Η μυρωδιά του μπέικον μας προδιαθέτει για παχυσαρκία ακόμα και μέσα στην μήτρα – Απίστευτη έρευνα

Αυτά τα ευρήματα προέρχονται από μια σειρά νευροβιολογικών και μεταβολικών μελετών, που διεξήχθησαν σε ποντίκια και δημοσιεύθηκαν στο Nature, αποκαλύπτοντας μια εκπληκτική σύνδεση μεταξύ της οσφρητικής έκθεσης της μητέρας και της ανάπτυξης οδών, που σχετίζονται με την παχυσαρκία στο παιδί!

Τι δείχνει η νέα έρευνα για τις μυρωδιές στην εγκυμοσύνη και τον κίνδυνο παχυσαρκίας του παιδιού

Οι μελέτες, που έγιναν στο Ινστιτούτο Μεταβολικής Έρευνας του Max Planck, καταδεικνύουν ότι η έκθεση της μητέρας στην μυρωδιά λιπαρών τροφών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να μεταβάλει τα αναπτυσσόμενα εγκεφαλικά κυκλώματα του παιδιού με τρόπους που το προδιαθέτουν για υπερφαγία, αύξηση βάρους, υψηλότερη λιπώδη μάζα και μεταβολική δυσλειτουργία αργότερα στη ζωή. Το αποτέλεσμα επιβεβαιώθηκε ακόμη και όταν τα έγκυα πειραματόζωα δεν κατανάλωναν τις λιπαρές τροφές: αρκούσε μόνο η έκθεση της μητέρας στις οσμές των τροφών!

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι:

• Η έκθεση της μητέρας σε οσμές τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά ενεργοποίησε οσφρητικές νευρικές οδούς στο έμβρυο.
• Αυτά τα σήματα τροποποίησαν τον σχηματισμό υποθαλαμικών κυκλωμάτων, που είναι υπεύθυνα για την πείνα, τον κορεσμό και την ανταμοιβή.
• Τα βρέφη, που εκτέθηκαν σε αυτές τις οσμές στην μήτρα ως έμβρυα, έδειξαν αυξημένη όρεξη, ταχύτερη αύξηση βάρους και υψηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας στην ενήλικη ζωή.

Το αποτέλεσμα ήταν αρκετά ισχυρό, ώστε η έκθεση κατά τη διάρκεια ενός συγκεκριμένου αναπτυξιακού παραθύρου, οδήγησε σε μετρήσιμες φυσιολογικές αλλαγές μέχρι την ενηλικίωση.

Πώς επηρεάζει η μυρωδιά των λιπαρών τροφών την ανάπτυξη του εμβρυϊκού εγκεφάλου;

Ο αναπτυσσόμενος εγκέφαλος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στα περιβαλλοντικά ερεθίσματα, ειδικά σε εκείνα που μεταδίδονται μέσω της μητέρας. Οι οσμές, όταν εισπνέονται από την έγκυο μητέρα, μπορούν να διεγείρουν ορμονικές και νευρικές οδούς, που φτάνουν στο έμβρυο.

Σε όλες τις μελέτες, οι ερευνητές εντόπισαν διάφορους βασικούς μηχανισμούς:

• Τα οσφρητικά σήματα φτάνουν στις περιοχές του εμβρυϊκού εγκεφάλου που εμπλέκονται στον μεταβολικό έλεγχο: Η έκθεση σε μητρικό άρωμα άλλαξε τη δραστηριότητα των νευρώνων στον υποθάλαμο, το κέντρο του εγκεφάλου για τη ρύθμιση της ενέργειας, της πείνας και του βάρους.
• Οι οσμές με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά ενεργοποιούν οδούς ανταμοιβής: Τα έμβρυα που εκτέθηκαν σε αυτές τις οσμές ανέπτυξαν αυξημένη ευαισθησία σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, αυξάνοντας την προτίμησή τους γι’ αυτές μετά τη γέννηση.
• Αναπτυξιακός «προγραμματισμός» της ρύθμισης της όρεξης: Οι αλλαγές στην νευρωνική καλωδίωση επηρέασαν τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά ανταποκρίθηκαν στα σήματα κορεσμού, οδηγώντας σε υπερκατανάλωση τροφής.
• Επιπτώσεις στις μεταβολικές ορμόνες: Τα παιδιά εμφάνισαν αλλοιωμένα επίπεδα λεπτίνης και ινσουλίνης, δύο ορμονών κρίσιμων για την ενεργειακή ισορροπία και την αποθήκευση λίπους.

