Αϋπνία: Πόσο αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη

Η μελέτη του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Σουηδίας, είναι η πρώτη που συσχετίζει την αϋπνία με τον διαβήτη τύπου 2.

Επιστημονική ομάδα με επικεφαλής την αναπληρώτρια καθηγήτρια Susanna Larsson και τη Shuai Yuan, συγκαταλέγει την αϋπνία στους παράγοντες αυξημένου κινδύνου για την εκδήλωση διαβήτη τύπου 2, στη βάση των ευρημάτων μελέτης που καταγράφει συνολικά 34 παράγοντες που πιστεύεται ότι αυξάνουν (19) ή μειώνουν (15) τον κίνδυνο, καθώς και άλλους 21 παράγοντες που υποδηλώνουν τον κίνδυνο αλλά για τους οποίους τα στοιχεία δεν ήταν τόσο ισχυρά.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη στατιστική μέθοδο της Μεντελιανής Τυχαιοποίησης, η οποία βασίζεται στη μελέτη γενετικών παραλλαγών ως φυσικό πείραμα για τη διερεύνηση αιτιώδους συσχέτισης μεταξύ δυνητικά τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου και νοσημάτων στα δεδομένα παρατήρησης. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν ανασκόπηση των μετα-αναλύσεων και άρθρων που περιλαμβάνονται στη βάση δεδομένων PubMed αντλώντας 1.360 σχετικά άρθρα.

Οι ερευνητές εντόπισαν αιτιώδεις συσχετίσεις μεταξύ του διαβήτη τύπου 2 και 19 παραγόντων κινδύνου και 15 προστατευτικών παραγόντων. Η αϋπνία αναγνωρίστηκε ως νέος παράγοντας κινδύνου. Συγκεκριμένα, όσοι υποφέρουν από αϋπνία, έχουν 17% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2.

Οι άλλοι 18 παράγοντες κινδύνου είναι, σύμφωνα με τη μελέτη, η κατάθλιψη, η συστολική αρτηριακή πίεση, η έναρξη του καπνίσματος, το κάπνισμα καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής, η κατανάλωση καφέ (καφεΐνης), τα επίπεδα στο πλάσμα των αμινοξέων της ισολευκίνης, της βαλίνης και της λευκίνης, του ηπατικού ενζύμου της αλανινικής τρανσφεράσης (δείκτης ηπατικής λειτουργίας), ο δείκτης μάζας σώματος στην παιδική ηλικία και ενηλικίωσης, το ποσοστό σωματικού λίπους, το σπλαχνικό λίπος, ο καρδιακός ρυθμός ανάπαυσης και τα επίπεδα πλάσματος στο αίμα τεσσάρων λιπαρών οξέων.

Οι 15 παράγοντες που σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 ήταν η αλανίνη (αμινοξύ) στο πλάσμα, η υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (καλή χοληστερόλη) και η ολική χοληστερόλη, η ηλικία έναρξης της έμμηνου ρύσης, τα επίπεδα τεστοστερόνης, τα επίπεδα της φυλοδεσμευτικής σφαιρίνης ορού (προσαρμοσμένα ως προς τον ΔΜΣ), το βάρος κατά τη γέννηση, το ύψος κατά την ενηλικίωση, η άπαχη σωματική μάζα (για τις γυναίκες), τέσσερα λιπαρά οξέα στο πλάσμα, η κυκλοφορούσα βιταμίνη D και τα έτη εκπαίδευσης.

Αφού προσμετρήθηκε στον υπολογισμό ο δείκτης μάζας σώματος, οκτώ παράγοντες κινδύνου παρέμειναν στατιστικά σημαντικά συνδεδεμένοι με τον κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη τύπου 2, γεγονός που υποδηλώνει κατά τους ερευνητές ότι είναι ανεξάρτητοι από το σωματικό βάρος.

Η αϋπνία ήταν ένας από αυτούς τους παράγοντες, ωστόσο ο αυξημένος κίνδυνος μειώθηκε από το 17% στο 7% μετά την προσαρμογή για τον δείκτη μάζας σώματος, συνεπώς μέρος της επίδρασης της αϋπνίας στον διαβήτη τύπου 2 οφείλεται στο βάρος.

Η συστολική αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα καθ ‘όλη τη διάρκεια ζωής και τα επίπεδα του ηπατικού ενζύμου παρέμειναν ως παράγοντες κινδύνου (θετικά συσχετισμένοι με τον διαβήτη τύπου 2). Η αύξηση της ολικής χοληστερόλης, της καλής χοληστερόλης, των επιπέδων τεστοστερόνης και της φυλοδεσμευτικής σφαιρίνης ορού ως προστατευτικοί παράγοντες (αντιστρόφως συσχετιζόμενοι με τον διαβήτη τύπου 2) μετά την προσαρμογή.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η νέα μελέτη επιβεβαίωσε αρκετούς ήδη διαπιστωμένους παράγοντες κινδύνου και παράλληλα αναγνώρισε νέους, και τα ευρήματα θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν από τις υπηρεσίες υγείας στο πλαίσιο πολιτικών και στρατηγικών πρόληψης για τον διαβήτη τύπου 2.

Και σημειώνουν πως οι πολιτικές πρόληψης θα πρέπει να έχουν πολλούς άξονες, όπως μείωση των επιπέδων παχυσαρκίας και καπνίσματος, βελτίωση της ψυχικής υγείας, της ποιότητας του ύπνου, του εκπαιδευτικού επιπέδου, αλλά και του βάρους γέννησης.

Τα ευρήματα δημοσιεύονται στην επιθεώρηση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD) Diabetologia.

Διαβάστε επίσης:

Διαβήτης τύπου 2: Ο ρόλος των βακτηρίων του εντέρου στην εκδήλωση της πάθησης

Διαβήτης: Πώς συνδέεται με τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας

Διαβήτης: 6 κανόνες που ακολουθούν οι διαβητολόγοι για να μειώσουν τον κίνδυνο (εικόνες)