ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Σε τι κάνει καλό το ψωμί με προζύμι

Μιχάλης Θερμόπουλος

Το ψωμί με προζύμι είναι ένας από τους παλαιότερους και πιο φυσικούς τρόπους παρασκευής ψωμιού.

Σε τι κάνει καλό το ψωμί με προζύμι
Bigstock

Καθώς ζυμώνεται χρησιμοποιώντας άγρια μαγιά και βακτήρια γαλακτικού οξέος, το ψωμί με προζύμι ξεχωρίζει όχι μόνο στη γεύση και την υφή αλλά και σε θρεπτικά και πεπτικά πλεονεκτήματα.

Αυτό το άρθρο παρουσιάζει το διατροφικό προφίλ του ψωμιού με προζύμι, τα οφέλη του για την υγεία και γιατί συνιστάται όλο και περισσότερο σε άτομα που αναζητούν από καλύτερο έλεγχο του σακχάρου στο αίμα μέχρι καλύτερη υγεία του εντέρου.

Τι κάνει το ψωμί με προζύμι διαφορετικό

Σε αντίθεση με τα περισσότερα σύγχρονα ψωμιά, που βασίζονται στην εμπορική μαγιά ταχείας δράσης, το προζύμι παρασκευάζεται μέσω αργής ζύμωσης, η οποία επιτρέπει στην άγρια μαγιά και στα βακτήρια γαλακτικού οξέος να διασπούν τα συστατικά της ζύμης με την πάροδο του χρόνου. Αυτή η φυσική διαδικασία δεν αναπτύσσει απλώς γεύση, αλλά μεταμορφώνει τη δομή του ψωμιού, καθιστώντας το πιο εύπεπτο και τα θρεπτικά του συστατικά πιο διαθέσιμα στον οργανισμό.

Διατροφικό προφίλ ψωμιού με προζύμι (ανά φέτα ~ 60 g)

Θρεπτικό στοιχείοΠοσότητα (κατά προσέγγιση)Σημειώσεις-κλειδιά
Θερμίδες160 kcalΜέτρια σε σύγκριση με τα περισσότερα ψωμιά λευκού ή ολικής αλέσεως
Υδατάνθρακες30–33 γρ.Κυρίως σύνθετοι υδατάνθρακες, πιο αργοί στην πέψη
Πρωτεΐνη~6 γρ.Υψηλότερη από τον μέσο όρο για το ψωμί
Λίπος~1 γρ.Ελάχιστο, εκτός αν είναι εμπλουτισμένο ή βουτυρωμένο
Φυτικές ίνες2–3 γρ.Εξαρτάται από τον τύπο του αλευριού (λευκό έναντι ολικής αλέσεως)
Νάτριο (αλάτι)~300 mgΜπορεί να ποικίλλει. Ελέγξτε τις ετικέτες αν είναι συσκευασμένο
Σίδηρος~10–15% RDAΑυξημένη απορρόφηση λόγω μειωμένων φυτικών αλάτων
Βιταμίνες ΒΠαρουσίαΕιδικά Β1 (θειαμίνη), Β3 (νιασίνη) και Β6 (πυριδοξίνη)

Το ψωμί ολικής αλέσεως με προζύμι θα έχει περισσότερες φυτικές ίνες και λίγο περισσότερη πρωτεΐνη από το λευκό προζύμι.

Οι τιμές είναι κατά προσέγγιση και κατά μέσο όρο. Σαφώς κάθε φρατζόλα ψωμιού διαφέρει ελαφρώς από φούρνο σε φούρνο που την ετοιμάζει.

sourdough

Μαγιά προζύμης σε γυάλινο βάζο.

Bigstock

Οφέλη υγείας του ψωμιού με προζύμι

1. Βελτιωμένη πεπτικότητα

Η διαδικασία της ζύμωσης διασπά τη γλουτένη και το φυτικό οξύ, δύο συστατικά που είναι συχνά προβληματικά για την πέψη.

  • Η αποικοδόμηση της γλουτένης καθιστά το ψωμί με προζύμι καλύτερα ανεκτό από άτομα με ευαισθησία στη γλουτένη, η οποία δεν οφείλεται σε κοιλιοκάκη.
  • Η μείωση των φυτικών αλάτων βελτιώνει την απορρόφηση μετάλλων και μειώνει το φούσκωμα.

Σύμφωνα με ειδικούς, τα άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) συχνά αναφέρουν λιγότερα πεπτικά συμπτώματα, όταν καταναλώνουν αληθινό ζυμωτό ψωμί με προζύμι.

2. Καλύτερος έλεγχος του σακχάρου στο αίμα

Σε αντίθεση με το τυπικό λευκό ψωμί, εκείνο με προζύμι έχει χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη (GI), που σημαίνει ότι προκαλεί πιο αργή αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα μετά το φαγητό.

  • Το γαλακτικό οξύ, που παράγεται κατά τη ζύμωση, επιβραδύνει την πέψη των υδατανθράκων.
  • Η δομή των αμύλων προζύμης αντιστέκεται στην ταχεία διάσπαση, κάτι που βοηθά στη διατήρηση σταθερότερων επιπέδων ενέργειας.

