Γιατί κάποιοι αποθηκεύουν λίπος πιο εύκολα -  Γιατί οι καύσεις διαφέρουν τόσο από άτομο σε άτομο

Μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη αποκάλυψε έναν προηγουμένως άγνωστο μεταβολικό μηχανισμό που θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που οι επιστήμονες αναλογίζονται την αποθήκευση και την καύση λίπους και τις βιολογικές ρίζες της παχυσαρκίας.

Η έρευνα εντόπισε έναν απροσδόκητο ρόλο για ένα γνωστό ένζυμο, δείχνοντας ότι δρα όχι μόνο ως ένζυμο διάσπασης λίπους στα λιποκύτταρα, αλλά και ως πυρηνικός ρυθμιστής, που ελέγχει τα μεταβολικά γονίδια.

Αυτή η διπλή λειτουργία αντιπροσωπεύει ένα εντελώς νέο επίπεδο μεταβολικής ρύθμισης και μπορεί να εξηγήσει γιατί ορισμένοι άνθρωποι παίρνουν βάρος πιο εύκολα, δυσκολεύονται να κάψουν λίπος ή αναπτύσσουν παχυσαρκία παρά παρόμοιες δίαιτες και επίπεδα δραστηριότητας.

Η HSL έχει διπλό ρόλο και ένας από αυτούς είναι εντελώς απροσδόκητος

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ορμονοευαίσθητη λιπάση (HSL), που αναγνωρίζεται εδώ και καιρό ως βασικό ένζυμο που διασπά το αποθηκευμένο λίπος μέσα στα λιποκύτταρα, μετακινείται επίσης στον πυρήνα των λιποκυττάρων, όπου ρυθμίζει την γονιδιακή έκφραση που συνδέεται με τον μεταβολισμό.

Σύμφωνα με την έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Cell Metabolism, αυτή η πυρηνική δραστηριότητα δεν είναι μια δευτερεύουσα παράπλευρη λειτουργία, αλλά ένας κεντρικός μεταβολικός διακόπτης που καθορίζει:

• Πώς τα λιποκύτταρα αποθηκεύουν ενέργεια
• Πόσο αποτελεσματικά καίνε λίπος
• Πώς ανταποκρίνεται το σώμα σε δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά
• Εάν τα λιποκύτταρα διαστέλλονται ή παραμένουν μεταβολικά ευέλικτα

Αυτή η διπλή ιδιότητα ήταν προηγουμένως άγνωστη και αναδιαμορφώνει δραματικά την κατανόηση των επιστημόνων για το πώς ρυθμίζεται ο λιπώδης ιστός.

Γιατί αυτή η ανακάλυψη έχει σημασία

Ο προσδιορισμός ενός πυρηνικού ρόλου για την HSL απαντά σε μακροχρόνια ερωτήματα στην μεταβολική έρευνα.

1. Εξηγεί γιατί ορισμένοι άνθρωποι αποθηκεύουν λίπος πιο εύκολα

Εάν η πυρηνική HSL υπολειτουργεί, τα λιποκύτταρα μπορεί να μπουν σε φάση αποθήκευσης, προκαλώντας:

• Αυξημένη συσσώρευση λίπους
• Μεγαλύτερο μέγεθος λιποκυττάρων
• Μεγαλύτερη ευαισθησία στην αύξηση βάρους

Ακόμα και με παρόμοια πρόσληψη θερμίδων, άτομα με λιγότερο ενεργή πυρηνική HSL μπορεί να αποθηκεύουν περισσότερο λίπος βιολογικά και όχι συμπεριφορικά.

2. Αποκαλύπτει γιατί η καύση λίπους ποικίλλει τόσο πολύ από άτομο σε άτομο

Η πυρηνική λειτουργία της HSL ελέγχει οδούς που επηρεάζουν:

• Θερμογένεση (παραγωγή θερμότητας, μια διαδικασία καύσης λίπους)
• Μιτοχονδριακή δραστηριότητα
• Διάσπαση των αποθηκευμένων τριγλυκεριδίων

Τα άτομα με ισχυρότερη πυρηνική δραστηριότητα HSL μπορεί να καίνε φυσικά περισσότερη ενέργεια σε ηρεμία και να παίρνουν λιγότερο βάρος από την ίδια δίαιτα.

3. Προσδιορίζει έναν μεταβολικό “αγωγό” και όχι ένα μόνο ένζυμο

Μέχρι τώρα, η HSL θεωρείτο αποκλειστικά μέρος της λιπόλυσης: της διαδικασίας που διασπά χημικά το λίπος.

Η νέα έρευνα δείχνει ότι η HSL λειτουργεί επίσης ως κύριος ρυθμιστής, ενορχηστρώνοντας πολλαπλά γονίδια, που εμπλέκονται στον μεταβολισμό του λίπους.

Αυτό τοποθετεί την HSL ως μέρος ενός ευρύτερου συστήματος μεταβολικού ελέγχου, όχι απλώς ενός ξεχωριστού ενζύμου που δρα μεμονωμένα.

Πώς αυτή η ανακάλυψη αλλάζει την κατανόησή μας για την παχυσαρκία

1. Η παχυσαρκία δεν αφορά μόνο την ισορροπία θερμίδων

Ενώ οι θερμίδες εξακολουθούν να έχουν σημασία, η μελέτη υποστηρίζει την αυξανόμενη επιστημονική άποψη ότι:

Ορισμένα άτομα έχουν βιολογική προδιάθεση να αποθηκεύουν λίπος πιο εύκολα λόγω του ενσωματωμένου μεταβολικού προγραμματισμού.

