Δέκα σημάδια ότι το στρες επηρεάζει αθόρυβα το σώμα σας

Όταν οι ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, παραμένουν αυξημένες για πολύ καιρό, μπορούν να προκαλέσουν σωματικές αλλαγές που είναι εύκολο να υποτιμηθούν στην αρχή.

Ενώ ορισμένα συμπτώματα του στρες είναι γνωστά (όπως πονοκέφαλοι τάσης ή κόπωση), κάποια άλλα είναι πολύ πιο διακριτικά και παραπλανητικά, καθώς αρχικά εμφανίζονται ήπια στο δέρμα, την πέψη ή ακόμα στον ύπνο σας.

Αυτό το άρθρο παραθέτει εκείνα τα σημάδια του στρες στο σώμα, τα οποία υποτιμώνται συχνότερα, πώς συμβαίνουν και τι μπορείτε να κάνετε για να τα διαχειριστείτε.

1. Συχνές μυϊκές συσπάσεις ή σπασμοί

Μικρές, επαναλαμβανόμενες συσπάσεις στο βλέφαρο, το πρόσωπο ή τα χέρια μπορεί να είναι ένα πρώιμο σημάδι υπερφόρτωσης από στρες.

Όταν το στρες ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα του σώματος, οι μύες παραμένουν ελαφρώς τεταμένοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η συνεχής ένταση και η μικρή ανισορροπία ηλεκτρολυτών (συχνά από εφίδρωση ή διαταραγμένο ύπνο) μπορεί να οδηγήσουν σε ορατούς μυϊκούς σπασμούς.

Εάν οι σπασμοί επιμένουν, μπορεί να είναι σημάδι ότι το νευρικό σας σύστημα δυσκολεύεται να αποκαταστήσει την ισορροπία του μετά από χρόνιο στρες.

2. Απροσδόκητες αλλαγές στο πεπτικό σύστημα

Το έντερο συνδέεται άμεσα με τον εγκέφαλο μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου, πράγμα που σημαίνει ότι το συναισθηματικό στρες μπορεί να αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας της πέψης. Τα άτομα που βρίσκονται υπό χρόνιο στρες μπορεί να βιώσουν:

• Δυσκοιλιότητα ή διάρροια
• Ναυτία, κράμπες και φούσκωμα στο στομάχι
• Απώλεια όρεξης ή ξαφνική πείνα

Οι ορμόνες του στρες επιβραδύνουν την πέψη, ώστε να εξοικονομήσουν ενέργεια για την φυσική αντίδραση «μάχης ή φυγής», κάτι που μπορεί να διαταράξει το μικροβίωμα του εντέρου και να επιδεινώσει τα συμπτώματα με την πάροδο του χρόνου.

3. Αυξημένη τριχόπτωση

Το στρες μπορεί να προκαλέσει μια πάθηση που ονομάζεται τελογενής τριχοφυΐα, κατά την οποία οι θύλακες των τριχών εισέρχονται πρόωρα σε φάση ηρεμίας.

Αυτό οδηγεί σε διάχυτη αραίωση μαλλιών, που συνήθως εμφανίζεται περίπου τρεις μήνες μετά από ένα αγχωτικό συμβάν.

Η τριχόπτωση συχνά αντιστρέφεται μόλις μειωθεί το στρες, αλλά η χρόνια έκθεση μπορεί να κάνει τον κύκλο ζωής των τριχών λιγότερο σταθερό.

4. Εξανθήματα ή ευαισθησία στο δέρμα

Η κορτιζόλη αυξάνει την παραγωγή λιπαρότητας και τη φλεγμονή, καθιστώντας την ακμή, το έκζεμα και την κνίδωση πιο πιθανό να εμφανιστούν.

Το στρες αποδυναμώνει επίσης τον δερματικό φραγμό, επιτρέποντας σε ερεθιστικούς παράγοντες να διεισδύσουν πιο εύκολα και επιβραδύνοντας την επούλωση τραυμάτων ή εξανθημάτων.

Τα άτομα με χρόνιο στρες συχνά αναφέρουν κνησμό ή ερυθρότητα ακόμη και χωρίς ορατό ερεθισμό: ένα ανεπαίσθητο σημάδι ότι η φλεγμονή εξαπλώνεται κάτω από την επιφάνεια του δέρματος.

5. Ένταση στο σαγόνι ή τρίξιμο των δοντιών

Το ξύπνημα με πόνο στη γνάθο ή θαμπό πονοκέφαλο μπορεί να υποδηλώνει βρουξισμό: το ασυνείδητο τρίξιμο ή σφίξιμο/τρίξιμο των δοντιών που συχνά προκαλείται από το στρες.

Κατά τη διάρκεια περιόδων υψηλού άγχους, το σώμα διοχετεύει την ένταση μέσω των μυών του προσώπου και του λαιμού. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε:

• Διάβρωση του σμάλτου των δοντιών
• Δυσκαμψία της γνάθου
• Πόνο στην κροταφογναθική άρθρωση

Οι ασκήσεις χαλάρωσης και ενσυνειδητότητας πριν από τον ύπνο μπορούν να μειώσουν σημαντικά αυτό το σύμπτωμα.

6. Κρύα χέρια και πόδια

Όταν το σώμα αντιλαμβάνεται στρες, ανακατευθύνει τη ροή του αίματος μακριά από το δέρμα και τα άκρα προς τα ζωτικά όργανα, όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος.

Αυτή η αντίδραση (που προορίζεται για βραχυπρόθεσμη επιβίωση) μπορεί να κάνει τα χέρια και τα πόδια σας να αισθάνονται ασυνήθιστα κρύα, ειδικά κατά τη διάρκεια παρατεταμένου άγχους ή έντασης που σχετίζεται με την εργασία.

