Στατίνες: Τα οφέλη τους για την καρδιαγγειακή υγεία

Αποτελούν μια επαναστατική αλλαγή στη θεραπεία των δυσλιπιδαιμιών λόγω της αποτελεσματικότητας και της καλής ανοχής από τους περισσότερους ασθενείς.

Πολυάριθμες μελέτες έχουν αποδείξει την ιδιαίτερη συμβολή τους στη μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Εκτός από τη μείωση της χοληστερόλης, οι στατίνες έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες συμβάλλοντας στην σταθεροποίηση της αθηρωματικής πλάκας και βελτιώνοντας την ενδοθηλιακή λειτουργία.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιου του Στάνφορντ, στις ΗΠΑ, ανακάλυψαν πώς οι στατίνες βελτιώνουν την καρδιαγγειακή υγεία πέρα από τη μείωση της χοληστερόλης.

Πειράματα σε ανθρώπινα κύτταρα και ποντίκια, έδειξαν ότι τα συγκεκριμένα φάρμακα προστατεύουν τα επιθηλιακά κύτταρα που καλύπτουν τα αιμοφόρα αγγεία.

Οι κλινικές δοκιμές έχουν δείξει ότι πέρα από την ικανότητά τους να μειώνουν τη χοληστερόλη, προστατεύουν και από καρδιαγγειακές παθήσεις. Οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια που λαμβάνουν στατίνες, για παράδειγμα, είναι λιγότερο πιθανό να υποστούν δεύτερο έμφραγμα. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι αποτρέπουν την απόφραξη των αρτηριών, μειώνουν τη φλεγμονή, ακόμη και τον κίνδυνο καρκίνου.

«Οι στατίνες εφευρέθηκαν για να μειώσουν τη χοληστερόλη στοχεύοντας το συκώτι. Αλλά δεν γνωρίζαμε τους στόχους ή τις οδούς στο καρδιαγγειακό σύστημα», δήλωσε ο Chun Liu, συγγραφέας της μελέτης.

Για να διερευνήσουν την επίδραση των στατινών στα αιμοφόρα αγγεία, ο Liu και οι συνεργάτες του εξέτασαν μια κοινή στατίνη, τη σιμβαστατίνη, σε ανθρώπινα ενδοθηλιακά κύτταρα που αναπτύχθηκαν στο εργαστήριο. Τα ενδοθηλιακά κύτταρα αποτελούν την επένδυση των αιμοφόρων αγγείων, αλλά σε πολλές ασθένειες μεταμορφώνονται σε ένα διαφορετικό τύπο κυττάρων, ως μεσεγχυματικά κύτταρα, τα οποία είναι κατώτερα υποκατάστατα.

Ο ρόλος των στατινών έγινε εμφανής μόνο όταν χρησιμοποίησαν μια νεότερη τεχνική που ονομάζεται ATAC-seq. Η τεχνική αυτή αποκάλυψε τι συμβαίνει σε επιγενετικό επίπεδο, δηλαδή τις αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση που δεν περιλαμβάνουν αλλαγές στη γενετική αλληλουχία.

Οι ερευνητές βρήκαν ότι οι αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση προήλθαν από τον τρόπο με τον οποίο συσκευάζονται οι σειρές DNA μέσα στον κυτταρικό πυρήνα.

Η τεχνική ATAC-seq αποκάλυψε ότι τα κύτταρα που υποβλήθηκαν σε αγωγή με σιμβαστατίνη είχαν κλειστές δομές χρωματίνης που μείωσαν την έκφραση των γονιδίων που προκαλούν τη μετάβαση από το ενδοθηλιακό στον μεσεγχυματικό τύπο.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η σιμβαστατίνη εμποδίζει μια πρωτεΐνη γνωστή ως YAP να εισέλθει στον πυρήνα και να ανοίξει τη χρωματίνη. Η πρωτεΐνη YAP είναι γνωστό ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη, όπως είναι η ρύθμιση του μεγέθους των οργάνων μας, ενώ εμπλέκεται και στην ανώμαλη κυτταρική ανάπτυξη που παρατηρείται στον καρκίνο.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική Nature Cardiovascular Research.