Η πυρηνική HSL φαίνεται να είναι ένας από τους μηχανισμούς πίσω από αυτήν την προδιάθεση.

2. Ο λιπώδης ιστός συμπεριφέρεται διαφορετικά απ' ό,τι πιστευόταν προηγουμένως

Οι επιστήμονες κάποτε πίστευαν ότι τα λιποκύτταρα αποθηκεύουν παθητικά λίπος. Αυτή η έρευνα δείχνει ότι είναι ενεργά, ρυθμιζόμενα όργανα ικανά να:

• Επαναπρογραμματίσουν τον μεταβολισμό
• Τροποποιήσουν την αποτελεσματικότητά τους
• Ενεργοποιήσουν ή να απενεργοποιήσουν οδούς που επηρεάζουν την ενεργειακή ισορροπία ολόκληρου του σώματος

Η πυρηνική λειτουργία της HSL είναι ένας από τους “διακόπτες”, που ελέγχουν αυτήν την μεταβολική προσαρμοστικότητα.

3. Μπορεί να εξηγήσει γιατί “κολλάει” σε ένα σημείο η απώλεια βάρους

Όταν η δραστηριότητα των πυρηνικών HSL είναι χαμηλή:

• Τα γονίδια καύσης λίπους λειτουργούν με μειωμένη χωρητικότητα
• Το σώμα γίνεται πιο αποτελεσματικό στην εξοικονόμηση ενέργειας (δηλαδή θερμίδων)
• Η απώλεια βάρους επιβραδύνεται ακόμη και με μειωμένη πρόσληψη θερμίδων

Αυτός ο μηχανισμός ευθυγραμμίζεται με κλινικές παρατηρήσεις περί “αντίστασης” στην απώλεια βάρους.

Τι σημαίνει αυτό για μελλοντικές θεραπείες

Η ανακάλυψη ανοίγει την πόρτα σε νέες θεραπευτικές οδούς, οι οποίες θα στοχεύουν τα πυρηνικά HSL αντί για την παραδοσιακή εστίαση σε κατασταλτικά της όρεξης, ορμόνες του εντέρου ή διευρυμένης χρήσης μεταβολικά φάρμακα.

Πιθανές μελλοντικές παρεμβάσεις:

• Φάρμακα που ενεργοποιούν την πυρηνική HSL για την ενίσχυση της καύσης λίπους
• Γονιδιακές θεραπείες που αποκαθιστούν τον υγιή μεταβολικό προγραμματισμό στα λιποκύτταρα
• Εξατομικευμένες θεραπείες παχυσαρκίας με βάση τα ατομικά προφίλ δραστηριότητας της HSL
• Στρατηγικές πρόληψης για όσους έχουν προδιάθεση για αύξηση βάρους

Επειδή η πυρηνική HSL ελέγχει πολλαπλές μεταβολικές οδούς ταυτόχρονα, αποτελεί στόχο υψηλής αξίας στην έρευνα για την παχυσαρκία και τις μεταβολικές ασθένειες.

Συχνές Ερωτήσεις

Σημαίνει αυτή η ανακάλυψη ότι η παχυσαρκία δεν αφορά την υπερκατανάλωση τροφής;

Οι θερμίδες εξακολουθούν να έχουν σημασία, αλλά βιολογικοί παράγοντες, όπως η λειτουργία της πυρηνικής HSL, επηρεάζουν έντονα τον τρόπο με τον οποίο το σώμα επεξεργάζεται αυτές τις θερμίδες.

Μπορεί αυτός ο μηχανισμός να εξηγήσει γιατί δύο άτομα στην ίδια διατροφή παίρνουν διαφορετικά ποσά βάρους;

Ναι. Οι διαφορές στην πυρηνική δραστηριότητα της HSL μπορεί να βοηθήσουν στην εξήγηση αυτού του γνωστού φαινομένου.

Υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες που να στοχεύουν την HSL;

Όχι ακόμα. Η έρευνα βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, αλλά η ανακάλυψη ανοίγει νέες θεραπευτικές δυνατότητες.

Αλλάζει αυτό τις τρέχουσες συστάσεις για την απώλεια βάρους;

Όχι. Η υγιεινή διατροφή και η σωματική δραστηριότητα παραμένουν απαραίτητες, αλλά οι μελλοντικές θεραπείες μπορεί να γίνουν πιο εξατομικευμένες.

Συμπέρασμα

Η ανακάλυψη του πυρηνικού ρόλου της HSL αντιπροσωπεύει μια από τις πιο σημαντικές προόδους στην επιστήμη της παχυσαρκίας τα τελευταία χρόνια. Αντί να θεωρούνται τα λιποκύτταρα ως παθητικές αποθήκες, αυτή η έρευνα δείχνει ότι είναι μεταβολικά ενεργά και διέπονται από ένα εξελιγμένο σύστημα εσωτερικού ελέγχου, με την HSL να λειτουργεί ως βασικός “διακόπτης”.

Αναθεωρώντας τη βιολογική κατανόηση της αποθήκευσης και της καύσης λίπους, αυτή η ανακάλυψη μπορεί τελικά να ανοίξει το δρόμο για πιο στοχευμένες, αποτελεσματικές θεραπείες για την παχυσαρκία και να αναδιαμορφώσει τον τρόπο που σκεφτόμαστε την αύξηση βάρους στο πιο θεμελιώδες επίπεδό της.

Πηγές:
sciencedaily.com
genengnews.com
news-medical.net
mayoclinic.org