Είναι σημαντικό ότι αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ο εγκέφαλος μπορεί να κωδικοποιήσει περιβαλλοντικά διατροφικά ερεθίσματα ακόμη και όταν δεν καταναλώνεται άμεσα η λιπαρή τροφή.

Τι αποκάλυψαν οι μελέτες σε ποντίκια σχετικά με μακροπρόθεσμα αποτελέσματα;

Σε πολλαπλά μοντέλα ποντικών, οι απόγονοι που εκτέθηκαν προγεννητικά σε μυρωδιές λιπαρών τροφών επέδειξαν:

• Υψηλότερο σωματικό βάρος καθ' όλη τη διάρκεια της ανάπτυξης
• Αυξημένη συσσώρευση λίπους (ειδικά σπλαχνικό)
• Αυξημένη πρόσληψη τροφής, ειδικά σε δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, όταν τους δόθηκε ελεύθερη επιλογή
• Αλλαγή στον μεταβολισμό της γλυκόζης, που συνάδει με την πρώιμη αντίσταση στην ινσουλίνη
• Αλλαγές στη δομή του υποθαλάμου, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης νευροφλεγμονής στις περιοχές που ρυθμίζουν την όρεξη

Ένα βασικό εύρημα που αναφέρθηκε σε όλη την έρευνα ήταν ότι αυτές οι επιδράσεις διατηρήθηκαν και στην ενηλικίωση, υποδεικνύοντας ένα μακροχρόνιο αποτύπωμα και όχι μια προσωρινή αναπτυξιακή μετατόπιση.

Θα μπορούσε αυτό το φαινόμενο να συμβεί στους ανθρώπους;

Οι ερευνητές τονίζουν ότι οι μελέτες διεξήχθησαν σε ποντίκια και η ανθρώπινη φυσιολογία είναι πιο περίπλοκη. Ωστόσο, οι υποκείμενοι μηχανισμοί (οσφρητική σηματοδότηση, υποθαλαμική ανάπτυξη και προγεννητικός μεταβολικός προγραμματισμός) υπάρχουν και στους ανθρώπους.

Αρκετές σκέψεις υποστηρίζουν την πιθανότητα ενός παρόμοιου αποτελέσματος στους ανθρώπους:

• Ο ανθρώπινος εμβρυϊκός εγκέφαλος αναπτύσσει ισχυρές οσφρητικές οδούς νωρίς στην κύηση.
• Η προγεννητική έκθεση σε γεύσεις και μυρωδιές είναι ήδη γνωστό ότι επηρεάζει τις μεταγεννητικές προτιμήσεις τροφίμων.
• Η μητρική διατροφή και το περιβάλλον διαμορφώνουν τον μεταβολικό κίνδυνο των απογόνων.

Παρόλα αυτά, υπάρχουν σημαντικές αβεβαιότητες:

• Οι άνθρωποι έχουν ποικίλες διατροφικές και περιβαλλοντικές εκθέσεις που μπορεί να μετριάσουν ή να παρακάμψουν τις επιδράσεις που βασίζονται στις οσμές.
• Η ένταση και η συγκέντρωση των οσμών, που χρησιμοποιήθηκαν στα πειράματα σε ποντίκια, μπορεί να μην αντικατοπτρίζουν τις πραγματικές ανθρώπινες συνθήκες.
• Καμία μελέτη σε ανθρώπους δεν έχει ακόμη δείξει άμεση σύνδεση μεταξύ της μυρωδιάς λιπαρών τροφών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της παιδικής παχυσαρκίας.

Προς το παρόν, οι επιστήμονες θεωρούν τα ευρήματα βιολογικώς εύλογα, αλλά όχι αποδεδειγμένα στους ανθρώπους.