Αυτό καθιστά το ψωμί με προζύμι μια προτιμώμενη επιλογή για άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη ή προδιαβήτη, ειδικά όταν παρασκευάζεται με αλεύρι ολικής αλέσεως.

3. Ενισχυμένη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών

Τα δημητριακά ολικής αλέσεως είναι πλούσια σε μέταλλα- όπως ο σίδηρος, το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος- αλλά αυτά συχνά εγκλωβίζονται από φυτικό οξύ: ένα αντιθρεπτικό συστατικό που μειώνει την απορρόφηση. Η ζύμωση της προζύμης διασπά το φυτικό οξύ, καθιστώντας αυτά τα μέταλλα πιο βιοδιαθέσιμα.

4. Φυσική πρεβιοτική επίδραση

Ενώ το ψήσιμο καταστρέφει τα ζωντανά προβιοτικά, τα υποπροϊόντα της ζύμωσης -όπως οι ολιγοσακχαρίτες- μπορούν να λειτουργήσουν ως πρεβιοτικά, τα οποία τροφοδοτούν υγιή βακτήρια του εντέρου.

  • Τα πρεβιοτικά βοηθούν στη διατήρηση ενός ισορροπημένου μικροβιώματος, το οποίο συνδέεται με καλύτερη πέψη, ανοσοαπόκριση και ακόμη και ρύθμιση της διάθεσης.

5. Λιγότερα πρόσθετα και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής

Το αυθεντικό ψωμί με προζύμι περιέχει μόνο αλεύρι, νερό, αλάτι και μαγιά. Η οξύτητα από τη ζύμωση δρα ως φυσικό συντηρητικό, μειώνοντας την ανάγκη για συνθετικούς αναστολείς μούχλας ή σταθεροποιητές.

  • Το ψωμί με προζύμι συχνά παραμένει φρέσκο περισσότερο από το τυπικό ψωμί του εμπορίου, χωρίς πρόσθετα χημικά.
bread

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι το ψωμί με προζύμι καλό για άτομα με ευαισθησία στη γλουτένη;

Το ψωμί με προζύμι δεν είναι χωρίς γλουτένη, αλλά η διαδικασία ζύμωσης μειώνει την περιεκτικότητα σε γλουτένη, καθιστώντας το καλύτερα ανεκτό από ορισμένα άτομα με ευαισθησία στη γλουτένη. Όσοι όμως πάσχουν από κοιλιοκάκη θα πρέπει να το αποφεύγουν, εκτός εάν είναι παρασκευασμένο από πιστοποιημένα δημητριακά χωρίς γλουτένη.

Είναι το ψωμί με προζύμι πιο υγιεινό από το ψωμί ολικής αλέσεως;

Εξαρτάται. Ένα ολικής αλέσεως ψωμί με προζύμι συνδυάζει τα καλύτερα και των δύο παραγόντων: τις φυτικές ίνες και τα θρεπτικά συστατικά του σιταριού ολικής αλέσεως με την πεπτικότητα και τα πρεβιοτικά οφέλη της ζύμωσης.

Μπορεί το προζύμι να βοηθήσει με το φούσκωμα;

Ναι. Η ζύμωση της προζύμης μειώνει τα FODMAPs και το φυτικό οξύ, δύο συνήθεις παράγοντες που προκαλούν φούσκωμα και δυσφορία σε ευαίσθητα άτομα. Συχνά συνιστάται ως καλύτερα ανεκτό ψωμί για άτομα με ήπιο IBS. Διαβάστε επίσης: Τι είναι η δίαιτα χαμηλών FODMAPs: Οφέλη, οδηγός γευμάτων και συνταγές

Μπορώ να τρώω ψωμί με προζύμι κάθε μέρα;

Ναι, ειδικά αν είναι φτιαγμένο από δημητριακά ολικής αλέσεως, καταναλώνεται με μέτρο και αποτελεί μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής. Όπως με όλους τους υδατάνθρακες, η ποιότητα και ο έλεγχος των μερίδων έχουν σημασία.

Σύνοψη

Το ψωμί με προζύμι είναι κάτι περισσότερο από μια γευστική αναβάθμιση: είναι μια διατροφικά ανώτερη, φιλική προς το έντερο εναλλακτική λύση σε σχέση με τα συμβατικά ψωμιά. Χάρη στη φυσική του ζύμωση, το προζύμι προσφέρει άνεση στην πέψη, ενισχυμένη απορρόφηση μετάλλων και καλύτερη ισορροπία του σακχάρου στο αίμα, ειδικά όταν παρασκευάζεται με δημητριακά ολικής αλέσεως και αυθεντικές τεχνικές.

Για όσους αναζητούν ένα ψωμί που να ευθυγραμμίζεται με μακροπρόθεσμους στόχους υγείας, το πραγματικό ψωμί με προζύμι είναι μια έξυπνη και ικανοποιητική επιλογή.

Πηγές:
webmd.com
healthline.com
clevelandclinic.org
mdpi.com
eatingwell.com