Τι πρέπει να έχουν κατά νου όταν κάνουν ντους ή μπάνιο όσοι έχουν ζάχαρο

Αν και το μπάνιο μπορεί να φαίνεται άσχετο με τον έλεγχο της γλυκόζης, οι αλλαγές θερμοκρασίας, οι μεταβολές της κυκλοφορίας του αίματος και η ανακούφιση από το στρες μπορούν να επηρεάσουν τον μεταβολισμό.

Πώς το ζεστό ντους επηρεάζει το σάκχαρο στο αίμα

Το ζεστό ντους ή μπάνιο μπορεί να μειώσει προσωρινά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, βελτιώνοντας τη ροή του αίματος και καθιστώντας το σώμα πιο ευαίσθητο στην ινσουλίνη. Όταν εκτίθενται σε θερμότητα, τα αιμοφόρα αγγεία διευρύνονται (αγγειοδιαστολή), γεγονός που επιτρέπει στη γλυκόζη να μετακινείται πιο εύκολα στον μυϊκό ιστό για ενεργειακή χρήση.

Αυτό το φαινόμενο είναι παρόμοιο με την ήπια άσκηση: η έκθεση στη θερμότητα μπορεί να ενεργοποιήσει τις ίδιες μεταβολικές οδούς, που βοηθούν στην μείωση των επιπέδων γλυκόζης. Ωστόσο, αυτή η πτώση μπορεί να είναι επικίνδυνη για άτομα που ήδη προσέχουν αυστηρά τα επίπεδα γλυκόζης ή που λαμβάνουν ινσουλίνη, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε υπογλυκαιμία (χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα).

Άλλες φυσιολογικές επιδράσεις των ζεστών ντους:

• Αυξημένη κυκλοφορία, η οποία ενισχύει την παροχή θρεπτικών συστατικών και την πρόσληψη γλυκόζης.
• Χαλάρωση των μυών, η οποία μπορεί να μειώσει τις αιχμές κορτιζόλης, που σχετίζονται με το στρες και αυξάνουν το σάκχαρο στο αίμα.
• Προσωρινή αφυδάτωση, η οποία μπορεί να προκαλέσει μικρή συγκέντρωση γλυκόζης εάν η πρόσληψη νερού είναι χαμηλή μετά.

Εάν ζείτε με διαβήτη, είναι καλύτερο να ελέγχετε το σάκχαρό σας πριν και μετά από ζεστά ντους, ειδικά εάν η νευροπάθεια ή η μειωμένη αίσθηση επηρεάζει την ικανότητά σας να ανιχνεύετε θερμότητα ή τραυματισμούς.

Πώς επηρεάζει το κρύο ντους το σάκχαρο στο αίμα

Το κρύο ντους μπορεί να έχει το αντίθετο βραχυπρόθεσμο αποτέλεσμα, προκαλώντας μερικές φορές μια μικρή αύξηση του σακχάρου στο αίμα. Αυτό συμβαίνει επειδή η ξαφνική έκθεση στο κρύο πυροδοτεί την αντίδραση «μάχης ή φυγής» του σώματος, απελευθερώνοντας αδρεναλίνη και κορτιζόλη, οι οποίες αυξάνουν τα επίπεδα γλυκόζης για την παροχή γρήγορης ενέργειας.

Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, η επαναλαμβανόμενη έκθεση στο κρύο μπορεί να βελτιώσει την μεταβολική ευελιξία: την ικανότητα του σώματος να εναλλάσσεται αποτελεσματικά μεταξύ καύσης γλυκόζης και λίπους για ενέργεια. Κάποιες έρευνες δείχνουν ότι η ελεγχόμενη κρυοθεραπεία μπορεί να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, αλλά αυτές οι επιδράσεις είναι μέτριες και ποικίλλουν από άτομο σε άτομο.

Εν ολίγοις:

• Τα κρύα ντους μπορεί να προκαλέσουν προσωρινή αύξηση του σακχάρου στο αίμα λόγω των ορμονών του στρες.
• Η τακτική έκθεση στο κρύο, εάν είναι καλά ανεκτή, μπορεί να υποστηρίξει την μακροπρόθεσμη μεταβολική ισορροπία.
• Να αποφεύγετε πάντα τις ακραίες αλλαγές θερμοκρασίας αμέσως μετά τα γεύματα ή τη χρήση ινσουλίνης, καθώς οι μεταβολές της γλυκόζης μπορεί να είναι απρόβλεπτες.

Γιατί το στρες και η ρύθμιση της θερμοκρασίας έχουν σημασία

Τόσο η ζέστη όσο και το κρύο αλληλεπιδρούν με το αυτόνομο νευρικό σύστημα, το οποίο ρυθμίζει τις ακούσιες λειτουργίες του σώματος, όπως ο καρδιακός ρυθμός, η πέψη και ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα. Όταν κάνετε ντους (ειδικά με πολύ ζεστό ή κρύο νερό) το σώμα σας προσαρμόζεται μέσω αυτού του συστήματος, επηρεάζοντας τις ορμόνες που ρυθμίζουν τον μεταβολισμό της γλυκόζης.

