9 βότανα που αλληλεπιδρούν με φάρμακα — Τι πρέπει να κάνετε αν τα ανακατέψετε;

Από την αλλαγή του τρόπου απορρόφησης των φαρμάκων έως την εντατικοποίηση των παρενεργειών ή ακόμη και την εξουδετέρωση του σκοπού τους, κάποια φυτικά συμπληρώματα μπορούν να θέσουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, όταν δεν χρησιμοποιούνται σωστά.

Αυτό το άρθρο παραθέτει τα βότανα που προκαλούν συνήθως αλληλεπιδράσεις με φάρμακα, εξηγεί πώς συμβαίνει αυτό και περιγράφει τι πρέπει να κάνετε εάν τα έχετε συνδυάσει κατά λάθος.

Ποια είναι τα πιο κοινά βότανα που αλληλεπιδρούν με φάρμακα;

Αρκετά ευρέως χρησιμοποιούμενα φυτικά συμπληρώματα είναι γνωστό ότι αλληλεπιδρούν με φάρμακα. Αυτές οι αλληλεπιδράσεις μπορεί να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο τα φάρμακα μεταβολίζονται, απορροφώνται ή αποβάλλονται, οδηγώντας σε υποδοσολογία, υπερδοσολογία ή επικίνδυνες παρενέργειες.

Εδώ είναι τα πιο συχνά εμπλεκόμενα βότανα:

Κάθε βότανο επηρεάζει τον οργανισμό μέσω διαφορετικών μηχανισμών. Ορισμένα επάγουν ή αναστέλλουν ηπατικά ένζυμα όπως το CYP3A4, ενώ άλλα ανταγωνίζονται τα φάρμακα για απορρόφηση ή απέκκριση.

Πώς συμβαίνουν αυτές οι αλληλεπιδράσεις με βότανα;

Οι αλληλεπιδράσεις βοτάνων-φαρμάκων συμβαίνουν κυρίως μέσω τριών μηχανισμών:

1. Τροποποίηση ηπατικών ενζύμων: Βότανα όπως το St. John’s Wort επάγουν ένζυμα του κυτοχρώματος P450 (ειδικά το CYP3A4), επιταχύνοντας τη διάσπαση του φαρμάκου και μειώνοντας τα επίπεδά του.
2. Επιδράσεις αραίωσης του αίματος: Το Ginkgo biloba, το σκόρδο και το τζίνσενγκ μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο αιμορραγίας, όταν συνδυάζονται με αντιπηκτικά όπως η βαρφαρίνη.
3. Παρεμβολή στο σάκχαρο ή την αρτηριακή πίεση: Βότανα όπως το τζίνσενγκ και η γλυκόριζα μπορεί να εξουδετερώσουν τα φάρμακα για τον διαβήτη και την υπέρταση.

Αυτές οι αλληλεπιδράσεις μπορεί να περάσουν απαρατήρητες, έως ότου εμφανιστούν συμπτώματα ή οι εξετάσεις αίματος αποκαλύψουν ανωμαλίες, γεγονός που τις καθιστά ιδιαίτερα ανησυχητικές σε ηλικιωμένους ή σε άτομα που παίρνουν πολλά φάρμακα.

Τι πρέπει να κάνετε αν κατά λάθος αναμίξετε βότανα και φάρμακα;

Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε συνδυάσει ένα συμπλήρωμα με ένα φάρμακο με τρόπο που θα μπορούσε να είναι επιβλαβής, ενεργήστε αμέσως.

1. Σταματήστε να παίρνετε το βότανο αμέσως.
2. Καλέστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας για να αξιολογήσετε τον κίνδυνο.
3. Προσέξτε για συμπτώματα αιμορραγίας (εύκολοι μώλωπες, ρινορραγίες), τοξικότητα (υπνηλία, σύγχυση) ή μειωμένη επίδραση του φαρμάκου (υψηλή αρτηριακή πίεση, αυξημένο σάκχαρο αίματος).

