Η πίεση σε ηλικία 7 ετών συνδέεται με πρόωρο θάνατο από καρδιά στην ενήλικη ζωή

Αυτό το εύρημα υπογραμμίζει τη σημασία της αναγνώρισης και της διαχείρισης της αυξημένης αρτηριακής πίεσης στην παιδική ηλικία, όχι μόνο ως βραχυπρόθεσμη ανησυχία υγείας, αλλά και ως προγνωστικό παράγοντα μακροπρόθεσμης καρδιαγγειακής υγείας.

Αυτό το άρθρο εξηγεί τα αποτελέσματα της μελέτης, τους βιολογικούς μηχανισμούς που παίζουν ρόλο και τι σημαίνουν για μελλοντικές στρατηγικές πρόληψης καρδιακών θανάτων.

Τι διαπίστωσε η μελέτη για την αρτηριακή πίεση στην παιδική ηλικία και τις καρδιακές παθήσεις στους ενήλικες;

Η αυξημένη αρτηριακή πίεση σε παιδιά ηλικίας μόλις 7 ετών συνδέεται με πρόωρο θάνατο από καρδιαγγειακές παθήσεις στην ενήλικη ζωή.

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο JAMA, παρακολούθησε τους συμμετέχοντες επί δεκαετίες, συγκρίνοντας τις μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης στην παιδική ηλικία με τα μεταγενέστερα αποτελέσματα υγείας. Τα παιδιά που είχαν αυξημένες συστολικές ή διαστολικές τιμές -ακόμη και εντός του "υψηλού-φυσιολογικού" εύρους- έδειξαν αυξημένα ποσοστά θανατηφόρων καρδιακών παθήσεων μέχρι την ηλικία των 50+ ετών ζωής. Αυτή η συσχέτιση επαληθεύτηκε ακόμη και αφότου συνυπολογίστηκαν παράγοντες κινδύνου, όπως το σωματικό βάρος και το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο.

Αυτό υποδηλώνει ότι ο καρδιαγγειακός κίνδυνος μπορεί να ξεκινήσει πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι και η αρτηριακή πίεση στην πρώιμη ζωή είναι ένας κρίσιμος προγνωστικός παράγοντας για την υγεία των ενηλίκων.

Γιατί η υπέρταση σε παιδική ηλικία οδηγεί σε πρώιμα καρδιακά προβλήματα;

Η επίμονη υψηλή αρτηριακή πίεση βλάπτει τις αρτηρίες, την καρδιά και άλλα όργανα με την πάροδο του χρόνου. Όταν αυτό το στρες στο καρδιαγγειακό σύστημα ξεκινά στην παιδική ηλικία, η βλάβη συσσωρεύεται επί δεκαετίες.

Η νέα μελέτη υπογραμμίζει πώς η αγγειακή βλάβη δεν είναι μόνο πρόβλημα ενηλίκων. Τα παιδιά με αυξημένη αρτηριακή πίεση μπορεί ήδη να εμφανίζουν ανεπαίσθητες αλλαγές στις αρτηρίες τους, που «προετοιμάζουν το έδαφος» για καρδιακές παθήσεις αργότερα στη ζωή τους.

Οι βασικοί μηχανισμοί είναι:

• Αρτηριακή σκλήρυνση: Η μακροχρόνια αυξημένη πίεση προκαλεί απώλεια ελαστικότητας των αιμοφόρων αγγείων.
• Ενδοθηλιακή δυσλειτουργία: Η βλάβη στην εσωτερική επένδυση των αρτηριών προάγει τη συσσώρευση πλάκας.
• Πρώιμη αθηροσκλήρωση: Οι λιπαρές εναποθέσεις μπορεί να αρχίσουν να σχηματίζονται στην παιδική ηλικία, προχωρώντας στην ενηλικίωση.
• Μεταβολική επικάλυψη: Η υπέρταση εμφανίζεται συχνά μαζί με παχυσαρκία, αντίσταση στην ινσουλίνη και υψηλή χοληστερόλη, ενισχύοντας περεταίρω τον καρδιακό κίνδυνο.

Πόσο συχνή είναι η παιδική υπέρταση;

Η παιδική υπέρταση γίνεται ολοένα και πιο συχνή, κυρίως λόγω των αυξανόμενων ποσοστών παιδικής παχυσαρκίας και του καθιστικού τρόπου ζωής.

