ΥΓΕΙΑ

Μυστηριώδης πάθηση κάνει τα μάτια να λαμπυρίζουν σαν γαλαξίας με αστέρια

Μιχάλης Θερμόπουλος

Μια σχετικά κοινή πάθηση μπορεί να κάνει το μάτι να φαίνεται ότι περιέχει έναν... έναστρο νυχτερινό ουρανό.

Μυστηριώδης πάθηση κάνει τα μάτια να λαμπυρίζουν σαν γαλαξίας με αστέρια

Όποιος κοιτάξει βαθιά στα μάτια ενός ατόμου με αυτήν την πάθηση θα δει μικροσκοπικές κηλίδες φωτός να λαμπυρίζουν σε σκούρο φόντο.

Η πάθηση που σχετίζεται με την ηλικία ονομάζεται αστεροειδής υάλωση και κανείς δεν γνωρίζει γιατί εμφανίζεται μόνο σε ορισμένα άτομα, πόσο μάλλον τι μπορεί να υποδεικνύει για τη συνολική υγεία ενός ατόμου.

Η ηλικία φαίνεται να αποτελεί παράγοντα κινδύνου, αλλά η κατάσταση και οι συσχετίσεις της με άλλα θέματα υγείας δεν έχουν μελετηθεί καλά. Εκτιμήσεις από διάφορες μελέτες υποδεικνύουν ότι εμφανίζεται περίπου σε 1 έως 2 περιπτώσεις για κάθε 100 άτομα. Εμφανίζεται επίσης σε σκύλους.

Η αστεροειδής υάλωση σπανίως προκαλεί προβλήματα όρασης (αν και μπορεί να κάνει δύσκολη τη διάγνωση άλλων οφθαλμικών παθήσεων) και συνήθως εμφανίζεται σταδιακά. Πολλοί δεν έχουν καν ιδέα ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο στο μάτι τους. Συχνά, το μόνο πράγμα που αλλάζει είναι η εμφάνιση του ματιού στους άλλους.

Το 2018, για παράδειγμα, μια 54χρονη γυναίκα με διαβήτη, η οποία πήγε για οφθαλμολογική εξέταση ρουτίνας, βρέθηκε με μια αστεροειδής υάλωση στο αριστερό της μάτι, όπως δημοσιεύτηκε στο NJEM.

Αυτά τα... αστρικά θραύσματα είναι μια συσσώρευση υλικού (συνήθως ασβεστίου) στο υαλοειδές (το τζελ υγρό) του ματιού. Αυτό το υγρό αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της δομής του οφθαλμού και κάθεται μεταξύ του αμφιβληστροειδούς (στο πίσω μέρος) και του φακού (στο μπροστινό μέρος).

Με την ηλικία, το υαλοειδές μπορεί να συσσωρεύσει υπολείμματα από λοίμωξη, φλεγμονή και αιμορραγία. Αυτά πλέουν μέσα στο υαλοειδές και μπορεί να φαίνονται σαν σκούρες κηλίδες στην όραση του ατόμου.

Άλλοι τύποι τέτοιων “σκουπιδιών” είναι αόρατοι στα μάτια του ασθενούς, αλλά μοιάζουν με “διαφάνειες που λαμπυρίζουν” σε ένα εξωτερικό παρατηρητή που κοιτάει βαθι΄πα στο εσωτερικό του προσβεβλημένου οφθαλμού. Κάτω από άμεσο φωτισμό, αυτά τα σωματίδια έχουν “λευκό-κρεμ” χρώμα. Αλλά χρησιμοποιώντας ένα οφθαλμοσκόπιο λάμπουν σαν χρυσός.

Δεν είναι σαφές εάν η αστεροειδής υάλωση συνδέεται με άλλες καταστάσεις υγείας. Κάποιες μελέτες παρατήρησης έχουν δώσει μικτά αποτελέσματα. Η πάθηση φαίνεται να εμφανίζεται χωρίς φλεγμονή και ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι συνδέεται με προβλήματα αιμοφόρων αγγείων ή προβλήματα κυτταρικής ανακύκλωσης.

"Υπάρχει μια συνεχιζόμενη συζήτηση για το εάν η υάλωση του αστεροειδούς μοιράζεται παρόμοιους εκφυλιστικούς και μικροαγγειακούς μηχανισμούς με την μεταβολική δυσλειτουργία και τη στεφανιαία νόσο, δεδομένου των κοινών παραγόντων κινδύνου ηλικίας, υπέρτασης, διαβήτη και ανδρικού φύλου", έγραψαν ερευνητές σε μια ανασκόπηση του 2023.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλές μελέτες του εσωτερικού των ματιών ανθρώπων, για να βρεθούν τυχόν δείκτες ταχείας γήρανσης, νοητικής έκπτωσης πριν από τη νόσο του Αλτσχάιμερ ή πρόωρης θνησιμότητας. Τα μάτια μας είναι το μοναδικό εξωτερικό μέρος του νευρικού μας συστήματος, επομένως μπορούν να αποκαλύψουν τι συμβαίνει μέσα μας. Το 2022, για παράδειγμα, ένα μοντέλο μηχανικής μάθησης πέτυχε να προβλέπει τα χρόνια ζωής ενός ατόμου με σχετική ακρίβεια απλά κοιτάζοντας τον αμφιβληστροειδή του.

Το εάν η αστεροειδής υάλωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή όχι για την πρόβλεψη παρόμοιων αποτελεσμάτων υγείας μένει να φανεί. Η τρέχουσα κατανόησή μας για την αστεροειδής υάλωση βασίζεται κυρίως σε ανέκδοτα στοιχεία ή κλινική εμπειρία. Απαιτούνται μεγάλες, τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές για την καλύτερη κατανόηση της πάθησης, ειδικά στις σπάνιες περιπτώσεις που προκαλεί συμπτώματα.

Πηγή: sciencealert.com