ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Σκλήρυνση κατά πλάκας και κατάθλιψη: Η άσκηση ως «φυσικό αντικαταθλιπτικό»

Σινάνη Αικατερίνη

Τουλάχιστον ένας στους τέσσερις ασθενείς με Σκλήρυνση κατά Πλάκας εμφανίζει κατάθλιψη, ενώ ακόμη περισσότεροι βιώνουν ένα καταθλιπτικό επεισόδιο στη διάρκεια της νόσου.

Σκλήρυνση κατά πλάκας και κατάθλιψη: Η άσκηση ως «φυσικό αντικαταθλιπτικό»

Παράλληλα, περίπου το ένα τρίτο των ασθενών εμφανίζει και συμπτώματα άγχους, που μπορεί να συνδέονται τόσο με τις βιολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο και το ανοσοποιητικό, όσο και με το ψυχολογικό βάρος μιας χρόνιας πάθησης.

Η φαρμακευτική αγωγή για την κατάθλιψη και το άγχος, παρά την αποτελεσματικότητά της, συνοδεύεται από παρενέργειες.

Επιπλέον, ένα σημαντικό ποσοστό πασχόντων παραμένει αδιάγνωστο ή δεν λαμβάνει θεραπεία για την κατάθλιψη.

Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει ένας ισχυρός, μη φαρμακευτικός σύμμαχος της ψυχικής υγείας: η άσκηση.

Τα ερευνητικά δεδομένα

Μια νέα ανασκόπηση έδειξε ότι η συστηματική σωματική δραστηριότητα μπορεί να μειώσει ουσιαστικά τα συμπτώματα κατάθλιψης σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση.

Οι ερευνητές εστίασαν στις Κατευθυντήριες Οδηγίες Σωματικής Δραστηριότητας για τους πάσχοντες από ΣΚΠ (PAG-MS), που συνιστούν τουλάχιστον 150 λεπτά άσκησης την εβδομάδα (αερόβια και/ή ασκήσεις ενδυνάμωσης).

Η ανάλυση αφορούσε 12 κλινικές μελέτες στις οποίες συμμετείχαν 458 ασθενείς, στην πλειοψηφία γυναίκες ηλικίας 28–48 ετών. Τα προγράμματα περιλάμβαναν γιόγκα, γυμναστική στο νερό, αερόβια και αναερόβια άσκηση, ισορροπία και διαλειμματική προπόνηση.

Οι συμμετέχοντες που ακολούθησαν τις οδηγίες είδαν τις βαθμολογίες τους να μειώνονται κατά μέσο όρο 4,46 μονάδες περισσότερο σε σχέση με τις ομάδες ελέγχου - αλλαγή κλινικά σημαντική και ουσιαστικά αντιληπτή από τους ίδιους τους ασθενείς.

Γιατί η άσκηση «δουλεύει»

Η σωματική δραστηριότητα ενεργοποιεί την απελευθέρωση ενδορφινών, των φυσικών αντικαταθλιπτικών του οργανισμού. Παράλληλα, προάγει τη νευρογένεση, ιδιαίτερα στον ιππόκαμπο - περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη και συχνά είναι προβληματική στην κατάθλιψη.

Επιπλέον, βελτιώνει την αυτοεκτίμηση, τον έλεγχο και την αίσθηση αποτελεσματικότητας του ατόμου: όταν ο ασθενής νιώθει πιο δυνατός και μπορεί να περπατήσει ευκολότερα ή περισσότερο, αυτό ενισχύει την αυτοπεποίθηση και τη συμμετοχή του στην καθημερινή ζωή.

Οι πιο αποτελεσματικές μορφές

Αν και η ανασκόπηση δεν ανέδειξε κάποια «μαγική συνταγή», η γιόγκα και η γυμναστική στο νερό τρεις φορές την εβδομάδα για τουλάχιστον οκτώ εβδομάδες, ξεχώρισαν ως ιδιαίτερα ευεργετικές για την ψυχική διάθεση.

Είναι γνωστό ότι η άσκηση δεν βοηθά μόνο στη διάθεση. Η έρευνα δείχνει ότι συμβάλλει και σε:

  • μείωση της κόπωσης
  • βελτίωση σωματικής λειτουργικότητας
  • καλύτερη ποιότητα ζωής συνολικά

Το σημαντικότερο είναι ότι δεν έχει παρενέργειες και μπορεί να προσαρμοστεί στις δυνατότητες κάθε ατόμου.

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Physiotherapy Theory and Practice.