Ενώ η φυσιολογική αρτηριακή πίεση ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και το ύψος, τα διαρκή επίπεδα πάνω από το 90ό έως 95ο εκατοστημόριο για τη δημογραφική ομάδα ενός παιδιού θεωρούνται υπερτασικά. Πολλές περιπτώσεις παραμένουν αδιάγνωστες, επειδή τα παιδιά δεν ελέγχονται τακτικά σε νεαρή ηλικία και τα σχετικά συμπτώματα συχνά απουσιάζουν μέχρι να εμφανιστούν σημαντικές καρδιαγγειακές επιπλοκές.

Τι μπορεί να γίνει για την πρόληψη των μακροπρόθεσμων κινδύνων;

Η μελέτη ενισχύει την άποψη ότι η πρόληψη πρέπει να ξεκινά νωρίς, πολύ πριν από την ενηλικίωση. Οι γονείς, τα σχολεία και οι παιδίατροι παίζουν όλοι ρόλο στην μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου από την παιδική ηλικία.

Οι προτεινόμενες στρατηγικές πρόληψης περιλαμβάνουν:

• Ενθάρρυνση της καθημερινής σωματικής δραστηριότητας και περιορισμό του χρόνου μπροστά σε οθόνες
• Προώθηση μιας πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και χαμηλής περιεκτικότητας σε πρόσθετα σάκχαρα και νάτριο διατροφής
• Παρακολούθηση του σωματικού βάρους και των προτύπων ανάπτυξης για την έγκαιρη ανίχνευση της παχυσαρκίας
• Τακτικοί παιδιατρικοί έλεγχοι, συμπεριλαμβανομένης της μέτρησης της αρτηριακής πίεσης
• Εκπαίδευση των οικογενειών σχετικά με τη σχέση μεταξύ της παιδικής υγείας και των καρδιαγγειακών αποτελεσμάτων στην ενήλικη ζωή

Συχνές Ερωτήσεις

Μπορεί η υπέρταση στην παιδική ηλικία να εξαφανιστεί αργότερα στη ζωή;

Σαφώς και μπορεί. Η αρτηριακή πίεση ορισμένων παιδιών ομαλοποιείται καθώς μεγαλώνουν, ειδικά με υγιεινές αλλαγές στον τρόπο ζωής. Ωστόσο, αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, συχνά θα επιμένει στην ενήλικη ζωή και θα αυξήσει τον μακροπρόθεσμο καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Ποια συμπτώματα υποδηλώνουν παιδική υπέρταση;

Τα περισσότερα παιδιά με υπέρταση δεν εμφανίζουν σαφή συμπτώματα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν πονοκέφαλοι, κόπωση ή ρινορραγίες, αλλά ο τακτικός έλεγχος είναι απαραίτητος για την ανίχνευση.

Πώς συγκρίνεται η παιδική με την ενήλικη υπέρταση όσον αφορά τον κίνδυνο;

Και οι δύο αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, αλλά η παιδική υπέρταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, επειδή δίνει στην αγγειακή βλάβη περισσότερο χρόνο να συσσωρευτεί επί δεκαετίες.

Είναι απαραίτητη η φαρμακευτική αγωγή για παιδιά με υπέρταση;

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ναι, ειδικά όταν τα μέτρα αλλαγών στον τρόπο ζωής αποτυγχάνουν ή όταν η υπέρταση συνδέεται με υποκείμενες παθήσεις. Φάρμακα συνταγογραφούνται και χρησιμοποιούν δραστικά συστατικά, όπως αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE) ή αναστολείς διαύλων ασβεστίου, πάντα προσαρμοσμένα στις ανάγκες του παιδιού.

Αυξάνει η παιδική υπέρταση και τον κίνδυνο άλλων παθήσεων εκτός από τις καρδιακές;

Ναι. Η αυξημένη αρτηριακή πίεση στα παιδιά σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο νεφρικής νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου και μεταβολικών διαταραχών αργότερα στη ζωή.

Συμπέρασμα

Η πρόσφατη μελέτη, που συνδέει την αυξημένη αρτηριακή πίεση στην παιδική ηλικία με τον πρόωρο θάνατο από καρδιακές παθήσεις υπογραμμίζει, ότι ο καρδιαγγειακός κίνδυνος ξεκινά πολύ νωρίτερα από την ενήλικη ζωή. Η έγκαιρη ανίχνευση, οι υγιεινές συνήθειες τρόπου ζωής και η τακτική ιατρική παρακολούθηση είναι κρίσιμες για την πρόληψη βλαβών σε όλη τη ζωή.

Πηγές:
heart.org (1)
heart.org (2)
cdc.gov
mayoclinic.org
clevelandclinic.org