Δυσκολία στον ύπνο: Πόσο αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας και στεφανιαίας νόσου

Αυτό απέδειξε νέα μεγάλη μελέτη, η οποία διερεύνησε πώς η έλλειψη ύπνου επηρεάζει τους βιοδείκτες (εν προκειμένω τις πρωτεΐνες) που σχετίζονται με καρδιαγγειακές παθήσεις.

«Δυστυχώς, σχεδόν οι μισοί Σουηδοί αντιμετωπίζουν τακτικά διαταραχές του ύπνου, κάτι που είναι ιδιαίτερα συχνό στους εργαζόμενους με βάρδιες. Για αυτόν τον λόγο, προσπαθήσαμε να εντοπίσουμε τους μηχανισμούς που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο η έλλειψη ύπνου μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Τελικός στόχος ήταν να εντοπίσουμε τρόπους για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων», λέει ο επικεφαλής της μελέτης Jonathan Cedernaes, γιατρός και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα.

Η χρόνια έλλειψη ύπνου αποτελεί ένα αυξανόμενο πρόβλημα δημόσιας υγείας και, σε μελέτες με μεγάλο πληθυσμό, έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου και κολπικής μαρμαρυγής.

Η υγεία της καρδιάς επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως ο ύπνος, η διατροφή και η άσκηση. Προκειμένου να διαχωριστούν οι επιδράσεις του ύπνου, ελέγχθηκαν διάφορες παράμετροι σε εργαστηριακό περιβάλλον, όπως η διατροφή και η σωματική δραστηριότητα.

Πώς διεξήχθη η μελέτη

Οι συγγραφείς μελέτησαν 16 υγιείς νεαρούς άνδρες με φυσιολογικό βάρος. Όλοι είχαν υγιεινές συνήθειες ύπνου. Οι συμμετέχοντες πέρασαν χρόνο σε εργαστήριο ύπνου, όπου ελέγχθηκαν αυστηρά τα γεύματά τους και τα επίπεδα δραστηριότητας σε δύο συνεδρίες.

Στη μία συνεδρία, οι συμμετέχοντες κοιμήθηκαν κανονικά για τρεις συνεχόμενες νύχτες, ενώ κατά τη διάρκεια της άλλης συνεδρίας, κοιμήθηκαν μόνο τέσσερις ώρες κάθε νύχτα. Κατά τη διάρκεια και των δύο συνεδριών, λήφθηκαν δείγματα αίματος το πρωί και το βράδυ, καθώς και μετά από άσκηση υψηλής έντασης διάρκειας 30 λεπτών.

Αύξηση των φλεγμονωδών πρωτεϊνών μετά την απώλεια ύπνου

Οι ερευνητές μέτρησαν τα επίπεδα περίπου 90 πρωτεϊνών στο αίμα και διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα πολλών από αυτές που σχετίζονται με αυξημένη φλεγμονή, αυξήθηκαν όταν οι συμμετέχοντες στερήθηκαν τον ύπνο. Πολλές από αυτές τις πρωτεΐνες έχουν ήδη συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως καρδιακή ανεπάρκεια και στεφανιαία νόσο.

«Πολλές από τις μεγαλύτερες μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί για τη σχέση της έλλειψης ύπνου και του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων έχουν επικεντρωθεί γενικά σε άτομα ελαφρώς μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν ήδη αυξημένο κίνδυνο για τέτοιες παθήσεις», λέει ο Cedernaes.

«Γι' αυτό ήταν ενδιαφέρον το γεγονός ότι τα επίπεδα αυτών των πρωτεϊνών αυξήθηκαν με τον ίδιο τρόπο σε νεότερα άτομα που ήταν απόλυτα υγιή, μετά από μόνο λίγες νύχτες έλλειψης ύπνου. Αυτό σημαίνει ότι είναι σημαντικό να τονιστεί η σημασία του ύπνου για την καρδιαγγειακή υγεία, ακόμη και σε νεαρή ηλικία».

Η άσκηση επηρεάζεται από την έλλειψη ύπνου

Η σωματική άσκηση προκάλεσε μια ελαφρώς διαφορετική αντίδραση μετά από έλλειψη ύπνου. Ωστόσο, μια σειρά από βασικές πρωτεΐνες αυξήθηκαν εξίσου, ανεξάρτητα από το αν το άτομο είχε στερηθεί τον ύπνο ή όχι. Έτσι, οι πρωτεΐνες που συνδέονται με τα θετικά αποτελέσματα της άσκησης αυξήθηκαν, ακόμη και αν το άτομο είχε κοιμηθεί πολύ λίγο.

Οι ερευνητές έχουν δείξει στο παρελθόν ότι η άσκηση σε συνδυασμό με την έλλειψη ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε ελαφρώς αυξημένο φορτίο στα μυϊκά κύτταρα της καρδιάς.

«Με αυτή τη μελέτη, κατανοήσαμε καλύτερα τον ρόλο που παίζει η ποσότητα ύπνου στην καρδιαγγειακή υγεία. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι και άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η σωματική άσκηση μπορεί να αντισταθμίσει κάποιες από τις αρνητικές επιδράσεις που μπορεί να προκαλέσει ο κακός ύπνος. Είναι όμως επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι η άσκηση δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις βασικές λειτουργίες του ύπνου», λέει ο Cedernaes.

«Απαιτείται περισσότερη έρευνα για το πώς αυτές οι επιπτώσεις μπορεί να διαφέρουν στις γυναίκες, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τους ασθενείς με καρδιακές παθήσεις ή τα άτομα με διαφορετικές συνήθειες ύπνου. Η συνεχιζόμενη έρευνά μας θα συμβάλλει, ελπίζουμε, στην ανάπτυξη καλύτερων κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο ύπνος, η άσκηση και άλλοι παράγοντες του τρόπου ζωής μπορούν να αξιοποιηθούν για την καλύτερη πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων», λέει ο Cedernaes.

Η μελέτη διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο της Ουψάλας και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Biomarker Research.