Γενικά:

• Φέρνετε όλα τα συμπληρώματα στα ιατρικά σας ραντεβού, ώστε ο κάθε γιατρός να μπορεί να αξιολογήσει τους πιθανούς κινδύνους.
• Αποφύγετε να αυτό-ρυθμίζετε τις δόσεις φαρμάκων. Ακολουθείτε πάντα πιστά τις οδηγίες.

Σε πολλές περιπτώσεις, τα αποτελέσματα είναι αναστρέψιμα μόλις σταματήσετε το βότανο. Ωστόσο, η έγκαιρη διάγνωση και η ιατρική επίβλεψη είναι απαραίτητες.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από αλληλεπιδράσεις βοτάνων-φαρμάκων;

• Ηλικιωμένοι που λαμβάνουν πολλά φάρμακα (πολυφαρμακία)
• Ασθενείς με χρόνιες καταστάσεις, όπως καρδιακές παθήσεις, καρκίνο ή αυτοάνοσες διαταραχές
• Άτομα που λαμβάνουν αραιωτικά αίματος ή χημειοθεραπεία
• Άτομα με μειωμένη ηπατική ή νεφρική λειτουργία

Γι’ αυτές τις ομάδες, ακόμη και τα ήπια φυτικά συμπληρώματα μπορούν να δημιουργήσουν κλινικώς επικίνδυνα αποτελέσματα, όταν λαμβάνονται ταυτόχρονα με συνταγογραφούμενα φάρμακα.

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι ασφαλές να παίρνω βότανα εάν δεν παίρνω κάποιο φάρμακο;

Γενικά ναι, αλλά -εκτός από φάρμακα- τα βότανα μπορεί να έχουν παρενέργειες ή να αλληλεπιδράσουν και με τρόφιμα, αλκοόλ ή υποκείμενες παθήσεις. Πάντα να συμβουλεύεστε γιατρό πρώτα.

Μπορούν τα βότανα να αλληλεπιδράσουν με απλά φάρμακα που δεν απαιτούν συνταγογράφηση;

Απολύτως. Τα βότανα μπορούν να επηρεάσουν τα αναλγητικά, τα αντισταμινικά και τα φάρμακα για το κρυολόγημα, όπως ακριβώς κάνουν και με τα συνταγογραφούμενα φάρμακα.

Είναι ασφαλέστερα τα «φυσικά» ή «βιολογικά» φυτικά συμπληρώματα;

Όχι. Ο κίνδυνος αλληλεπίδρασης προέρχεται από τις χημικές ιδιότητες του βοτάνου και όχι από την επωνυμία ή την πηγή του.

Πρέπει να σταματήσω όλα τα συμπληρώματα πριν από κάποια επέμβαση;

Ναι. Τα περισσότερα νοσοκομεία συνιστούν τη διακοπή των φυτικών συμπληρωμάτων 1-2 εβδομάδες πριν από την επέμβαση, ειδικά εκείνων που αραιώνουν το αίμα ή επηρεάζουν την καταστολή.

Σύνοψη

Πολλά βότανα που φαίνονται αβλαβή μπορεί να εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους, όταν συνδυάζονται με φάρμακα. Είτε παίρνετε αραιωτικά αίματος, αντικαταθλιπτικά είτε αντιμετωπίζετε χρόνιες ασθένειες, είναι ζωτικής σημασίας να αντιμετωπίζετε τα φυτικά συμπληρώματα όπως κάθε άλλη φαρμακολογική ουσία: με προσοχή και ιατρική καθοδήγηση.

Εάν δεν είστε βέβαιοι εάν ένα συμπλήρωμα θα μπορούσε να επηρεάσει το φάρμακό σας, μιλήστε με έναν φαρμακοποιό ή έναν γιατρό πριν το πάρετε. Η υγεία σας μπορεί να εξαρτάται από αυτό!

Πηγές:
emedicinehealth.com
clevelandclinic.org
harvard.edu
mayoclinic.org
fda.gov