Κακάο: Οι μοναδικές ιδιότητες για καρδιά, εγκέφαλο, μεταβολισμό και διάθεση

Είναι μια πλούσια πηγή βιολογικά ενεργών ενώσεων -ιδιαίτερα φλαβονοειδών- που έχουν μελετηθεί για τα πιθανά οφέλη τους στην υγεία, από την προστασία της καρδιάς έως τη γνωστική υποστήριξη.

Αυτό το άρθρο παραθέτει τις βασικές φαρμακευτικές ιδιότητες του κακάο, τη θρεπτική του σύνθεση, τους μηχανισμούς δράσης του και πώς μπορεί να υποστηρίξει την καρδιαγγειακή, εγκεφαλική και μεταβολική υγεία.

Ποιες είναι οι κύριες βιοδραστικές ενώσεις στο κακάο;

Το κακάο περιέχει αρκετές φυτικές ενώσεις, αλλά τα πιο σημαντικά συστατικά του για την υγεία είναι τα φλαβονοειδή και ιδιαίτερα οι φλαβανόλες.

Οι φλαβανόλες υποστηρίζουν τη ροή του αίματος και προστατεύουν τα κύτταρα από την οξειδωτική βλάβη, η οποία παίζει κεντρικό ρόλο σε πολλά από τα οφέλη υγείας του κακάο.

Βασικές ενώσεις στο κακάο και οι λειτουργίες τους:

Πώς επηρεάζει το κακάο την υγεία της καρδιάς;

Οι φλαβανόλες του κακάο βοηθούν στη χαλάρωση των αιμοφόρων αγγείων, στη βελτίωση της ενδοθηλιακής λειτουργίας και στην μείωση της φλεγμονής, οδηγώντας σε καλύτερα προφίλ αρτηριακής πίεσης και χοληστερόλης.

Τα οφέλη του κακάο για την καρδιά προέρχονται κυρίως από τις αγγειοδιασταλτικές και αντιοξειδωτικές του ιδιότητες, οι οποίες ενισχύουν την κυκλοφορία του αίματος και μειώνουν την αρτηριακή σκλήρυνση.

Συνοπτικά, το κακάο:

• Μειώνει τη συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση
• Βελτιώνει την ενδοθηλιακή (αγγειακή) λειτουργία
• Αυξάνει την HDL (καλή) χοληστερόλη
• Μειώνει την οξείδωση της LDL και τη συσσώρευση πλάκας
• Μειώνει τη συστηματική φλεγμονή

Μπορεί το κακάο να βελτιώσει την λειτουργία και τη διάθεση του εγκεφάλου;

Ναι. Οι φλαβανόλες στο κακάο έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν την εγκεφαλική ροή αίματος, η οποία μπορεί να ενισχύσει τη γνωστική λειτουργία, ειδικά σε ηλικιωμένους ενήλικες. Το κακάο περιέχει επίσης ενώσεις, που επηρεάζουν τη δραστηριότητα των νευροδιαβιβαστών.

Αυτές οι επιδράσεις μπορεί να συμβάλλουν στη βελτίωση της μνήμης, της προσοχής και της συναισθηματικής ευεξίας.

Μηχανισμοί που υποστηρίζουν την υγεία του εγκεφάλου:

• Αυξάνει το μονοξείδιο του αζώτου, προωθώντας τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο
• Περιέχει θεοβρωμίνη και καφεΐνη, οι οποίες μπορεί να ενισχύσουν την εγρήγορση
• Παρέχει πρόδρομες ουσίες της σεροτονίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που ρυθμίζει τη διάθεση

Κλινικές μελέτες έχουν αναφέρει βελτιώσεις σε:

• Μνήμη εργασίας
• Χρόνο αντίδρασης
• Ένταση προσοχής/εστίασης
• Αντιληπτή ψυχική διάθεση

Υποστηρίζει το κακάο την μεταβολική και ανοσοποιητική υγεία;

Ναι. Η κατανάλωση κακάο σε μέτριες ποσότητες μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση του μεταβολισμού της γλυκόζης και στην μείωση των δεικτών φλεγμονής, υποστηρίζοντας τόσο την μεταβολική όσο και την ανοσοποιητική ισορροπία.

Αυτά τα οφέλη πηγάζουν από την ικανότητα του κακάο να μειώνει το οξειδωτικό στρες, να βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και να ρυθμίζει την ανοσοποιητική δραστηριότητα.

