Στρες, φάρμακα, ορμόνες - Τι κρύβεται πίσω από τους συχνούς πονοκεφάλους

Σε κάποιους μπορεί να είναι μια σύντομη ενόχληση, ενώ σε άλλους μπορεί να είναι έντονος, μακράς διάρκειας, ακόμη και εξουθενωτικός, διαταράσσοντας την καθημερινότητα για ημέρες ή εβδομάδες.

Οι ειδικοί λένε ότι η εύρεση της κατάλληλης θεραπείας εξαρτάται από την αναγνώριση του τύπου του πονοκέφαλου και την κατανόηση των αιτιών που τον πυροδοτούν.

«Ορίζουμε τον χρόνιο πονοκέφαλο ως εκείνον που εμφανίζεται περισσότερες από 15 ημέρες τον μήνα. Δηλαδή, περισσότερες μέρες με πονοκέφαλο παρά χωρίς», εξηγεί ο Michael Oshinsky, ειδικός στον πόνο στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ, στο μηνιαίο ενημερωτικό δελτίο News In Health.

Ο πιο συνηθισμένος τύπος είναι ο πονοκέφαλος τάσης, που συχνά συνδέεται με το στρες, την έλλειψη ύπνου, την αφυδάτωση ή την κακή στάση σώματος. Ο πόνος συνήθως είναι ήπιος έως μέτριος και επηρεάζει και τις δύο πλευρές του κεφαλιού.

Οι ημικρανίες είναι μια άλλη συχνή αιτία εξουθενωτικού πόνου. Σε αντίθεση με τους πονοκεφάλους τάσης, οι ημικρανίες είναι μια πολύπλοκη νευρολογική πάθηση που μπορεί να προκαλέσει:

• Έντονο πόνο στη μία ή και στις δύο πλευρές του κεφαλιού

• Ναυτία ή εμετό

• Ευαισθησία στο φως, στον θόρυβο και στις μυρωδιές

• Κόπωση και αλλαγές διάθεσης

Άλλοι τύποι πονοκεφάλων περιλαμβάνουν:

• Αθροιστική κεφαλαλγία: Σπάνιος, εξαιρετικά επώδυνος, αιφνίδιος πονοκέφαλος, που χαρακτηρίζεται από σύντομες, αλλά έντονες κρίσεις πόνου στη μία πλευρά του κεφαλιού, συνήθως γύρω από το μάτι, που συνοδεύεται από δακρύρροια, ρινική συμφόρηση ή καταρροή, και μια αίσθηση έντονης ανησυχίας.

• Μετατραυματικός πονοκεφάλος: Εκδηλώνεται συχνά μετά από διάσειση ή τραυματισμό στο κεφάλι.

• Δευτερογενής πονοκέφαλος ή δευτεροπαθής κεφαλαλγία: Πονοκέφαλος που προκαλείται ως σύμπτωμα μιας άλλης, υποκείμενης πάθησης ή βλάβης στον εγκέφαλο ή το σώμα, όπως λοιμώξεις, τραύμα, αγγειακές ανωμαλίες ή οφθαλμικά, ωτικά, ρινικά, οδοντικά προβλήματα, και συχνά απαιτεί άμεση ιατρική διερεύνηση και νοσοκομειακή αντιμετώπιση.

Οι αλλαγές που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη πονοκεφάλων

Οι ειδικοί συνιστούν:

• Να πίνετε αρκετό νερό

• Να κοιμάστε επαρκώς

• Να διαχειρίζεστε το στρες

• Να αναγνωρίζετε και να αποφεύγετε κοινούς εκλυτικούς παράγοντες

Η τήρηση ημερολογίου πονοκεφάλων μπορεί επίσης να φανεί χρήσιμη, σύμφωνα με τον Oshinsky.

«Για τουλάχιστον ένα μήνα, σημειώστε πότε έχετε πονοκέφαλο, πώς τον αντιμετωπίσατε, πόσο διήρκεσε», λέει.

Για περιστασιακούς πονοκεφάλους, τα μη συνταγογραφούμενα αναλγητικά μπορεί να βοηθήσουν, αλλά η υπερβολική χρήση τους μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.

«Αν χρησιμοποιείτε παυσίπονα περισσότερες από τρεις ή τέσσερις φορές την εβδομάδα, μόλις το φάρμακο φύγει από τον οργανισμό, μπορεί να εμφανιστεί πονοκέφαλος», εξηγεί.

Για χρόνιες ημικρανίες και συχνούς πονοκεφάλους, οι γιατροί μπορεί να συνταγογραφήσουν προληπτικές θεραπείες, όπως φάρμακα που στοχεύουν το CGRP (πεπτίδιο σχετιζόμενο με το γονίδιο της καλσιτονίνης), τα οποία βοηθούν πολλούς ανθρώπους να έχουν λιγότερες κρίσεις. Αυτές οι θεραπείες όμως, δεν λειτουργούν σε όλους.

Οι ερευνητές εξετάζουν νέες επιλογές, όπως θεραπείες που στοχεύουν τη γλουταμάτη, ένα νευροδιαβιβαστή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την επικοινωνία των νεύρων και πιθανώς με τις ημικρανίες.

«Πρέπει να καταλάβουμε πώς λειτουργεί αυτή η ασυνήθιστη δραστηριότητα της γλουταμάτης, σε ποιον τύπο κυττάρων του εγκεφάλου και υπό ποιες συνθήκες, ώστε να αναπτύξουμε μια πιο στοχευμένη προσέγγιση για τη θεραπεία της ημικρανίας», λένε οι ερευνητές.

Δεν είναι όμως μόνο οι φαρμακευτικές θεραπείες αποτελεσματικές. Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία διδάσκει στρατηγικές αντιμετώπισης και έχει αποδειχθεί ότι αλλάζει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου, με τρόπο παρόμοιο με αυτόν που το κάνουν τα φάρμακα.

Άλλες μη φαρμακευτικές προσεγγίσεις περιλαμβάνουν τις ασκήσεις ενσυνειδητότητας (mindfulness) και τη βιοανάδραση.

Πονοκεφάλους έχουν και τα παιδιά και οι έφηβοι. Για πολλούς, απλά βήματα όπως η ενυδάτωση, η σωστή διατροφή και ο ποιοτικός ύπνος μπορούν να βοηθήσουν. Όμως, οι ημικρανίες στα παιδιά μπορεί να εμφανιστούν διαφορετικά από ό,τι στους ενήλικες.

«Ένα πολύ μικρό παιδί με ημικρανία συνήθως λέει ότι το πονάει η κοιλιά του», λέει ο Oshinsky.

Οι ορμονικές αλλαγές κατά την εφηβεία μπορεί να πυροδοτήσουν ημικρανίες, ειδικά στα κορίτσια.

Οι ερευνητές μελετούν πώς επηρεάζουν τον πόνο της ημικρανίας οι ορμόνες και ελπίζουν να αναπτύξουν τεστ που θα προβλέπουν ποιοι έφηβοι κινδυνεύουν περισσότερο.

«Αν μπορέσουμε να προβλέψουμε ποιοι θα εμφανίσουν ημικρανία, τότε ίσως μπορέσουμε να κάνουμε κάτι για να την αποτρέψουμε», καταλήγουν.

Πηγή: News in Health