαλεί καρδιακή προσβολή.

4. Προσωρινή πύκνωση του αίματος

Τα μεγάλα γεύματα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά μπορούν να προκαλέσουν για λίγο αύξηση στο ιξώδες του αίματος, που σημαίνει ότι είναι πιο παχύρρευστο και πιο αργό.

Το πιο παχύρρευστο αίμα κινείται λιγότερο ομαλά μέσα από τις αρτηρίες που έχουν στενέψει από την πλάκα, αυξάνοντας τις πιθανότητες σχηματισμού θρόμβων.

Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό τις ώρες αμέσως μετά το γεύμα, όταν το καρδιαγγειακό σύστημα βρίσκεται υπό μέγιστο μεταβολικό φορτίο.

5. Αυξημένος κίνδυνος αρρυθμιών

Η υπερκατανάλωση τροφής ενεργοποιεί το πνευμονογαστρικό νεύρο και μπορεί να διαταράξει τον φυσιολογικό ηλεκτρικό ρυθμό της καρδιάς. Αυτό μπορεί να συμβάλει σε:

• Κολπική μαρμαρυγή
• Πρόωρους παλμούς
• Άλλες διαταραχές του ρυθμού

Για ορισμένα άτομα, οι αρρυθμίες είναι αρκετές για να προκαλέσουν ένα καρδιακό επεισόδιο.

Γιατί άτομα με υποκείμενες παθήσεις διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο

Ένα μεγάλο γεύμα σπάνια είναι η μοναδική αιτία καρδιακής προσβολής. Αντίθετα, είναι ο καταλύτης εξελίξεων, που προστίθεται σε υπάρχουσα ασθένεια. Διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο τα άτομα με:

• Στεφανιαία νόσο
• Διαβήτη
• Υπέρταση
• Υψηλή χοληστερόλη
• Παχυσαρκία
• Καθιστικό τρόπο ζωής
• Ιστορικό στηθάγχης
• Ιστορικό καπνίσματος

Σε αυτά τα άτομα, η καρδιά λειτουργεί ενάντια στις ήδη στενωμένες αρτηρίες ή στην ήδη μειωμένη κυκλοφορία του αίματος. Η απότομη αύξηση της ζήτησης μετά από ένα βαρύ γεύμα μπορεί να υπερφορτώσει το υπόλοιπο καρδιακό τους απόθεμα.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι καρδιολόγοι συχνά αναφέρονται στο βαρύ φαγητό ως «δοκιμασία μεταγευματικού στρες». Η καρδιά ωθείται στα όριά της και, μερικές φορές, δυστυχώς αυτά ξεπερνιόνται.

Πρόσθετοι παράγοντες κινδύνου μετά από ένα μεγάλο γεύμα

Αρκετές συνήθειες που σχετίζονται με τα γεύματα εντείνουν την καρδιαγγειακή καταπόνηση:

1. Κατανάλωση αλκοόλ, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο αρρυθμίας
2. Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο (αλάτι), οι οποίες αυξάνουν την αρτηριακή πίεση
3. Πιάτα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, τα οποία επιδεινώνουν προσωρινά την λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων
4. Γρήγορη σίτιση (ρυθμός κατανάλωσης τροφών), η οποία εντείνει τις ορμονικές και τις αιχμές της αρτηριακής πίεσης
5. Σίτιση αργά το βράδυ, όταν το σώμα είναι λιγότερο προετοιμασμένο για βαριά πέψη

Συνδυαστικά, αυτές οι συνήθειες αυξάνουν περαιτέρω το παράθυρο κινδύνου για καρδιακά επεισόδια τις ώρες μετά το γεύμα.

Πώς να μειώσετε τον κίνδυνο, ειδικά όσοι έχετε καρδιακά προβλήματα

1. Τρώτε μικρότερα, πιο συχνά γεύματα: Τα μεγάλα γεύματα δημιουργούν και μεγαλύτερη καρδιαγγειακή επιβάρυνση.
2. Χαμηλώστε τους ρυθμούς στο τραπέζι: Η γρήγορη/βιαστική σίτιση προκαλεί μια πιο έντονη ορμονική απόκριση και ταχύτερη αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
3. Περιορίστε το αλκοόλ την ώρα του γεύματος: Το αλκοόλ προσθέτει τους δικούς του κινδύνους για αρρυθμία και αρτηριακή πίεση.
4. Επιλέξτε ελαφρύτερα γεύματα αργά την ημέρα: Τα καρδιακά συμπτώματα μετά το φαγητό είναι πιο συχνά το βράδυ.
5. Διατηρήστε ισορροπημένα γεύματα: Συμπεριλάβετε άπαχες πρωτεΐνες, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως αντί για υπερμεγέθεις μερίδες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και νάτριο.
6. Εάν έχετε καρδιακή νόσο, μιλήστε με τον καρδιολόγο σας: Η ξαφνική πίεση στο στήθος, η ασυνήθιστη δυσφορία στον ώμο ή το σαγόνι, η υπερβολική κόπωση και η δύσπνοια μετά το φαγητό χρήζουν άμεσης ιατρικής φροντίδας.

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορεί ένα μόνο μεγάλο γεύμα να προκαλέσει καρδιακή προσβολή;

Μπορεί να λειτουργήσει ως έναυσμα σε κάποιον με υποκείμενη καρδιακή νόσο ή αστάθεια αρτηριακής πλάκας. Σπάνια είναι η μοναδική αιτία.

Γιατί οι καρδιακές προσβολές συμβαίνουν πιο συχνά μέσα στις γιορτές;

Αυτές οι κοινωνικές περιστάσεις συνήθως περιλαμβάνουν υπερμεγέθη γεύματα, αλκοόλ, άγχος και ακανόνιστο ύπνο: έναν συνδυασμό που αυξάνει την καρδιαγγειακή καταπόνηση.

Έχει σημασία το είδος της τροφής;

Ναι. Τα γεύματα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και αλάτι προκαλούν τις πιο έντονες φυσιολογικές αντιδράσεις στρες.

Πρέπει τα άτομα με καρδιακές παθήσεις να αποφεύγουν εντελώς τα μεγάλα γεύματα;

Θα πρέπει να τρώνε μικρότερα, ισορροπημένα γεύματα και να αποφεύγουν την ξαφνική υπερκατανάλωση τροφής, ειδικά το βράδυ.

Συμπέρασμα

Ένα μεγάλο γεύμα μπορεί να φαίνεται ακίνδυνο, αλλά στρεσάρει την καρδιά με αυξημένες απαιτήσεις ροής αίματος, αιχμές αρτηριακής πίεσης, ορμονικές εξάρσεις και προσωρινή πήξη του αίματος.

Για άτομα με υποκείμενη καρδιαγγειακή νόσο, αυτό το έντονο μεταβολικό φορτίο μπορεί να προκαλέσει καρδιακή προσβολή, όπως ακριβώς το συναισθηματικό στρες και η έντονη άσκηση.

Πηγές:
washingtonpost.com
clevelandclinic.org
mayoclinic.org
heart.org
medicalnewstoday.com