Σύμφωνα με έρευνες, το κακάο:

• Βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη
• Μειώνει τη γλυκόζη αίματος νηστείας σε ορισμένους πληθυσμούς
• Μειώνει την C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (δείκτη φλεγμονής)
• Ενισχύει τη δραστηριότητα ορισμένων ανοσοκυττάρων

Πόσο κακάο πρέπει να τρώτε και σε ποια μορφή;

Τα περισσότερα από τα οφέλη σχετίζονται με τη σκόνη κακάο χωρίς ζάχαρη ή την μαύρη σοκολάτα υψηλής περιεκτικότητας σε φλαβανόλες (τουλάχιστον 70% κακάο) σε μέτριες ποσότητες.

Τα οφέλη μειώνονται και οι κίνδυνοι για την υγεία αυξάνονται, όταν το κακάο καταναλώνεται σε γλυκιά, υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή σε υψηλής επεξεργασίας προϊόντα σοκολάτας.

Συνιστώμενες οδηγίες πρόσληψης:

• 10–20 γραμμάρια μαύρης σοκολάτας (τουλάχιστον 70% κακάο) την ημέρα
• 1–2 κουταλιές της σούπας άγλυκη σκόνη κακάο, ιδανικά χωρίς προσθήκη ζάχαρης

Προσοχή: Η υπερβολική πρόσληψη μπορεί να προκαλέσει αύξηση βάρους ή να αλληλεπιδράσει με διεγερτικά και φάρμακα για την αρτηριακή πίεση λόγω της περιεκτικότητας σε καφεΐνη και θεοβρωμίνη.

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι το κακάο καλό για άτομα με υπέρταση;

Ναι, οι φλαβανόλες του κακάο έχουν αγγειοδιασταλτικές επιδράσεις, που μειώνουν την αρτηριακή πίεση, όταν καταναλώνονται τακτικά σε μέτριες ποσότητες.

Βοηθά το κακάο στη φλεγμονή;

Το κακάο περιέχει πολυφαινόλες και φλαβονοειδή που έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν τους δείκτες φλεγμονής τόσο σε υγιή άτομα όσο και σε άτομα με μεταβολικούς παράγοντες κινδύνου.

Είναι το ζεστό κακάο το ίδιο με τη μαύρη σοκολάτα όσον αφορά τα οφέλη για την υγεία;

Όχι απαραίτητα. Τα μείγματα ζεστού κακάο συχνά περιέχουν πρόσθετα σάκχαρα και χαμηλή περιεκτικότητα σε καθαρό κακάο. Για μέγιστα οφέλη υγείας, αναζητήστε καθαρή σκόνη κακάο χωρίς πρόσθετα συστατικά.

Μπορεί το κακάο να συμπεριληφθεί σε μια διαβητική δίαιτα;

Ναι, εάν είναι άγλυκο ή πολύ χαμηλό σε ζάχαρη. Τα φλαβονοειδή του κακάο μπορεί ακόμη και να βελτιώσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, αλλά η επίδραση στο σάκχαρο του αίματος εξαρτάται από το συγκεκριμένο προϊόν που θα χρησιμοποιήσετε.

Βελτιώνει το κακάο τη διάθεση;

Μπορεί να υποστηρίξει τη διάθεση μέσω των οδών σεροτονίνης και βελτιώνοντας τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο. Η θεοβρωμίνη έχει επίσης ήπια διεγερτικά και ευεργετικά αποτελέσματα.

Συμπέρασμα

Το κακάο είναι κάτι περισσότερο από μια… παρηγορητική τροφή: είναι ένα πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά βότανο με τεκμηριωμένα οφέλη για την καρδιά, τον εγκέφαλο, τον μεταβολισμό και την ανοσοποιητική υγεία. Χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά του σε φλαβανόλες, το κακάο μπορεί να υποστηρίξει τη ροή του αίματος, να μειώσει τη φλεγμονή και πιθανώς να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία και την ψυχική διάθεση, όταν καταναλώνεται στην πιο αγνή του μορφή.

Για να μεγιστοποιήσετε τα οφέλη του, επικεντρωθείτε στην μαύρη σοκολάτα ή το άγλυκο κακάο με ελάχιστα πρόσθετα και καταναλώστε τα με μέτρο.

Πηγές:
harvard.edu
clevelandclinic.org
mayoclinic.org
healthline.com