ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Οι τροφές που μπλοκάρουν την μνήμη

Μιχάλης Θερμόπουλος

Με ποιον τρόπο η υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά διατροφή επηρεάζει τα εγκεφαλικά κύτταρα.

Οι τροφές που μπλοκάρουν την μνήμη
Bigstock

Τα ευρήματα νέας μελέτης προσθέτουν νέες πληροφορίες για τη σύνδεση μεταξύ μιας διατροφής πλούσιας σε λιπαρά και της εξασθένησης της μνήμης, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένα άτομα.

Συγκεκριμένα, η μελέτη που διεξήχθη στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο, δείχνει ότι το ωμέγα-3 λιπαρό οξύ DHA προστατεύει τον εγκέφαλο από τις αρνητικές επιπτώσεις μιας ανθυγιεινής διατροφής, μειώνοντας τη φλεγμονή που προκαλείται από το λίπος σε κυτταρικό επίπεδο.

Ξεχωριστά πειράματα που διεξήχθησαν με εγκεφαλικό ιστό από γερασμένα ποντίκια υποδεικνύουν ότι μια υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά διατροφή θα μπορούσε να προκαλέσει την υπερβολική εμπλοκή συγκεκριμένων εγκεφαλικών κυττάρων στη διαχείριση της κυτταρικής σηματοδότησης, παρεμποδίζοντας πιθανώς τον σχηματισμό νέων αναμνήσεων.

Σε μια προηγούμενη μελέτη σε ηλικιωμένους αρουραίους, η ίδια ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι μια διατροφή πλούσια σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα πυροδότησε μια σημαντική φλεγμονώδη απόκριση στον εγκέφαλο, συνοδευόμενη από σημάδια απώλειας μνήμης. Σε εκείνη την περίπτωση το συμπλήρωμα DHA βρέθηκε ότι προλαμβάνει αυτά τα προβλήματα.

lipara-burger

Η λιπαρή διατροφή μειώνει την μνήμη - Σωτήριο το Ω3 οξύ DHA

Αυτή η νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Frontiers in Cellular Neuroscience, εξετάζει πιο προσεκτικά ποιοι τύποι εγκεφαλικών κυττάρων επηρεάζονται περισσότερο ή λιγότερο από τα κορεσμένα λιπαρά οξέα. Η εστίαση ήταν στα μικρόγλοια, τα κύτταρα που προάγουν την φλεγμονή στον εγκέφαλο και τους νευρώνες του ιππόκαμπου και τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την μάθηση και τη μνήμη.

Αυτά τα κύτταρα εκτέθηκαν σε παλμιτικό οξύ, το πιο άφθονο κορεσμένο λιπαρό οξύ που βρίσκεται σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, όπως το λαρδί, το λίπος, το κρέας και τα γαλακτοκομικά. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το παλμιτικό οξύ οδήγησε σε αλλαγές γονιδιακής έκφρασης που σχετίζονται με αυξημένη φλεγμονή κυρίως στα μικρόγλοια, αλλά και στους νευρώνες. Ωστόσο, η προ-θεραπεία με DHA είχε ισχυρή προστατευτική δράση έναντι της αυξημένης φλεγμονής και στους δύο τύπους κυττάρων.

Όσον αφορά την λειτουργία των μιτοχονδρίων (δομών που είναι υπεύθυνες για την παραγωγή ενέργειας μέσα στα κύτταρα) το DHA δεν απέτρεψε την απώλεια της λειτουργίας που προκαλείται από την έκθεση στο παλμιτικό οξύ.

Επιπλέον, η νέα έρευνα διερεύνησε το πώς μια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά επηρέασε τη σηματοδότηση του εγκεφάλου σε ηλικιωμένα ποντίκια, εξετάζοντας μια μικρογλοιακή λειτουργία που ονομάζεται συναπτική συρρίκνωση (synaptic pruning).

Διαπιστώθηκε ότι μια υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά διατροφή μπορεί να επηρεάσει κάποιες εγκεφαλικές συνάψεις με τρόπο που εμποδίζεται ο σχηματισμός νέας μνήμης.

Οι επιστήμονες ετοιμάζουν περαιτέρω έρευνες για να εξετάσουν τις επιδράσεις του παλμιτικού οξέος και του DHA στα πρωτογενή εγκεφαλικά κύτταρα τόσο νεαρών όσο και ηλικιωμένων ζώων.