Εάν είναι επίμονο, μπορεί να σηματοδοτεί ότι το σύστημα απόκρισής σας στο στρες βρίσκεται σε διαρκή λειτουργία ενεργοποίησης.

7. Ομίχλη εγκεφάλου και λήθη

Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης επηρεάζουν αρνητικά την επικοινωνία μεταξύ του ιπποκάμπου (μνήμη) και του προμετωπιαίου φλοιού (λήψη αποφάσεων). Ως εκ τούτου, μπορεί να αντιμετωπίσετε:

• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Μείωση βραχυπρόθεσμης μνήμης
• Νοητική «νωθρότητα»

Το χρόνιο στρες μειώνει τη νευροπλαστικότητα, επηρεάζοντας τόσο την προσοχή όσο και την ικανότητα μάθησης. Τα σύντομα διαλείμματα, οι βαθιές αναπνοές και η καλή υγιεινή ύπνου μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της γνωστικής διαύγειας.

8. Ακανόνιστη περίοδος

Για τις γυναίκες, το στρες μπορεί να διαταράξει τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-γονάδων (HPG), αλλάζοντας την ισορροπία των αναπαραγωγικών ορμονών.

Αυτό μπορεί να προκαλέσει απώλεια ή ακανόνιστο κύκλο εμμήνου ρύσεως, βαρύτερη αιμορραγία ή επιδείνωση των συμπτωμάτων του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου.

Σε ακραίες περιπτώσεις, το χρόνιο στρες μπορεί ακόμη και να καταστείλει προσωρινά την ωορρηξία, ένα σημάδι ότι το σώμα εξοικονομεί ενέργεια διότι βρίσκεται σε κατάσταση κρίσης.

9. Συχνά κρυολογήματα ή βραδύτερη ανάρρωση

Το παρατεταμένο στρες αποδυναμώνει την ανοσολογική λειτουργία, καταστέλλοντας τη δραστηριότητα των λευκών αιμοσφαιρίων και αυξάνοντας τη φλεγμονή. Ως εκ τούτου, μπορεί να παρατηρήσετε:

• Συχνά κρυολογήματα
• Αυξημένη διάρκεια ανάρρωσης από μικρές λοιμώξεις
• Επίμονη κόπωση

Η χρόνια αύξηση της κορτιζόλης ουσιαστικά «αποσπά» την προσοχή του ανοσοποιητικού συστήματος, αφήνοντας το σώμα πιο ευάλωτο σε ασθένειες.

10. Αλλαγές στην όρεξη ή το σωματικό βάρος

Το στρες αλλοιώνει τις ορμόνες γκρελίνη (πείνα) και λεπτίνη (κορεσμός), οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν υπερκατανάλωση τροφής ή απώλεια όρεξης.

Μερικοί λαχταρούν ζαχαρούχα ή λιπαρά σνακ, επειδή η κορτιζόλη ενισχύει τη συμπεριφορά αναζήτησης ανταμοιβής, ενώ άλλοι βιώνουν σφίξιμο στο στομάχι και αποφεύγουν εντελώς το φαγητό.

Με την πάροδο του χρόνου, αυτές οι διακυμάνσεις μπορούν να οδηγήσουν σε αισθητές αλλαγές στο σωματικό βάρος και τα επίπεδα ενέργειας.

Συχνές Ερωτήσεις

Πώς διακρίνουν οι γιατροί ποια συμπτώματα οφείλονται στο στρες;

Οι γιατροί συνήθως αξιολογούν τα σωματικά σας συμπτώματα, τον τρόπο ζωής σας και τους πρόσφατους παράγοντες στρες και στη συνέχεια αποκλείουν υποκείμενες ιατρικές αιτίες πριν εντοπίσουν το στρες ως παράγοντα.

Μπορεί το χρόνιο στρες να οδηγήσει σε μακροχρόνια ασθένεια;

Ναι. Η παρατεταμένη έκθεση σε ορμόνες του στρες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υπέρτασης, καρδιακών παθήσεων, διαβήτη και κατάθλιψης.

Ποιοι είναι οι καλύτεροι τρόποι για να ανακουφίσω το στρες φυσικά;

Πρακτικές όπως η βαθιά αναπνοή, η ενσυνειδητότητα, η σωματική δραστηριότητα, η ισορροπημένη διατροφή και ο ποιοτικός ύπνος μπορούν να ρυθμίσουν τα επίπεδα κορτιζόλης και να αποκαταστήσουν την ισορροπία του σώματος.

Πότε πρέπει να ζητήσω ιατρική βοήθεια για το στρες;

Εάν τα συμπτώματα που σχετίζονται με το στρες επιμένουν πέραν των δύο εβδομάδων ή επηρεάζουν την καθημερινή ζωή, συμβουλευτείτε γιατρό ή ή έναν πάροχο ψυχικής υγείας.

Συμπέρασμα

Το στρες επηρεάζει πολλά περισσότερα από τη διάθεσή σας: αλλάζει διακριτικά τον τρόπο που λειτουργεί το σώμα σας κάθε μέρα. Από τις πεπτικές αλλαγές και την ένταση της γνάθου μέχρι την τριχόπτωση και τους ακανόνιστους κύκλους, τα πρώιμα σημάδια είναι εύκολο να παραβλεφθούν, αλλά σηματοδοτούν ένα υπερφορτωμένο σύστημα απόκρισης στο στρες.

Πηγές:
verywellmind.com
mayoclinic.org
clevelandclinic.org
healthline.com
apa.org