Επιπλέον, η μείωση του στρες παίζει ρόλο. Τα ζεστά μπάνια μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα κορτιζόλης, μιας ορμόνης που είναι γνωστό ότι αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα όταν είναι χρόνια αυξημένο. Αυτή η επίδραση ανακούφισης από το στρες μπορεί έμμεσα να σταθεροποιήσει καλύτερα τη γλυκόζη καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Προφυλάξεις για άτομα με διαβήτη

Οι αλλαγές στο σάκχαρο αίματος, που σχετίζονται με τη θερμοκρασία είναι συνήθως μικρές, αλλά μπορούν να δημιουργήσουν κινδύνους για άτομα με επιπλοκές του διαβήτη. Προσέξτε ιδιαίτερα εάν έχετε:

• Περιφερική νευροπάθεια, καθώς η μειωμένη ευαισθησία των νεύρων μπορεί να μην επιτρέπει την παρατήρηση νερού που είναι πολύ ζεστό ή κρύο.
• Προβλήματα κυκλοφορίας, τα οποία μπορούν να καθυστερήσουν την επούλωση από εγκαύματα ή ερεθισμό του δέρματος.
• Χρήση ινσουλίνης ή από του στόματος φαρμάκων, καθώς και τα δύο μπορούν να αλληλεπιδράσουν με μεταβολές της γλυκόζης, που προκαλούνται από τη θερμοκρασία.

Για να παραμείνετε ασφαλείς:

• Ελέγξτε τη θερμοκρασία του νερού πριν μπείτε στο μπάνιο.
• Αποφύγετε τα πολύ ζεστά μπάνια αμέσως μετά την ένεση ινσουλίνης ή την άσκηση.
• Διατηρήστε σταθερά καλή την ενυδάτωση, ειδικά μετά από αφρόλουτρο μεγάλης διάρκειας στο μπάνιο.
• Να έχετε ένα μικρό σνακ ή μια πηγή γλυκόζης κοντά σας εάν είστε επιρρεπείς σε υπογλυκαιμία.

Πότε πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας

Εάν παρατηρήσετε ασυνήθιστες διακυμάνσεις του σακχάρου στο αίμα μετά το μπάνιο, όπως συνεχείς πτώσεις μετά από ζεστά ντους ή αιχμές μετά από κρύα, συζητήστε το με τον γιατρό σας.

Θα πρέπει επίσης να επικοινωνήσετε μαζί του εάν εμφανίσετε:

• Ζάλη, κόπωση ή ζάλη μετά το μπάνιο
• Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα πόδια
• Πληγές στο δέρμα που επουλώνονται αργά
• Ανεξήγητη μεταβλητότητα του σακχάρου στο αίμα

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορεί ένα ζεστό μπάνιο να μειώσει υπερβολικά το σάκχαρο στο αίμα μου;

Ναι, ειδικά αν έχετε πάρει πρόσφατα ινσουλίνη ή δεν έχετε φάει αρκετά. Παρακολουθήστε τα επίπεδά σας και αποφύγετε τα πολύ μεγάλα ή εξαιρετικά ζεστά μπάνια.

Είναι τα κρύα ντους καλά για τον διαβήτη;

Τα κρύα ντους μπορούν να αυξήσουν το σάκχαρο στο αίμα για λίγο και να βελτιώσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη με τακτική, μέτρια χρήση. Αλλά δε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν τη φαρμακευτική αγωγή ή τις αλλαγές στη διατροφή.

Είναι ασφαλές να κάνω ντους με νευροπάθεια;

Ναι, αλλά πάντα να ελέγχετε προσεκτικά τη θερμοκρασία του νερού. Τα άτομα με νευροπάθεια διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εγκαυμάτων ή τραυματισμών που σχετίζονται με τη θερμοκρασία.

Πόση ώρα πρέπει να περιμένω για να κάνω μπάνιο μετά το γεύμα ή τη χρήση ινσουλίνης;

Γενικά είναι καλύτερο να περιμένετε τουλάχιστον 1-2 ώρες μετά τα γεύματα ή τις ενέσεις, για να αποτρέψετε απροσδόκητες πτώσεις σακχάρου στο αίμα κατά τη διάρκεια του μπάνιου.

Συμπέρασμα

Τα ντους και τα μπάνια επηρεάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα κυρίως μέσω αλλαγών στη θερμοκρασία, την κυκλοφορία του αίματος και τις ορμόνες του στρες. Το ζεστό νερό τείνει να μειώνει τη γλυκόζη, βελτιώνοντας την ευαισθησία στην ινσουλίνη και τη ροή του αίματος, ενώ η έκθεση στο κρύο μπορεί να την αυξήσει προσωρινά μέσω της απελευθέρωσης ορμονών του στρες. Για τους περισσότερους ανθρώπους, αυτές οι επιδράσεις είναι ήπιες. Αλλά για όσους πάσχουν από διαβήτη, είναι σημαντικό να παρακολουθούν τα πρότυπα και να αποφεύγουν τις ακραίες τιμές.

Πηγές:
healthline.com
mayoclinic.org
clevelandclinic.org
medicalnewstoday.com
sleepfoundation.org