Καρδιά: Ποια πρωτεΐνη δείχνει κίνδυνο ακόμα και με νορμάλ χοληστερόλη

Επί δεκαετίες, η LDL («κακή») χοληστερόλη κυριαρχεί στην αξιολόγηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Αλλά ένα αυξανόμενο σύνολο ερευνητικών στοιχείων δείχνει, ότι ένας δείκτης φλεγμονής, η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP), ξεπερνάει την LDL χοληστερόλη στην πρόβλεψη του κινδύνου καρδιακών παθήσεων, ειδικά όταν οι παραδοσιακές μετρήσεις λιπιδίων φαίνονται φυσιολογικές.

Αυτή η μετατόπιση αντανακλά μια ευρύτερη κατανόηση της αθηροσκλήρωσης ως φλεγμονώδους νόσου, όχι απλώς ως πρόβλημα αποθήκευσης χοληστερόλης.

Τι είναι η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη;

Η CRP είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται από το ήπαρ σε απόκριση στη φλεγμονή οπουδήποτε στο σώμα. Στην καρδιαγγειακή ιατρική, οι γιατροί επικεντρώνονται στην CRP υψηλής ευαισθησίας (hs-CRP), η οποία μπορεί να ανιχνεύσει χαμηλού βαθμού, χρόνια φλεγμονή, που συνδέεται με την αθηροσκλήρωση.

Βασικά σημεία:

• Η CRP αντανακλά τη συνεχιζόμενη αγγειακή φλεγμονή
• Η αυξημένη hs-CRP σχετίζεται με την αστάθεια της αθηρωματικής πλάκας
• Τα επίπεδα μπορούν να αυξηθούν ακόμη και όταν τα επίπεδα χοληστερόλης είναι φυσιολογικά

Γιατί η φλεγμονή έχει μεγαλύτερη σημασία από τη χοληστερόλη μεμονωμένα

Η αθηροσκλήρωση ξεκινά και εξελίσσεται μέσω φλεγμονωδών διεργασιών εντός του αρτηριακού τοιχώματος. Η LDL χοληστερόλη συμβάλλει στον σχηματισμό πλάκας, αλλά η φλεγμονή καθορίζει εάν και κατά πόσον αυτές οι πλάκες αναπτύσσονται, σπάνε ή παραμένουν σταθερές.

Έρευνες δείχνουν σταθερά ότι:

• Τα άτομα με χαμηλή LDL αλλά υψηλή CRP εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν αυξημένο καρδιακό κίνδυνο
• Η φλεγμονή προβλέπει καρδιακές προσβολές, εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιαγγειακό θάνατο
• Η μείωση της χοληστερόλης από μόνη της δεν εξαλείφει πλήρως τον κίνδυνο

Αυτό εξηγεί γιατί ορισμένοι ασθενείς με «φυσιολογική» χοληστερόλη εξακολουθούν να εμφανίζουν σοβαρά καρδιακά επεισόδια.

Τι έχουν δείξει πρόσφατες έρευνες

Μεγάλες πληθυσμιακές μελέτες και κλινικές δοκιμές έχουν δείξει ότι:

• Η CRP ανεξάρτητα προβλέπει καρδιαγγειακά επεισόδια
• Η CRP συχνά παραμένει αυξημένη παρά τη βέλτιστη μείωση της LDL
• Οι ασθενείς με υψηλή CRP αποκομίζουν μεγαλύτερο όφελος από τις αντιφλεγμονώδεις στρατηγικές

Σε άμεσες συγκρίσεις, η CRP έχει φτάσει και (πλέον) ξεπεράσει την LDL χοληστερόλη στην πρόβλεψη καρδιακού κινδύνου, ιδιαίτερα για τα πρώτα επεισόδια και τον υπολειμματικό κίνδυνο μετά από θεραπεία.

Πώς η CRP ξεπέρασε την LDL χοληστερόλη

1. Η LDL μετρά ποσότητα — Η CRP μετρά δραστηριότητα

Η LDL αντικατοπτρίζει την ποσότητα χοληστερόλης που είναι διαθέσιμη για να εισέλθει στα τοιχώματα των αγγείων. Η CRP αντικατοπτρίζει την ενεργή φλεγμονώδη βλάβη, που ήδη εμφανίζεται στις αρτηρίες.

2. Η CRP καταγράφει τον «κρυφό» κίνδυνο

Άτομα με:

• μεταβολικό σύνδρομο
• παχυσαρκία
• χρόνιο στρες
• αυτοάνοσες ή φλεγμονώδεις παθήσεις

μπορεί να έχουν αυξημένη CRP παρά τα νορμάλ προφίλ χοληστερόλης.

