Γαρίφαλο: Είναι το μπαχαρικό που ανταγωνίζεται τα παυσίπονα;

Τα τελευταία χρόνια έχει συγκεντρώσει το επιστημονικό ενδιαφέρον για τις ισχυρές αναλγητικές του ιδιότητες.

Μπορεί άραγε αυτό το ταπεινό μπαχαρικό να ανταγωνιστεί τη δράση της ιβουπροφαίνης;

Το «κλειδί» του γαρίφαλου: Η ευγενόλη

Το γαρίφαλο, που προέρχεται από τους αποξηραμένους ανθούς του δέντρου Syzygium aromaticum (Ινδονησία), περιέχει την ουσία ευγενόλη. Πρόκειται για φυτική ένωση με αποδεδειγμένες αναισθητικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Η ευγενόλη δρα σε πολλαπλά επίπεδα:

• μπλοκάρει χημικές ουσίες όπως η ισταμίνη, που σχετίζονται με φλεγμονή και αλλεργικές αντιδράσεις,
• μειώνει την ευαισθησία στον πόνο,
• αναστέλλει την παραγωγή προσταγλανδινών - την ίδια βιολογική οδό στην οποία στοχεύουν αντιφλεγμονώδη όπως η ιβουπροφαίνη.

Χάρη σε αυτές τις ιδιότητες, θεωρείται ότι θα μπορούσε να έχει ρόλο στη διαχείριση πόνων, π.χ. αρθρίτιδας, αν και τα στοιχεία σε ανθρώπους είναι ακόμη περιορισμένα.

Η χρήση του στην οδοντιατρική

Η πιο τεκμηριωμένη εφαρμογή του γαρίφαλου αφορά τον πόνο των δοντιών. Από τον 13ο αιώνα χρησιμοποιείται για τον πονόδοντο, ενώ ακόμη και σήμερα το αιθέριο έλαιο γαρίφαλου πωλείται στα φαρμακεία ως λύση για προσωρινή ανακούφιση.

Μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να προσφέρει ανακούφιση αντίστοιχη με αυτή που προσφέρουν τοπικά αναισθητικά όπως η λιδοκαΐνη και η βενζοκαΐνη. Έρευνα σε παιδιά έδειξε ότι είναι πιο αποτελεσματικό από το αναισθητικό τζελ και τον πάγο στη μείωση του πόνου και του άγχους κατά την ένεση.

Άλλη μελέτη σε ενήλικες έδειξε ότι το τζελ γαρίφαλου ήταν εξίσου αποτελεσματικό με τη βενζοκαΐνη σε ενέσεις στα ούλα.

Πέρα από την αναλγητική του δράση, το γαρίφαλο προσφέρει αντισηπτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τη θέση του στην οδοντιατρική πράξη.

Άλλες χρήσεις

Η έρευνα επεκτείνεται και σε άλλους τομείς:

Μετά τον τοκετό: Σε γυναίκες που υποβλήθηκαν σε περινεοτομή, ο συνδυασμός γαρίφαλου με λιδοκαΐνη μείωσε τον πόνο περισσότερο από ό,τι μόνο η λιδοκαΐνη.

Αντιμικροβιακή δράση: Εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι η ευγενόλη και συγγενικές ενώσεις αναστέλλουν μικρόβια όπως τα E. coli και Staphylococcus aureus.

Υγεία ήπατος & επίπεδα σακχάρου: Μελέτες σε πειραματόζωα έδειξαν ότι τα γαρίφαλα προστατεύουν το ήπαρ και βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη.

Καρκίνος: Η ευγενόλη έχει παρουσιάσει κυτταροτοξική δράση σε καρκινικές σειρές κυττάρων στο εργαστήριο, χωρίς να έχουν γίνει ωστόσο κλινικές μελέτες σε ανθρώπους.

Παρενέργειες και προφυλάξεις

Παρά τα οφέλη, το γαρίφαλο χρειάζεται προσοχή:

• Σε μορφή ελαίου μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς, φουσκάλες ή κάψιμο στο δέρμα και στα χείλη.
• Η κατάποση μεγάλων ποσοτήτων είναι επικίνδυνη, καθώς μπορεί να προκαλέσει σπασμούς ή βλάβες στο ήπαρ.
• Η ευγενόλη μπορεί να επηρεάσει την πήξη του αίματος· γι’ αυτό άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτικά (π.χ. βαρφαρίνη) πρέπει να συμβουλεύονται γιατρό.
• Σε διαβητικούς, μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα σακχάρου, απαιτώντας παρακολούθηση.

Συμπέρασμα

Το γαρίφαλο δεν μπορεί να αντικαταστήσει πλήρως την ιβουπροφαίνη ή άλλα παυσίπονα. Ωστόσο, η μακρά παράδοσή του, η αποδεδειγμένη δράση του στον οδοντιατρικό πόνο και τα ελπιδοφόρα ευρήματα για άλλες παθήσεις, το καθιστούν μια αξιόλογη φυσική επιλογή.

Προς το παρόν, είναι καλύτερο να χρησιμοποιείται ως συμπληρωματική θεραπεία, με καθοδήγηση από επαγγελματία υγείας.

Πηγή: The Conversation