Από τι κινδυνεύουν τα παιδιά γονέων με ψυχικές διαταραχές

Οι ερευνητές στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Σουηδίας, διαπίστωσαν ότι τα παιδιά γονέων με ψυχικές διαταραχές διατρέχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου, ιδιαίτερα από «μη φυσικά» αίτια, όπως αυτοκτονία ή ατυχήματα.

Ο κίνδυνος είναι υψηλότερος όταν και οι δύο γονείς πάσχουν από ψυχική νόσο.

Η μελέτη αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες επιδημιολογικές αναλύσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα για το θέμα.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν εθνικά σουηδικά μητρώα για να παρακολουθήσουν 3.548.788 γεννήσεις μεταξύ 1973 και 2014, με παρακολούθηση έως το 2023. Οι ηλικίες των συμμετεχόντων κυμαίνονταν από 9 έως 51 ετών στο τέλος της μελέτης.

Η ανάλυση συνέδεσε τα αρχεία των παιδιών με τους βιολογικούς τους γονείς και εξέτασε τη συσχέτιση μεταξύ γονεϊκών ψυχικών διαταραχών και μακροχρόνιας θνησιμότητας των απογόνων.

Κατηγορίες ψυχικών διαταραχών

Οι διαταραχές των γονέων περιελάμβαναν:

• διαταραχές χρήσης αλκοόλ ή ουσιών
• ψυχωσικές διαταραχές
• διαταραχές διάθεσης (όπως κατάθλιψη ή διπολική διαταραχή)
• διαταραχές άγχους και στρες
• διαταραχές πρόσληψης τροφής
• διαταραχές προσωπικότητας
• νοητική υστέρηση

Τα αίτια θανάτου κατηγοριοποιήθηκαν ως φυσικά, μη φυσικά, καρδιαγγειακά, καρκινικά, αυτοκτονικά ή από ατυχήματα.

Σημαντικά αυξημένος κίνδυνος πρόωρου θανάτου

Η θνησιμότητα μεταξύ απογόνων με έκθεση σε γονεϊκή ψυχική νόσο ανήλθε σε 7,93 ανά 10.000 ανθρωπο-έτη, έναντι 3,55 ανά 10.000 στα άτομα που οι γονείς τους δεν είχαν πρόβλημα ψυχικής υγείας.

Αφού συνυπολογίστηκαν δημογραφικοί και κοινωνικοί παράγοντες, τα αποτελέσματα έδειξαν:

• Διπλάσιο κίνδυνο συνολικής θνησιμότητας
• Αύξηση κατά 88% στη φυσική θνησιμότητα
• Αύξηση κατά 145% στη μη φυσική θνησιμότητα

Η ανάλυση κατά είδος διαταραχής έδειξε αναλογίες κινδύνου από 1.58 (διαταραχές πρόσληψης τροφής) έως 2.22 (νοητική υστέρηση).

Όταν και οι δύο γονείς είναι ψυχικά ασθενείς

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν και οι δύο γονείς είχαν ψυχική διαταραχή, οι κίνδυνοι ήταν ακόμη υψηλότεροι:

• 3,35 περισσότερες φορές για οποιονδήποτε θάνατο
• 2,57 για φυσικά αίτια
• 4,24 για μη φυσικά αίτια

Ο κίνδυνος κορυφωνόταν όταν οι διαγνώσεις και των δύο γονέων γίνονταν κατά τα πρώτα 1–2 χρόνια ζωής του παιδιού, με αναλογία κινδύνου 4.92 για κάθε αιτία θανάτου και 5.27 για μη φυσικά αίτια.

Οι συγγραφείς τονίζουν ότι τα ευρήματα αναδεικνύουν την ανάγκη για στοχευμένη υποστήριξη οικογενειών με τον έναν ή και τους δύο γονείς να πάσχουν από ψυχική νόσο.

Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να μειώσει όχι μόνο τις ψυχοκοινωνικές δυσκολίες, αλλά και τον κίνδυνο πρόωρης θνησιμότητας στους απογόνους.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση JAMA Psychiatry.