3. Υπολειμματικός κίνδυνος μετά από στατίνες

Οι στατίνες μειώνουν αποτελεσματικά την LDL, αλλά πολλοί ασθενείς εξακολουθούν να εκδηλώνουν καρδιακά επεισόδια. Η επίμονα υψηλή CRP βοηθά στην εξήγηση αυτού του υπολειμματικού φλεγμονώδους κινδύνου.

Τι σημαίνουν κλινικά τα επίπεδα CRP

Οι κλινικοί γιατροί συνήθως ερμηνεύουν την hs-CRP ως:

1. Χαμηλού κινδύνου: <1 mg/L
2. Ενδιάμεσου κινδύνου: 1–3 mg/L
3. Υψηλού κινδύνου: >3 mg/L

Είναι σημαντικό ότι η CRP θα πρέπει να μετράται εν τη απουσία οξείας λοίμωξης, καθώς μια τέτοια αυξάνει τα επίπεδα CRP και οδηγεί σε λανθασμένα συμπεράσματα για την καρδιά.

Πρέπει η CRP να αντικαταστήσει την εξέταση χοληστερόλης;

Οι ειδικοί είναι σαφείς: Η CRP δεν αντικαθιστά την εξέταση χοληστερόλης, την συμπληρώνει. Η βέλτιστη πρακτική περιλαμβάνει όλο και περισσότερο:

1. Εξέταση LDL χοληστερόλης για την αξιολόγηση του λιπιδικού φορτίου
2. Εξέταση hs-CRP για την αξιολόγηση της φλεγμονώδους δραστηριότητας
3. Συνδυασμένη ερμηνεία για εξατομικευμένο επίπεδο κινδύνου

Αυτή η προσέγγιση διπλού δείκτη παρέχει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα καρδιαγγειακού κινδύνου.

Μπορεί να μειωθεί η CRP όπως η LDL;

Εν πολλοίς, ναι. Η CRP ανταποκρίνεται στον τρόπο ζωής και στις ιατρικές παρεμβάσεις, όπως:

• Απώλεια βάρους και βελτιωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη
• Τακτική σωματική δραστηριότητα
• Διακοπή καπνίσματος
• Αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις των στατινών
• Διατροφικά πρότυπα που μειώνουν τη συστηματική φλεγμονή

Η μείωση της CRP έχει συσχετιστεί με καλύτερα καρδιαγγειακά αποτελέσματα, ανεξάρτητα από τις αλλαγές στη χοληστερόλη.

Γιατί αυτό αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τις καρδιακές παθήσεις

Η άνοδος της σημασίας της CRP υπογραμμίζει μια σημαντική αλλαγή στην καρδιολογία:

• Οι καρδιακές παθήσεις δεν αφορούν μόνο τη συσσώρευση χοληστερόλης
• Αφορούν επίσης την ανοσοποιητική ενεργοποίηση και τη χρόνια φλεγμονή

Αυτό έχει ανοίξει την πόρτα σε νέες στρατηγικές πρόληψης, που στοχεύουν άμεσα στη φλεγμονή.

Συχνές Ερωτήσεις

Εάν η LDL μου είναι φυσιολογική, πρέπει να ελέγχω την CRP;

Ναι. Η CRP μπορεί να αποκαλύψει φλεγμονώδη κίνδυνο, ο οποίος δεν καταγράφεται με μια εξέταση χοληστερόλης και μόνο.

Είναι η CRP ειδική για καρδιακές παθήσεις;

Όχι. Αφορά κάποια συστημική φλεγμονή, αλλά η επίμονη αύξηση συνδέεται στενά με καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Μπορούν οι λοιμώξεις να αυξήσουν ψευδώς την CRP;

Ναι. Οι εξετάσεις πρέπει να γίνονται όταν είστε κατά τα άλλα καλά.

Μειώνουν οι στατίνες την CRP;

Ναι. Μέρος του οφέλους τους φαίνεται να προέρχεται από τις αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις.

Συμπέρασμα

Η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη έχει αναδειχθεί ως ένας ισχυρός δείκτης καρδιαγγειακού κινδύνου, συχνά εντοπίζοντας κίνδυνο που οι εξετάσεις χοληστερόλης δεν αναδεικνύουν. Αφορά την αγγειακή φλεγμονή (την κινητήρια δύναμη που προκαλεί τη ρήξη της αθηρωματικής πλάκας, η οποία οδηγεί σε καρδιακά επεισόδια) και αλλάζει τρόπο με τον οποίο οι καρδιολόγοι κατανοούν και αξιολογούν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.

Σήμερα, η πιο ακριβής προσέγγιση δεν είναι η αξιολόγηση/μέτρηση μόνο της χοληστερόλης ή της φλεγμονή, αλλά ο συνδυασμός τους.

Πηγές:
theconversation.com
sciencealert.com
jacc.org
heart.org
cdc.gov