ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Ο νο 1 συνδυασμός τροφίμων που αποφεύγουν οι καρδιολόγοι και τι τρώνε αντ’ αυτού

Μιχάλης Θερμόπουλος

Οι καρδιακές παθήσεις παραμένουν η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως και η διατροφή παίζει κεντρικό ρόλο στην πρόληψη και την εξέλιξή τους.

Ο νο 1 συνδυασμός τροφίμων που αποφεύγουν οι καρδιολόγοι και τι τρώνε αντ’ αυτού

Ενώ δίνεται μεγάλη προσοχή σε μεμονωμένα τρόφιμα, όπως το κόκκινο κρέας και τα trans λιπαρά, οι καρδιολόγοι δίνουν πλέον έμφαση σε έναν άλλο κρίσιμο -και συχνά υποτιμημένο- παράγοντα: τους επιβλαβείς συνδυασμούς τροφίμων.

Αυτό το άρθρο αναλύει συγκεκριμένους συνδυασμούς τροφίμων που μπορεί να αυξήσουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, όπως υποστηρίζουν ειδικοί για την υγεία της καρδιάς.

Γιατί ορισμένοι συνδυασμοί τροφίμων βλάπτουν την υγεία της καρδιάς;

Ορισμένοι συνδυασμοί τροφίμων ενισχύουν τις αρνητικές επιπτώσεις κάθε ενός μεμονωμένου συστατικού, οδηγώντας σε μεταβολική καταπόνηση, απότομες αυξήσεις σακχάρου στο αίμα, φλεγμονή και αρτηριακή βλάβη.

Όταν τα υπερεπεξεργασμένα λίπη, οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες και η περίσσεια νατρίου (πολύ αλάτι) συνδυάζονται, δημιουργούν μια «τέλεια καταιγίδα» για καρδιαγγειακό κίνδυνο. Το πρόβλημα δεν είναι πάντα η κάθε μία τροφή, αλλά ο τρόπος με τον οποίο αλληλεπιδρούν όλες μαζί στο σώμα σας.

Πώς οι επιβλαβείς συνδυασμοί επηρεάζουν την καρδιά:

  • Πυροδοτούν απότομες αυξήσεις στο σάκχαρο και στην ινσουλίνη
  • Αυξάνουν την LDL («κακή») χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια
  • Προάγουν τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες
  • Συμβάλλουν στην υπέρταση και την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία

Ποιοι είναι οι χειρότεροι συνδυασμοί τροφίμων για την καρδιά;

Σύμφωνα με καρδιολόγους, οι ακόλουθοι συνδυασμοί είναι από τους πιο επικίνδυνους για την καρδιαγγειακή υγεία, λόγω των συνεργιστικών μεταβολικών τους επιδράσεων.

Συνδυασμός τροφίμωνΓιατί είναι επιβλαβής για την καρδιάΣημειώσεις καρδιολόγων
Επεξεργασμένα κρέατα + πιάτα με τυρίΠλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, νάτριο και νιτρικάΑυξάνει την αρτηριακή πίεση και την αρτηριακή βλάβη
Ζαχαρούχα ποτά + επεξεργασμένοι υδατάνθρακες (π.χ., αναψυκτικά + λευκό ψωμί)Απότομη αύξηση γλυκόζης χωρίς φυτικές ίνες ή ρυθμιστικό διάλυμα λίπουςΟδηγεί σε αντίσταση στην ινσουλίνη με την πάροδο του χρόνου
Τηγανητά + αλμυρές σάλτσεςΑυξάνει την πρόσληψη τρανς λιπαρών και νατρίουΕπιδεινώνει τη χοληστερόλη και την αρτηριακή πίεση
Μπέικον/λουκάνικο + τηγανίτες με σιρόπιΥψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά + υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρηΠροάγει την αποθήκευση λίπους και το αγγειακό στρες
Αλκοόλ + βαριά, λιπαρά γεύματαΑλλάζει τον μεταβολισμό των λιπιδίων, επιβαρύνει το ήπαρ και την καρδιάΑυξάνει τον κίνδυνο αρρυθμίας

Επιπλέον παραδείγματα:

  • Χάμπουργκερ + τηγανητές πατάτες (λίπος + άμυλο + αλάτι)
  • Παγωτό μετά από πίτσα (υπερφόρτωση ζάχαρης + κορεσμένων λιπαρών)
  • Ενεργειακά ποτά + αλμυρά σνακ (διεγερτικό + υπερφόρτωση νατρίου)
Cheeseburger (burger) with french fries

Πώς επηρεάζουν αυτοί οι συνδυασμοί τη χοληστερόλη και την αρτηριακή πίεση;

Ορισμένοι συνδυασμοί όχι μόνο επιδεινώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης, αλλά και εντείνουν τις διακυμάνσεις της αρτηριακής πίεσης. Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά (όπως τα τυριά και το μπέικον) αυξάνουν την LDL χοληστερόλη, ενώ οι σάλτσες και τα σνακ με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο (αλάτι) προκαλούν κατακράτηση υγρών, αυξάνοντας την αρτηριακή πίεση.