Ποιες είναι οι πρακτικές επιπτώσεις για την μητρική υγεία;

Αυτή η έρευνα έρχεται να προστεθεί σε ένα αυξανόμενο σύνολο στοιχείων, που δείχνουν ότι τα προγεννητικά περιβάλλοντα (διατροφικά, αισθητηριακά, ορμονικά και μεταβολικά) ασκούν μακροπρόθεσμη επίδραση στην υγεία των παιδιών.

Ενώ τα ευρήματα δεν υποδηλώνουν ότι οι έγκυες πρέπει να αποφεύγουν εντελώς τις κουζίνες ή τις μυρωδιές των φαγητών, υπογραμμίζουν τη σημασία των εξής:

• Ελαχιστοποίηση της χρόνιας έκθεσης σε ισχυρούς ατμούς μαγειρέματος με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά (π.χ., περιβάλλοντα τηγανίσματος με κακό αερισμό).
• Διατήρηση μιας ισορροπημένης μητρικής διατροφής πλούσιας σε ολόκληρες τροφές.
• Υποστήριξη υγιών μεταβολικών συνθηκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για την μείωση του κινδύνου παιδικής παχυσαρκίας συνολικά.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι η αισθητηριακή έκθεση είναι μόνο ένας μικρός παράγοντας μέσα σε ένα πολύ ευρύτερο πλαίσιο που περιλαμβάνει τη γενετική, τη διατροφή, τη σωματική δραστηριότητα, τον ύπνο και άλλους καθοριστικούς παράγοντες υγείας.

Συχνές Ερωτήσεις

Μήπως η μυρωδιά λιπαρών τροφών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης κάνει τα παιδιά να προτιμούν ανθυγιεινά τρόφιμα;

Στις μελέτες σε ποντίκια, η προγεννητική έκθεση σε οσμές με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά αύξησε την προτίμηση των παιδιών για λιπαρά τρόφιμα αργότερα στη ζωή. Ο μηχανισμός περιελάμβανε αλλοιωμένη ανάπτυξη της οδού ανταμοιβής. Ενώ αυτό είναι εύλογο στους ανθρώπους, δεν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμα άμεσα στοιχεία.

Προκαλείται ο κίνδυνος από τη μυρωδιά ή από την κατανάλωση λιπαρών τροφών;

Σε αυτά τα πειράματα, η μυρωδιά από μόνη της ήταν αρκετή για να αλλάξει τον μεταβολισμό των παιδιών, ακόμη και όταν η μητέρα δεν κατανάλωνε λίπος. Ωστόσο, η κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης επηρεάζει επίσης την μεταβολική ανάπτυξη του εμβρύου μέσω διαφορετικών οδών.

Πρέπει οι έγκυες να αποφεύγουν το μαγείρεμα ή τη μυρωδιά λιπαρών τροφών;

Δεν υπάρχει επίσημη οδηγία υγείας που να το συνιστά αυτό. Τα ευρήματα αναδεικνύουν έναν πιθανό μηχανισμό, αλλά δεν είναι αρκετά ισχυρά για να δικαιολογήσουν συμπεριφορικούς περιορισμούς. Ο καλός αερισμός κατά το μαγείρεμα και μια γενικά υγιεινή διατροφή παραμένουν οι πιο πρακτικές συστάσεις.

Συμπέρασμα

Η νέα έρευνα υποδηλώνει ότι η μυρωδιά λιπαρών τροφών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εμβρυϊκού εγκεφάλου με τρόπους που αυξάνουν τον κίνδυνο παχυσαρκίας αργότερα στη ζωή, τουλάχιστον στα ποντίκια. Μέσω της οσφρητικής σηματοδότησης και των αλλαγών στα κυκλώματα της όρεξης του υποθαλάμου, η προγεννητική έκθεση σε μυρωδιές διαμόρφωσε την μακροπρόθεσμη διατροφική συμπεριφορά και την μεταβολική υγεία των παιδιών.

Πηγές:
mpg.de
the-scientist.com
medicalxpress.com
neurosciencenews.com