Διαβήτης τύπου 5: Τα συμπτώματα της νέας μορφής διαβήτη που αναγνωρίστηκε επισήμως

Αυτή η πρωτοποριακή ταξινόμηση προσθέτει στις αυξανόμενες αποδείξεις ότι ο διαβήτης δεν είναι μια ενιαία ασθένεια.

Σε αντίθεση με τους τύπους 1 και 2 -που προκαλούνται από αυτοάνοσες αντιδράσεις και αντίσταση στην ινσουλίνη αντίστοιχα- ο διαβήτης τύπου 5 έχει τις ρίζες του στον υποσιτισμό της πρώιμης ζωής και παρουσιάζει μοναδικές διαγνωστικές και θεραπευτικές προκλήσεις.

Αυτό το άρθρο παρουσιάζει όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον διαβήτη τύπου 5, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο διαφέρει από άλλες μορφές, ποιους επηρεάζει και γιατί η επίσημη αναγνώρισή του είναι ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση του διαβήτη παγκοσμίως.

Τι είναι ο διαβήτης τύπου 5

Ο διαβήτης τύπου 5 (διαβήτης σχετιζόμενος με υποσιτισμό) αναπτύσσεται σε άτομα που παρουσίασαν σοβαρό υποσιτισμό κατά την παιδική ή την εφηβική ηλικία. Αναγνωρίστηκε επίσημα στις αρχές του 2025 από διεθνείς οργανισμούς για τον διαβήτη, δεκαετίες αφότου παρατηρήθηκε για πρώτη φορά σε χώρες του Τρίτου κόσμου και περιοχές με ανεπαρκείς πόρους.

Αυτή η κατάσταση διαφέρει από τον διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 επειδή:

• Προσβάλλει συνήθως νεαρούς ενήλικες ή εφήβους
• Οι ασθενείς είναι εξαιρετικά αδύνατοι με χαμηλή μυϊκή μάζα και αποθέματα λίπους
• Δεν υπάρχει αυτοάνοσο συστατικό όπως στον τύπου 1
• Δεν ακολουθεί το πρότυπο της αντίστασης στην ινσουλίνη όπως στον τύπου 2
• Συχνά δεν ανταποκρίνεται στην ινσουλινοθεραπεία ή απαιτεί πολύ υψηλές δόσεις

Η βασική αιτία πιστεύεται ότι είναι η εξασθενημένη ανάπτυξη του παγκρέατος και των κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη λόγω παρατεταμένου υποσιτισμού πρώιμης ζωής.

Συμπτώματα και κλινικά χαρακτηριστικά

Ο διαβήτης τύπου 5 μοιράζεται ορισμένα συμπτώματα με άλλες μορφές, αλλά παρουσιάζει και κάποια μοναδικά:

• Συχνή ούρηση και υπερβολική δίψα
• Σοβαρή κόπωση και ακούσια απώλεια βάρους
• Πολύ χαμηλός ΔΜΣ (συχνά <18)
• Κακή ανταπόκριση στην καθιερωμένη θεραπεία με ινσουλίνη
• Μπορεί να παρουσιαστεί με κετοξέωση, ακόμη και χωρίς υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα
• Οι εξετάσεις αίματος συχνά δείχνουν χαμηλά επίπεδα ινσουλίνης και C-πεπτιδίου

Επειδή δεν προκαλείται από παχυσαρκία ή αυτοάνοση επίθεση και επειδή οι τυπικές θεραπείες μπορεί να αποτύχουν, η διάγνωση και η διαχείριση απαιτούν εξειδικευμένη κλινική επίγνωση.

Πώς ο τύπου 5 διαφέρει από άλλους τύπους διαβήτη

Ποιος επηρεάζεται περισσότερο από τον διαβήτη τύπου 5

Ο διαβήτης τύπου 5 επηρεάζει κυρίως άτομα σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, ειδικά σε περιοχές όπου ο υποσιτισμός στην παιδική ηλικία παραμένει διαδεδομένος. Η Νότια Ασία, η υποσαχάρια Αφρική και τμήματα της Λατινικής Αμερικής επηρεάζονται περισσότερο.

Σε πιο πλούσιες χώρες, η πάθηση σπάνια διαγιγνώσκεται, κυρίως επειδή ο σοβαρός υποσιτισμός στην πρώιμη ζωή είναι ασυνήθιστος και επειδή οι κλινικοί γιατροί συχνά αγνοούν την ύπαρξη της πάθησης.

Αυτή η υπο-αναγνώριση έχει συμβάλει σε λανθασμένη διάγνωση και κακή έκβαση, καθώς οι ασθενείς μπορεί να ταξινομηθούν ως πάσχοντες από διαβήτη τύπου 1 ή τύπου 2, αλλά αποτυγχάνουν να ανταποκριθούν στις συμβατικές θεραπείες.

