Επέμβαση καταρράκτη: Μπορεί να γίνει την ίδια μέρα και στα δύο μάτια με ασφάλεια;
Ο καταρράκτης είναι η θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού του οφθαλμού που προκαλεί μείωση της όρασης.

Πρόκειται για συχνή πάθηση που μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά είναι πιο συχνή σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη, κατά την οποία ο θολωμένος φυσικός φακός αντικαθίσταται με τεχνητό φακό, αποτελεί μια από τις πιο κοινές χειρουργικές επεμβάσεις παγκοσμίως.
Στον καταρράκτη επηρεάζονται συχνά και τα δύο μάτια. Παραδοσιακά, όταν απαιτείται χειρουργική επέμβαση και στα δύο μάτια, πρώτα χειρουργείται το ένα και αφού μεσολαβήσουν εβδομάδες ή μήνες, το άλλο.
Παρά το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι γιατροί, χειρουργούν πλέον και τα δύο μάτια στην ίδια συνεδρία, υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με το αν αυτή η μέθοδος είναι τόσο ακριβής και αποτελεσματική όσο η καθυστερημένη επέμβαση και πώς οι ασθενείς διαχειρίζονται την καθημερινότητα αμέσως μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Νέα μελέτη δείχνει ότι η επέμβαση καταρράκτη και στα δύο μάτια την ίδια μέρα, μπορεί να είναι ασφαλής και αποτελεσματική.
Η πρώτη μελέτη Δανών ερευνητών, δείχνει ότι οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να διαχειριστούν μόνοι τους τις καθημερινές δραστηριότητες στο σπίτι μετά την επέμβαση και να εκτελέσουν βασικές εργασίες, όπως την προετοιμασία φαγητού ή τη χρήση του κινητού τους τηλεφώνου.
Η δεύτερη μελέτη, από Βρετανούς ερευνητές, δείχνει ότι οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε επέμβαση καταρράκτη και στα δύο μάτια την ίδια ημέρα, πέτυχαν οπτικά αποτελέσματα ίσα ή καλύτερα από εκείνους που υποβλήθηκαν σε δύο ξεχωριστές χειρουργικές επεμβάσεις.
Η μελέτη των Δανών
Οι Δανοί ερευνητές από τα Silkeborg Regional Hospital και Aarhus University Hospital ζήτησαν από 157 ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε επέμβαση καταρράκτη και στα δύο μάτια την ίδια ημέρα να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με την αυτονομία τους αμέσως μετά την επιστροφή στο σπίτι και 24 ώρες αργότερα. Το 72% των ασθενών απάντησαν.
Από τις απαντήσεις του 72% των ερωτηθέντων, προέκυψαν τα εξής:
Το 88% των ασθενών μπορούσε να κινηθεί αυτόνομα στο σπίτι.
Το 79% κατάφερε να προετοιμάσει φαγητό.
Το 51% δεν χρειάστηκε βοήθεια για τη χρήση του κινητού τηλεφώνου.
Παρόλα αυτά, το 51% χρειάστηκε βοήθεια για να εφαρμόσει τα κολλύρια, ενώ το 62% δήλωσε ότι δεν χρειαζόταν καθόλου φροντίδα από κάποιον άλλο κατά τις πρώτες 24 ώρες.
Τα ευρήματα υποστηρίζουν τη δυνατότητα επέμβασης και στα δύο μάτια την ίδια ημέρα, ενώ παράλληλα επισημαίνουν την ανάγκη εκπαίδευσης των ασθενών και σχεδιασμού προσωρινής βοήθειας αν χρειαστεί.
Η μέθοδος αυτή μπορεί να μειώσει τις επισκέψεις στα κλινικά ιατρεία και το βάρος των φροντιστών, ενώ βελτιώνει την αποδοτικότητα στην παροχή υγειονομικής περίθαλψης.

Η μελέτη των Βρετανών
Οι ερευνητές μελέτησαν συνολικά 10.192 άτομα που υποβλήθηκαν σε επέμβαση καταρράκτη και στα δύο μάτια μεταξύ Δεκεμβρίου 2023 και Δεκεμβρίου 2024,.
Οι περισσότεροι έκαναν επέμβαση σε διαφορετικές συνεδρίες, ενώ κάποιοι έκαναν επέμβαση και στα δύο μάτια την ίδια ημέρα. Σε κάποιους τοποθετήθηκαν μονοεστιακοί φακοί που προσφέρουν καθαρή όραση σε μία απόσταση, ενώ σε άλλους πολυεστιακοί, που επιτρέπουν εστίαση σε πολλαπλές αποστάσεις, μειώνοντας την ανάγκη για γυαλιά ανάγνωσης ή για μεγαλύτερες αποστάσεις.
Οι ερευνητές ανέλυσαν διάφορους δείκτες όρασης μετά την επέμβαση, συμπεριλαμβανομένου του ποσοστού των ασθενών που πέτυχαν οπτική οξύτητα 20/20 ή καλύτερη και συνταγή γυαλιών πολύ κοντά στον προγραμματισμένο στόχο.
Τα καλύτερα αποτελέσματα πέτυχαν οι ασθενείς με πολυεστιακούς φακούς στην επέμβαση την ίδια ημέρα, με 85% από αυτούς να φτάνουν οξύτητα 20/20 ή καλύτερη όραση. Στους μονοεστιακούς φακούς, περίπου 70% πέτυχαν 20/20 οξύτητα ανεξαρτήτως αν η επέμβαση έγινε και στα δύο μάτια την ίδια ή διαφορετικές ημέρες. Στους ασθενείς με πολυεστιακούς φακούς και χειρουργείο σε διαφορετικές ημέρες, το ποσοστό ήταν 77%.
Η Δρ. Gabriele Gallo Afflitto δήλωσε: «Τα ευρήματα είναι ενθαρρυντικά. Η επέμβαση και στα δύο μάτια την ίδια ημέρα, ιδιαίτερα με πολυεστιακούς φακούς, μπορεί να προσφέρει εξαιρετική όραση, μείωση της εξάρτησης από γυαλιά και ταχύτερη ανάρρωση».
Ο Δρ. Vincenzo Maurino πρόσθεσε: «Αυτό το πρωτόκολλο προσφέρει δυνατότητες εξοικονόμησης χρόνου, ταχύτερη οπτική αποκατάσταση, λιγότερες επισκέψεις στο νοσοκομείο και χαμηλότερο κόστος, χωρίς εκπτώσεις στην ασφάλεια των ασθενών».
Συνολικά, οι δύο μελέτες δείχνουν ότι η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη και στα δύο μάτια την ίδια ημέρα, μπορεί να γίνει με ασφάλεια, καλή ανάρρωση στο σπίτι και οπτικά αποτελέσματα ίσα ή καλύτερα από τη διπλή επέμβαση σε ξεχωριστές ημέρες — γεγονός που καθησυχάζει ασθενείς, οικογένειες και χειρουργούς.
Τα ευρήματα παρουσιάστηκαν στο 43ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καταρράκτη και Διαθλαστικών Χειρουργών (ESCRS).
Πηγή: ESCRS