Λίπος στο συκώτι: Crash test για τις πιο δημοφιλείς δίαιτες - Ποιες το μειώνουν

Η πάθηση επηρεάζει σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού, εξελίσσεται αθόρυβα και είναι στενά συνδεδεμένη με διαδεδομένα προβλήματα υγείας, όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης τύπου 2.

Λόγω του επιπολασμού και των ισχυρών συνδέσεων με άλλες καρδιομεταβολικές παθήσεις, η μεταβολικά σχετιζόμενη στεατωτική νόσος του ήπατος αποτελεί σημαντική πρόκληση για την παγκόσμια υγεία.

Παρά τις υφιστάμενες φαρμακολογικές θεραπείες, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και στη διατροφή αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της διαχείρισης της πάθησης.

Νέα ανασκόπηση στοιχείων εξετάζει σε βάθος τον τρόπο με τον οποίο διάφορα διατροφικά πρότυπα μπορούν να επηρεάσουν τη MASLD και τις συνυπάρχουσες παθήσεις, δίνοντας πληροφορίες για τις αποτελεσματικές στρατηγικές που βελτιώνουν την υγεία.

Η μεταβολικά σχετιζόμενη στεατωτική νόσος του ήπατος είναι μια σύνθετη πάθηση που οφείλεται σε ένα συνδυασμό γενετικών, περιβαλλοντικών και συμπεριφορικών παραγόντων.

Η διάγνωση εξαρτάται από την παρουσία ηπατικής στεάτωσης μαζί με τουλάχιστον έναν καρδιομεταβολικό παράγοντα κινδύνου, όπως παχυσαρκία, δυσλιπιδαιμία, αντίσταση στην ινσουλίνη ή διαβήτη τύπου 2.

Οι ασθενείς συχνά παρουσιάζουν μια σειρά κλινικών παραμέτρων, όπως μεταβολές στον δείκτη μάζας σώματος (BMI), αυξημένη περίμετρο μέσης, διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης (αυξημένη γλυκόζη νηστείας και αντίσταση στην ινσουλίνη), κακό λιπιδαιμικό προφίλ και αυξημένους δείκτες φλεγμονής.

Αυτές οι μεταβολικές διαταραχές υπογραμμίζουν την ανάγκη ολιστικών προσεγγίσεων που αντιμετωπίζουν όχι μόνο την υγεία του ήπατος, αλλά και τη συνολική μεταβολική υγεία.

Η ανασκόπηση εξέτασε μελέτες που δημοσιεύθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου 2019 και Σεπτεμβρίου 2024, εστιάζοντας σε ενήλικες ασθενείς με MASLD, είτε μεμονωμένα είτε με συνυπάρχουσες παθήσεις όπως παχυσαρκία, μεταβολικό σύνδρομο και διαβήτη τύπου 2.

Μεταξύ των πιο αποτελεσματικών διατροφικών προγραμμάτων που ερευνήθηκαν, ξεχωρίζει η μεσογειακή διατροφή, η οποία είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς, ελαιόλαδο και δίνει έμφαση στη μέτρια κατανάλωση ψαριών και πουλερικών, ενώ περιορίζει το κόκκινο κρέας και τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Η μοναδική της σύνθεση, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και σχετικά χαμηλή σε θερμίδες, βοηθά στη βιώσιμη απώλεια βάρους και μπορεί να μειώσει την κεντρική παχυσαρκία.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η μεσογειακή διατροφή μειώνει σημαντικά το σωματικό βάρος, τον Δείκτη Μάζας Σώματος και την περιφέρεια της μέσης. Παράλληλα, επηρεάζει θετικά τον μεταβολισμό της γλυκόζης και τη φλεγμονή, οδηγώντας σε βελτιώσεις στη γλυκόζη νηστείας, την ινσουλίνη και τους φλεγμονώδεις δείκτες όπως η CRP (C-αντιδρώσα πρωτεΐνη). Αν και χρειάζονται περισσότερα δεδομένα σχετικά με τη λειτουργία του ήπατος, οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν ότι οι παρεμβάσεις που βασίζονται στη μεσογειακή διατροφή, μπορούν να βελτιώσουν την υγεία του ήπατος, μειώνοντας τα ηπατικά ένζυμα και τους βιοδείκτες της MASLD.

Οι τύποι διαλειμματικής νηστείας και συγκεκριμένα η νηστεία κάθε δεύτερη μέρα και η διατροφή με χρονικό περιορισμό (π.χ. το πρωτόκολλο 16/8), δείχνουν επίσης σημαντικές προοπτικές. Αυτές οι στρατηγικές προβλέπουν την κατανάλωση φαγητού σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, που ακολουθούνται από περιόδους νηστείας.

Η ανασκόπηση έδειξε ότι η διαλειμματική νηστεία μπορεί να είναι αποτελεσματική στη βελτίωση του σωματικού βάρους, του Δείκτη Μάζας Σώματος και του σωματικού λίπους, καθώς και στη βελτιστοποίηση της γλυκόζης νηστείας, των τριγλυκεριδίων και της κακής χοληστερόλης και στη μείωση της φλεγμονής. Ιδιαίτερα το πρωτόκολλο 16/8, έδειξε πιο ισχυρά αποτελέσματα στα καρδιομεταβολικά αποτελέσματα σε ασθενείς με MASLD και συνέβαλε στη βελτίωση της ηπατικής λειτουργίας, όπως αποδεικνύεται από τη μείωση των ηπατικών ενζύμων και τη μείωση της ηπατικής δυσκαμψίας. Τα οφέλη της διαλειμματικής αποδίδονται στον ρόλο της στη χρήση της γλυκόζης και στη μετάβαση από τη γλυκόζη στις κετόνες κατά τη διάρκεια της νηστείας, η οποία τελικά βοηθά στη μείωση της συσσώρευσης λίπους στους ηπατικούς ιστούς.

Η διατροφή DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension), που έχει σχεδιαστεί ειδικά για τη διαχείριση της αρτηριακής πίεσης, επίσης μείωσε τις μετρήσεις και βελτίωσε τους ανοσομεταβολικούς παράγοντες, όπως είναι η γλυκόζη νηστείας, τα επίπεδα ινσουλίνης και τα τριγλυκερίδια.

Η λακτο-ωο-χορτοφαγική διατροφή (LOV-D) μείωσε τις μετρήσεις και είχε θετική επίδραση στη λειτουργία του ήπατος μέσω της μείωσης των ηπατικών ενζύμων και των βιοδεικτών ίνωσης.

Αυτές οι δίαιτες βασίζονται στην κατανάλωση τροφών, πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά και περιορίζουν τα επεξεργασμένα τρόφιμα, συμβάλλοντας στη συνολική μεταβολική υγεία.

Η ανασκόπηση υπογραμμίζει τη δυναμική διαφόρων διατροφικών παρεμβάσεων στη διαχείριση της MASLD και των συνυπαρχουσών παθήσεων.

Ενώ η μεσογειακή διατροφή και η διαλείπουσα νηστεία φαίνονται ιδιαίτερα ελπιδοφόρες για τη βελτίωση των μετρήσεων, τον γλυκαιμικό έλεγχο και τη μείωση της φλεγμονής, με πιθανά οφέλη για τη λειτουργία του ήπατος, άλλες δίαιτες όπως η DASH και η λακτο-ωο-χορτοφαγική διατροφή προσφέρουν επίσης σημαντικά πλεονεκτήματα.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nutrients.