Γιατί έχει σημασία η επίσημη αναγνώριση του διαβήτη τύπου 5

Η επίσημη αναγνώριση του διαβήτη τύπου 5 από κορυφαίους φορείς υγείας έχει σημαντικές επιπτώσεις:

• Προσαρμοσμένες θεραπείες: Η αναγνώριση των μοναδικών χαρακτηριστικών του επιτρέπει καλύτερες θεραπευτικές στρατηγικές (π.χ. εξειδικευμένα σχήματα ινσουλίνης, διατροφική αποκατάσταση).
• Βελτιωμένη διάγνωση: Η ευαισθητοποίηση βοηθά στην αποφυγή εσφαλμένης ταξινόμησης και μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών από ακατάλληλη θεραπεία.
• Υποστήριξη πολιτικής και χρηματοδότησης: Η συμπερίληψη στις παγκόσμιες ταξινομήσεις του διαβήτη ανοίγει την πόρτα σε χρηματοδότηση ερευνών, προγράμματα βοήθειας και εκστρατείες δημόσιας υγείας.
• Ισότητα στη φροντίδα: Αναγνωρίζει ότι ο διαβήτης δεν είναι μόνο μια ασθένεια υπερφαγίας (υπερφαγία, παχυσαρκία) αλλά και το αντίθετο: ασθένεια στέρησης.

Αυτή η εξέλιξη σηματοδοτεί μια μακροχρόνια προσπάθεια να συμπεριληφθούν περιθωριοποιημένοι πληθυσμοί στον παγκόσμιο αγώνα κατά του διαβήτη.

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι ο διαβήτης τύπου 5 αναστρέψιμος με τη διατροφή;

Όχι εντελώς. Αν και η βελτιωμένη διατροφή μπορεί να υποστηρίξει τη συνολική υγεία και την ευαισθησία στην ινσουλίνη, η βλάβη στο πάγκρεας από τον πρώιμο υποσιτισμό είναι κατά κανόνα μόνιμη. Η θεραπεία επικεντρώνεται στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στην μεταβολική υποστήριξη.

Γιατί ονομάζεται διαβήτης τύπου 5;

Το όνομα υιοθετήθηκε για να αντικατοπτρίζει την ξεχωριστή παθοφυσιολογία και τα κλινικά χαρακτηριστικά του, διαχωρίζοντάς τον από τους τύπους 1, 2, 3c και τον διαβήτη κύησης. Αντικαθιστά τις παρωχημένες ετικέτες όπως «διαβήτης με ανεπάρκεια πρωτεΐνης» ή «διαβήτης που ρυθμίζεται από υποσιτισμό».

Μπορεί κάποιος με διαβήτη τύπου 5 να χρησιμοποιήσει την τυπική θεραπεία με ινσουλίνη;

Μερικές φορές. Αλλά πολλοί ασθενείς είναι ανθεκτικοί στην ινσουλίνη παρά το γεγονός ότι είναι λιποβαρείς. Μπορεί να απαιτούν ασυνήθιστα υψηλές δόσεις ή συνδυαστικές θεραπείες. Η εξατομικευμένη διαχείριση είναι απαραίτητη.

Πώς γίνεται η διάγνωση του διαβήτη τύπου 5;

Η διάγνωση περιλαμβάνει τον αποκλεισμό των τύπων 1 και 2, την αξιολόγηση του διατροφικού ιστορικού, του ΔΜΣ, των επιπέδων ινσουλίνης και του C-πεπτιδίου και την κλινική ανταπόκριση στην ινσουλινοθεραπεία. Δεν υπάρχει ενιαίο διαγνωστικό τεστ, επομένως η κλινική ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση είναι κρίσιμη.

Είναι ο διαβήτης τύπου 5 μια παγκόσμια ανησυχία για την υγεία;

Ναι, επειδή επηρεάζει δυσανάλογα τους νέους σε φτωχότερες περιοχές. Η αναγνώρισή του είναι το κλειδί για την κάλυψη του διαγνωστικού και θεραπευτικού κενού στην παγκόσμια φροντίδα του διαβήτη.

Σύνοψη

Ο διαβήτης τύπου 5 είναι μια πρόσφατα αναγνωρισμένη αλλά όχι καινούργια μορφή διαβήτη, που οφείλεται στον υποσιτισμό κατά την πρώιμη ηλικία. Ανατρέπει την υπόθεση ότι ο διαβήτης είναι αποκλειστικά μια ασθένεια ευημερίας και υπογραμμίζει τη σημασία της παγκόσμιας ισότητας στη διάγνωση και τη φροντίδα της υγείας.

Καθώς η ευαισθητοποίηση θα αυξάνεται, οι κατάλληλες στρατηγικές διάγνωσης και διαχείρισης θα γίνονται όλο και πιο διαθέσιμες, προσφέροντας ελπίδα σε αμέτρητα άτομα που, μέχρι τώρα, έμειναν έξω από την παγκόσμια συζήτηση για τον διαβήτη.

Πηγές:
theconversation.com
medscape.com
who.int
idf.org
medicalnewstoday.com