Συνήθεις επιπτώσεις:

  • Υψηλότερη LDL και μειωμένη HDL χοληστερόλη
  • Συσσώρευση αρτηριακής πλάκας
  • Ενδοθηλιακή δυσλειτουργία (διαταραγμένη διαστολή αιμοφόρων αγγείων)
  • Αυξημένος κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου και καρδιακής προσβολής

Αυτά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα για άτομα με μεταβολικό σύνδρομο ή οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων.

Υπάρχουν ασφαλέστερες εναλλακτικές;

Ναι. Οι καρδιολόγοι συνιστούν να συνδυάζετε συστατικά που είναι υγιή για την καρδιά και λειτουργούν συνεργιστικά για την μείωση της φλεγμονής, την εξισορρόπηση του σακχάρου στο αίμα και τη βελτίωση του λιπιδαιμικού σας προφίλ.

Αντικαταστάσεις που εγκρίνουν οι καρδιολόγοι:

Επιβλαβής συνδυασμόςΥγιεινότερη εναλλακτική
Μπέικον + αυγάΑβοκάντο + αυγά με ψωμί ολικής άλεσης
Αναψυκτικό + σάντουιτςΝερό με λεμόνι + σάντουιτς με λαχανικά ολικής άλεσης
Αναψυκτικό + σάντουιτςΝερό με λεμόνι + σάντουιτς με λαχανικά ολικής άλεσης
Τυρί + κράκερΧούμους + φέτες λαχανικών
Τηγανίτες + σιρόπιΒρόμη με κανέλα και φρέσκα φρούτα
Τηγανητό ψάρι + τηγανητές πατάτεςΨητός σολομός με κινόα και φυλλώδη λαχανικά

Αυτές οι εναλλακτικές διατηρούν τη γεύση και τον κορεσμό, ενώ παράλληλα προάγουν την μακροπρόθεσμη υγεία της καρδιάς.

Toast-Avocado-Egg-Breakfast

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορεί ένας κακός συνδυασμός τροφίμων να προκαλέσει καρδιακά προβλήματα;

Όχι άμεσα, αλλά η τακτική κατανάλωση επιβλαβών συνδυασμών αυξάνει τον μακροπρόθεσμο καρδιαγγειακό κίνδυνο, μέσω σωρευτικών επιπτώσεων στα αιμοφόρα αγγεία, τη χοληστερόλη και την αρτηριακή πίεση.

Είναι χειρότερο να τρώμε ζάχαρη και λίπος μαζί παρά το καθένα μόνο του;

Ναι. Ο συνδυασμός ζάχαρης και κορεσμένων λιπαρών μπορεί να επιδεινώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη και τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις περισσότερο από οποιοδήποτε από τα δύο θρεπτικά συστατικά μεμονωμένα.

Έχει σημασία ο χρονισμός κατά την κατανάλωση αυτών των συνδυασμών;

Ναι. Η κατανάλωση βαριών γευμάτων ή με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη αργά το βράδυ μπορεί να επιδεινώσει τα επίπεδα τριγλυκεριδίων μετά το γεύμα και να διαταράξει τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα.

Σε λάθος συνδυασμούς, μπορούν και υγιεινές τροφές να είναι κακές για την καρδιά;

Δυνητικά, ναι. Ακόμα και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά τρόφιμα μπορούν να χάσουν τα οφέλη τους εάν συνδυαστούν με αντίστοιχα τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε νάτριο ή υπερεπεξεργασμένα.

Τι προτείνουν οι καρδιολόγοι για έναν υγιεινό για την καρδιά σχεδιασμό γευμάτων;

Δώστε έμφαση σε πλούσια σε φυτικές ίνες λαχανικά, άπαχες πρωτεΐνες, υγιή λίπη (όπως ελαιόλαδο) και δημητριακά ολικής αλέσεως. Αποφύγετε τον συνδυασμό τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο (αλάτι), λιπαρά και ζάχαρη στο ίδιο γεύμα.

Συμπέρασμα

Οι επιλογές τροφίμων επηρεάζουν την υγεία της καρδιάς, όχι μόνο από το τι τρώμε, αλλά και από τι το συνδυάζουμε. Οι επιβλαβείς συνδυασμοί, όπως τα αλμυρά επεξεργασμένα κρέατα με ζαχαρούχους υδατάνθρακες ή τα τηγανητά τρόφιμα με επεξεργασμένα άμυλα, μπορούν να συμβάλουν σιωπηλά σε καρδιαγγειακές παθήσεις, αυξάνοντας τη φλεγμονή τις αρτηρίες, την αντίσταση στην ινσουλίνη και την κακή χοληστερόλη.

Για την υποστήριξη της υγείας της καρδιάς, οι καρδιολόγοι συνιστούν την αποφυγή αυτών των συνδυασμών και αντ' αυτού τον συνδυασμό τροφών που σταθεροποιούν το σάκχαρο στο αίμα, μειώνουν τη φλεγμονή και υποστηρίζουν την αγγειακή λειτουργία.

Πηγές:
today.com
clevelandclinic.org
harvard.edu
heart.org
cdc.gov